Mediterraneoa
Espainiar estatuan, aspaldiotan, den-dena mediterraneo adjektiboz bataiatzen dute, Iberiar penintsula Mediterraneo itsasoaren erdian balego bezala, Malta edo Sardinia legez. Lehen, klima, landaretza eta itsasoa baino ez ziren mediterraneoak. Orain, ordea, dena da mediterraneoarra! Patata frijitu zapore bat ere bada!
Boom handi hau dieta mediterraneoaren aurkikuntzan datza. Ikertzaile batzuk konturatu ziren jateko modu hori osasungarriena dela gaur eguneko bizimodurako. Hor hasi zen kopla hau guztia. Hain osasuntsua izanda, adjektibo hau edozeri jarrita ere, gauza hori on bilakatzen du, jakina. Horretara, izaera mediterraneoa bihurtu da izateko erarik onena. Horren erakusgarri nagusia, Nací en el Mediterraneo Serraten kanta ederra himno egin dutela. Hainbesterako, non Televisión Españolak egindako boto bidezko lehiaketan irabazi zuen gaztelaniazko kanturik ederrenaren saria.
Identifikazioa, hori da lortu duena marka horrek, espainiar izaeraren topikoa. Mediterranearrak gara; beraz, horrelakoak gara: alaiak, disfrutatzen dakigunak, bizitzaren alde ona ikusten dakigunak... Eraikuntza nazionalean beste aurrerapauso bat. Izan ere, Espainiak egunez egun dihardu bere nazioa eraikitzen, ez gure moduan.
Baina esango didazue kantabriar baten dieta tradizionalak zer duen mediterraneotik; edota gaztelarren izaera, oro har, mediterranearra den. Flamenkoa eta sevillanak bezala, deus ez. Miretsita nago nola funtzionatu dien asmakizunak!
Gurean ere izpiritu mediterraneo hori gorpuztu da; gure agintarien artean, gutxienez. Bestela, zer dela eta eraikiarazi dituzte horrelako azpiegitura zentzunbakoak klimari dagokionez? Denon gogoan dago Loiuko aireportua: egokia leku lehorrerako, baina ez 150 egunetan baino gehiagotan euria egiten duen herrirako; bururatzea ere zain zeudenak kanpoan lagatzea hotzetan... Eta Bilboko Zubi Zuri; bustita egonez gero, laprast egiteko egokiena, patinaje-pista bat baino askoz hobea. Um, arkitekto berarenak ez dira? Valentziarra bera, hain zuzen!
Eraikuntza mediterraneoaren izpiritua aterpeetan ere ikus genezake: Donostian Bretxa azokan baserritarrei jarritakoan, Ermuko Teresa Murgaren atarikoan. Biek, euri pixka bat eginda, burua estal dezakete, baina haizea ibiliz gero, akabo! Antzeko zerbait gertatzen da Euskotreneko geltoki berriztuetan: ez dago non babestu, aterpea izan arren; zain dagoena blai sartuko da trenean!
Azken mediterraneokeria Donostian agertu da: Metrotopoaren estalki berria! Ez dut ezer esango itxuraz, baina esker-eskuma babesik jarri ezik, alferrik. Beharrezkoa zen horrelako aterpe alferrikakoa?
Noiz lagako diote itxuran erreparatzeari eta funtsezkoan zentratu, praktikotasunean?
