Marteko euskara
Hala deitu izan dio Koldo Zuazok batuan ekoitzitako testu batzuei. Marteko euskara zeritzon inon ez baita euskara hori erabiltzen. Nik ere izendatze hori erabiliko dut egokia begitantzen zaidalako.
Aurreko baten alfabetizazio ezaz jardun nuen, eta esango nuke alfabetizazio eskas horren ondorioz sortu dela euskara martiztarra. Alde batetik gutxi alfabetatutako, eta euskararen ezagupen sakona ez dutenen artean zabaldu da halako molde fantastikoa: zenbat eta arraroagoa, hobe! Horrela, hartu dira esamoldeak eta hitzak, eta entsalada ederra egin dute zenbaitzuk!
Gutxiagotasun konplexu batetik ere badator kontua, lotuta dagoena ezagutza faltarekin. Eta exotismoa, euskaldunoi forma exotikoak gustatzen zaizkigulako ikaragarri.
Hau guztia elkartuta koktel mortala bihurtzen da, eta gaztelaniaz Madrileko politikoek sortutako “neoleguatik” ere badu pixka bat. Ulergarri izateko baino, ezkutatzeko egindakoa, alegia.
Ahalik eta anti-"naturalen" idatzi behar da. Badirudi premisa hori ugaritu dela nonahi. Zaila, korapilatsua eta gure auzoko erdaren estiloan: pedante eta ponposo! Ustezko dotorea!
Txostengintzako euskara ere bada Marteko euskara. Sasoi bateko ezker abertzalearena ere bai! (hori beste post batean garatuko dut)
Eskerrak medio batzuetatik lan handia egin den modu hori saihesteko, Euskaldunon Egunkariaren sasoietatik hasita, gaurko Berria-ra arte, besteak beste. Komunikagarritasuna delako hizkuntza idatziaren helburua.
Baina funtsean, hizkera martzianoan egindakoak erdaraz pentsatutako testuak dira. Izan ere, idazki horiek egin dituztenen erreferente kultural eta idatzizkoak gaztelaniazkoak dira. Irakurri ere ez delako egiten euskaraz. Eta sarriegitan, gaztelania eta frantsesezko moldeak dauzkagulako euskaraz. Txantiloia horixe baitugu, eta berbak euskarazkoak.
Ahozkotik urrunegi, komunikatzetik are urrutiago. Euskara martiztarrak gure lurraldea inbaditu du!
