Irteera: Askatasuna
2019ko kartela
Durangora trenez iritsi, eta geltokian bertan Askatasuna markatzen du, gezi eta guzti. Panelari jaramon eginda, jakin ote liteke norantz jo behar den libertatea lortzeko? Libertate egarri hau bertan ase genezake? Izan ere, gure gaitz guztien sendagarria dirudi. Denerako behar dugu askatasuna. Zerbaitengatik izango da kantu eta poemetan berba erabilienetako bat, maitasunaren ostean.
Txikitan ia ahopeka erabiltzen genuen hitza, sekretua balitz bezala. Hazitakoan lortu genuelakoan geunden. Giroa ere halakoa zen, eta orduko olerki eta abestiek etengabe errepikatzen zuten berba:
Zer eskatzen du Herriak? Askatasuna! Libertad, libertad, sin ira libertad. Libre, libre quiero ser, quiero ser, quiero ser, quiero ser libre. Escribo tu nombre, en las paredes de mi ciudad. Tu nombre verdadero, Tu nombre y otros nombres, Que no nombro por temor. Yo te nombro Libertad. Oh freedom (freedom), freedom (freedom), freedom, yeah freedom. Para la libertad sangro, lucho, pervivo, para la libertad. Y a su barco le llamó libertad.. (a, hau ez!) Libre, izateko haiz jaioa, Mari ez zara izango niretzat.
Xoriñoak kaiolan
tristerik du kantatzen,
dualarikan zer jan,
zer edan,
kanpoa du desiratzen,
zeren zeren libertatea zeinen eder den.
Zeren libertatea zeinen eder den! Antzinako kanta herrikoiak ederto birbiltzen du desioa. Baina zer da askatasuna? Horra galdera! Libertatea ala libertinajea da? Non amaitzen da nire askatasuna? Besteena hasten den lekuan? Sasoi bateko esaldi absurdoak, erregimen totalitarioak zabaldutakoak, eta menpekoek pentsatu barik onartuak. Una, grande y libre. Liberté, egalité, fraternité. Estutzen gaituzten estatuek esaldi horiek erabili dituzte goiburu, beti askatasuna ahotan, beti gezurretan. Horrela, berba esanahiz hustu dute, eta iragarkietako eslogan baten gero eta antz handiagoa du.
Agian, horregatik, zentzu bila segitzen dugu, askatasunaren bila, aske izan nahi dugulako. Eta batez ere emakumeok, zutik kateak hautsita bizi nahi dugulako, kalean libre izan nahi dugulako, ez ausartak. Libre bizitzan, inoren mende izan barik.
Badirudi askatasun bilaketa honetan kantu, poemek eta estatuen esanek ez digutela ezer argitu. Beraz, segituko dugu bila, baina beste nonbait, zeren Durangoko tren geltokiko panelari jarraituz gero, konturatuko gara Askatasuna kale izen hutsa baino ez dela!
