Gastua eta inbertsioa
Hauteskunde usaina oraindino ez zaigu airetik joan. Badirau, denboran luze jotzen duelako: aurre-kanpaina, kanpaina bera, hausnarketa eguna, bozketak, kontaketak, botazio ostekoak, aliantzak, itunak, kromo aldaketak,..asteak politikaz entzuteko, erakunde berriak osotu aurretik.
Eta denbora eternal honetan politikoen berbak entzuten ditugu etengabe, egingo dituzten gauza zoragarriak agintzen, guretzat dauzkaten proposamen ezin hobeak plazaratzen, ahoa promesaz beteta. Dena polita eta berria, guztia esperantzaz betea. Hala ere, inork gutxik dio zer egin duen txarto, zein agindu bete ez dituen, ezer ere ez jan duen berbaz. Hori guztiori ahaztuta geratzen da aurreko kanpainaren kutxaren barruan, aurtengo kanpainakoa ere, lau urte barru, kutxa horretan ahaztuta geldituko den itxaropenaz.
Dena dela, hori ez da izan kanpaina honetan harritu nauena; izan ere, politikariek ohituta gauzkate horrelakoetara. Oraingoan atentzioa eman dit zelan erabili dituzten berba bi, oso era esanguratsua delako pertsona baten benetako pentsamendua ezagutzeko. Berba hauek “gastua” eta “inbertsioa” izan dira.
Hitz biak Harluxet hiztegi entziklopedikoan kontsultatu ditut, eta gastatu eta inbertitzeko ekintzak direla jartzen du. Beraz, hiztegi berean gastatu eta inbertitu aditzak bilatu ditut era hauxe dio: Gastatu: 1. du ad. Dirua zerbaitetan erabiliz ahitu (amaitu).Inbertitu: du ad. EKON. Errentagarritasuna lortzeko asmoz, ekipamendu- nahiz kapital-ondasunetan edo finantza-aktibotan aurrezkiak erabili.
Argi dago, ezta? Gastuak diru barik uzten gaitu eta inbertsioak, gastua bada ere, errentagarritasuna dakarkigu. Horregatik eman dit atentzioa gu gobernatzen jarri gura dutenek zelan erabiltzen dituzten berbok. Osasungintza, kultura, euskara, hezkuntza aitatzen dutenean gastu berba darabilte; azpiegiturak ahotan hartzen dituztenean, ostera, inbertsio hitza da entzunena. Baina hau horrela da? Bat zatozte honekin? Ni ez.
Kultura, hezkuntza, osasuna, euskara,…gastua dira, ez dago dudarik. Hala ere, dirua arlo hauetan irazi ezik, ezin da ongizaterik sortu. Jendarte osasuntsua eta kultua aberatsa da, dirutan ez ezik, izpirituan ere. Bian gure diru publikook azpiegituretan xahutzen baditugu, zer geratuko zaigu? Porlana eta galipota, besterik ez.
Esango didazue porlanak eta galipotak beharra ematen dutela, enplegua sortzen dutela, eta horrek aberastasuna dakarkiola gizarteari, baita erosotasuna ere. Arrazoia, baina osasunean, euskaran, kulturan eta hezkuntzan inbertitzeak ere ez ditu lanpostuak sortzen? Ez dago horren atzean kontsumoa, enpresak, turismoa, oporrak, botikak, masajeak, ospitaleak, anbulatorioak eta komunikabideak. Ez ote dira hamaikatxo pertsonaren ogibide? Ez ote dute beste pertsonen bizimodua hobetzen eta indartzen. Ez ote da inbertsio merkeagoa?
Azpiegiturek bizkorrago joanarazten gaituzte, eta egia da, askotan erosotasuna ere ematen digutela. Hala eta guztiz ere, ez dira garestiegiak? Ez dute gehiegi kutsatzen? Gainera, esango nuke sortzen dituzten etekin ekonomikoak gutxi batzuen mesedetarako baino ez direla. Nola berreskuratzen dute, bada, erakundeek jarritako dirua? Errepide batek zelan ematen ditu etekin ekonomikoak bidesari barik? Zerga bidez esateak ez du balio, enpresa kulturalek ere zergak ordaintzen dituztelako. Norbaitek azalduko balit….
