Bizkaierara itzuli? Zein bizkaieratara?
Asaldatuta gauzka Bizkaiko foru aldundiak itzulpen zerbitzuak kontratatzeko jarri duen baldintzetako batek: “Testuen euskarazko itzulpena bizkaieraz egingo da, Bizkaiera.biz atariko ‘Bizkaieraz idazteko jarraibideek’ ezarritako irizpideen arabera”.
Askok desegokitzat jo dute baldintza hau, euskararen batasunaren kontra dagoelakoan, eta atzerapausoa delakoan zentzu honetan. Nik ez dut horrela ikusten. Mendebaldeko euskara -lehen bizkaiera- erabiltzen dudan neurrian, ez zait desegokia iruditzen. Uste dut euskalkiak, ganorazko euskalkiak, izan lezakeela lekurik halako testuetan, batasunaren kontra egin barik.
Ez gaitezen hipokritak izan, eta ez dazagun joka bizkaierarekin zubererarekin jokatzen ez dugun moduan. Izan ere, inor aztoratzen da zubereraz idazten dutelako zuberotarrek? Ez, ezta? Bitxia eta maitagarria begitantzen zaigu, eta euskararen aberastasuna dela aldarrikatzen dugu, Baina bizkaierarekin dena da estuagoa, baita bizkaieradunak eurak ere.
Ni ez nau larritu bizkaierara itzuli behar horrek, ikaratu nau zein bizkaierara itzuli behar den, eta zelako ereduan den. Sartaldeko euskara ez delako homogeneoa, eta sarriegi bizkaiera delako horretan, bizkaiera batua izenekoan, aditzak dira estandar nazionaletik aldentzen den elementu bakarra, lexikoa ia edonongoa erabiltzen delako. Horretarako nahiago dut erabili batuko aditzak, baina hiztegi eta espresio bizkaieradunagoa, zelan edo halan esatearren. Bertakoagotua.
Benetan situ beharko gintuzkeena da itzuli behar izatea euskarara, horrek esan gura du-eta gaztelaniaz produzitzen dela Bizkaiko jaurerrian. Hori da akatsa, Bernardo Atxagak salatu zuena Berriari emandako elkarrizketan:
“ nora bideratuko ditugun itzulpenaren indarrak: izango ditugu udaletxe eta bulego burokratikoetan urrea hautsa bihurtzen? Edo jarriko ditugu, esate baterako, Wikipedia itzultzen?”
Beste gai batek ere kezkatzen nau, azpikontratatu behar izatea enpresa bat. Ezingo ote dute foru aldundiko langileak izan behar, eskubide berberak izan? Derrigor azpikontratatu behar da itzulpengintza enpresa bat?
Honen atzean ez ote dagoen beste asmo ezkuturen bat. Badakizue, beti txarto pentsatzen
