Ikuslea, dantzari eder
Dantzan egitea gauza liberatzaileenetakoa da. Batzuendako kirola egietea liberatzailea da, baina dantza, niretzat liberatzaileagoa. Ariketa egiteaz gain, burua, gorputza eta arima sintonia berean jarri eta bat egiten dute. Barruan dagoena adierazteko eta askatzeko. Unerik onena da, ez da ezer behar, musika besterik ez. Zorionatasun osoa. Baina askatzailea den guztiarekin gertatzen den moduan, errepresioa ere existitzen da. Ez dute jasaten pertsona oreka horretan egotea, bere barruarekin hain konektatua, hain pertsona eta hain norbanako.
Lehen Elizak erreprimitzen zuen, lizuna zelakoan, eta orain hainbat ikuslek. Aspaldi, zapatu gauetan tabernetan dantza egiten zenean (irten da atzera ere Amama Kipuleta) nire burua askotan erreprimitu dut dantzatzerakoan: hainbat mugimendu ezin ziren egin oso fama txarra ematen zutelako -gehiago jakin izan banu, dekubrikuko nuen fama hori ona zela gauza askotarako-. Ingurukoak, isilean, erreprimitzen.
Orain ere dantza-errepresore mota bi daude: dantzari-profesional-orojakileak eta dantzarako-inutil-kritikatzaileak. Dantzari-profesional-orojakileak irribarre kondeszendientea du, berak dantzan disfrutatu beharrean begira dago: dantzan dabiltzanak ezjakin-infantilak dira, eta gainera ze txarto egiten duten!
Dantzarako-inutil-kritikatzaileak nahikoa dauka garagardoari eusken. Lotsatia da, eta lotsa hori harrotasunez kamuflatzen du. Dantzariondako kritikak, oihuak eta barreak baino ez dauka. Bere inpotentzia dantzariei botatzen die.
Baina eurek galtzen dute, beti. Gai ez direlako dena ahaztu eta disfrutazteko, barruko energia askatzeko. Erreprimitzen segituko dute, baina jarraituko dugu dantzan irribarrez
Ba esaten dabe Caribe aldean (latinoamerika guztian beharbada) eta neskatan egiteko (edo mutilletan) dantzan egitea derrigorrezkoa dala. Dantza bera da sentsualitatearen hizkuntza, adierazteko modua. Hori entzun dot nik behintzat! Dantzan egiten ez dabenak berbetan ez baleki lez ei da. Fijatu al zarie euskaldunon dantza ohituretan? Dantza zaharrak lanarekin lotutakoak dira asko, gehienak hieratikoak, edo formazio militarra dutela ematen dute askok eta askok, trikitixa dantza soltea da (kontuz dantza lotuekin!), kontzertuetan astarra lez ostikoka gabizela emoten dau, eta diskoteketan argi briztada eta tximista artean roboten antzeko mugimendu mekanikoak egiten ditugu (azken bi dantza hauek kanpotik esportatu ditugu baina arrakasta itzela dabe gure inguruan). Oraintsu jarri dira modan salsa eta baile de salon eta horrelakoen ikastaroak (erromerietan lehen ere dantzatzen ziren "agarrauak" baina),ia gorputzarekin berba egiteko beste erregistro batzuk lantzen ditugun (ni lehenengoa), ia pixka bat elkarrengana urreratzeko balio diguten!