Isiluneen sekretua

Oinaztargiak izeneko bilduma batean elkartu nituen 1987 tik 2004ra bitartean egin nituen hainbat ikusentzunezkoren azpiko musika lanak. Hodeiak izena du gaur aurkezten dudana.

Hodeiak, hodei zuriak

Joan bezala heldu dira

Oroitzapenez jantziak

Itxaropenez dituzte

Piztu begi-niniak

Musika jarri dugu etxean apropos entzuteko asmoz edo laguntzeko, besterik ez, etxean, autoan, kirol eginez nahiz lanean.

Hasi eta errobeda bezala doa geratu gabe. Akorde, erritmo edo hots-isuri horretan motibu edo patroi batzuk ezagunak egiten zaizkigu, lehenago ere entzunak ditugulako, edota elementu berriak errepikatu ahala. Horrek piskanaka bahitu egiten gaitu, emozioren bat edo beste ere sentitzeraino, izan ere, musika emozioetara iristen omen da, bizipoza, urrun-mina, amodioa, tristura eta edozein sentimentu azpimarratuz. Ondo baino hobeto dakite hau filmegileek zinea soinuduna izan baino lehenagotik ere. Kantatutako musikak, bestalde, guregana iristeko testua du. Hortaz, musika barru-barrutik atxikitzeko beste laguntza bat da testua.

Egileak berarentzat ezezik, entzule bezala ere antolatzen du bere musika, espero dena eta ustekabea ezkutaketa-jolas bat bezala aurkeztuz, baina, zer gertatzen da musikaren errobedak bat-batean eten bat egiten duenean?

Arreta handiagoa eskatzen du. Nolabaiteko ezinegona ere sortzen du, izan ere, gure burmuina ezin da isildu. Ez daki eta. Ezin da, etengabe igarotzen den ibaia da eta, pentsamendu nahiz emozioen ibaia. Behin musikarekin kateatuz gero, entzundakoaren jarraipena behar dugu, eta etenak erne jartzen gaitu.

Horra hor, beraz, nire pertzepzio eta bizipenpertsonalen arabera, isilune, break edo etenaldien lekua musikan.

Musika mota guztietan ematen dira eten hauek, musikaren partea direlako.  
Izango dituzu zuk zuretzat adibide adierazgarriak. Nik, berriz, idatzi hau burutze aldera hautatu ditudan bi adibide erraz jarri ditut, biak askorentzat oso ezagunak eta bat-bateko etenak egiten dituztenak.

Abesti batek leloan askatzen du bertsoen korapiloa, baina leloa erdian, bukaeran edo hasieran bertan ere joan daiteke. Musika-lan honen lehen partean larridura handia azpimarratu nahi nuen eta bukaeran bizipoza irristatzen da harmonia leunduz eta obstinato baten bidez askatasun irudipena eraikiz. Entzuteko interes handiagoa baduzu, hasierako hutsune luzeagoen ondoren, bukaeran martxa baten erritmoa hartzen duela ere ohar zintezke.

Edonola ere, olerkitxo honekin aurkezten dizut musika-lantxo horren sentsazio multzoa.

Lepo gainetik hanka puntetan haitzik haitz

Alde batetik bestera urduri eta ernai

Urdailaren ahoa haginka estutu zait

Beldurra dut etsai

Aurrera joango naiz

Gogoa adorez blai

Bukaeran alai

Pianoaren melodia iritsi zait bete-bete

Heltzen dit, ematen dit, sehaskan babes

Irudietan barrena lozorroan murgildu arte

Musikaren magalean egiten dut lasai amets

Olerkia: Iturri Agortua (Nemesio Etxaniz)

Azpiko musika: Alfonso Guilló

Esataria: Alfonso Guilló

Nemesio Etxanizen Lur Berri Billa liburua