Ziunta

Aste santuan ederra pasau jakuan: Iratiko basuan edurrakin isolauta geratu, eta hor egon giñan denporia zelan pasau asmau ezinda. Azkenian ondo egon giñan (beinke!), suari begira-eta, edurretan expediziñauk egitten-eta... baiña hara nun, azken egunian, dana batzen gagozela, agertzen jakun... ¡¡Xiberuako Parlamentüa!!! ¡¡¡Orraittiokan!! ¿Ordu luziak pasatzeko ba ete zeguan modu hoberik? Ba guk topau ez.

Jokuak “Ziunta” daka izena, eta 1997xan argitarautakua da. Kaja bat baiño, sarkofagua daka: hain da haundixa eta parte askoduna. Gure Parlamentua baiño presupuesto askoz be haundixagua izango dau kontizu, babesliei begiratzia baiño ez dago: DDTE, DDJS, Credit Agricole, EDF/GDF Sud Aquitaine, Les Chaumes, Oroc Bat, Gema, eta baitta editau aurretik be jokua pagauta zeken 300 erosle.

Ziunta elebittan dago, frantsesez eta xiberotarrez, seguraski probintziako egoera soziolinguistikuan eragiñez –alfabetatuak banakakuak diraz-. Egongo dira, halan be, itzulpenak irakorri eta bere umetzaroko berbak gustora gogoratuko dittuezenak be.

Jokatzeko arauak guriak baiño askoz be konplikauauak diraz, eta hau fallo modura hartzen dot. Baztandarrei pasau jakena gertauko jake hónei be: gaztiak eta gogotsuak ez badira behintzat, jentiak txartelak hartu eta ra-ra-ra galdera-erantzunekin hasiko da, jokuari kaso haundirik egin barik. Gauzia gehixago korapillatzeko, nagusixendako joko forma desberdin bi proposatzen dira, eta umiendako hirugarren bat be.

Jokalari bakotxak pertsonai baten rola hartzen dau, eta herri bat. Halan, Xiberuako herri guztiak pasatzen daben tablerotik zihar mobitzen hasiko da. Kasilla batzutan “ustegabeak” dagoz (probak, imajinatzen dot) eta bestetan galderak. Herrixen kasilletan sartuta, barriz, pertsonai bakotxari dagokixon objektu bat hartzen dau, eta bere pertsonajiana ez ba da, beste jokolari bati trukatu leikixo, eta... (ala jinko! sobera konplikatüa!)

Halan be, forma baten edo bestian, inportantia da jokatzera jartzen dana galderak irakorri eta ikasiko dittuala, barriketarako atxekixa emonda eta zahar-gaztien arteko hartuemona bideratuta. Eta hori bai lortzen da, modu dibertigarrixan gaiñera. Asko poztu naiz Ziunta editau zala jakitzian, eta hain modu elegantian gaiñera.

613 galdera-erantzun dagoz, gure jokuak dakanan erdixa gitxi gora behera. Kontuan hartu bihar da ele bittan egittian bolumena bikoiztu egitten dala bebai, eta ezingo zan nahi dan beste sartu.

Ideia eta bultzakadia, antza, Ühaitza Züberoako Kültür Etxeak emon zeban, eta jente askok lagundu: Mission Locale Rurale, AFMR, INSTEP, Uztaro... Galderak egitten be, lagun talde potolua: Dominique Cunchinabe, Christian Beaufrere, Pierre Paul Dalgalarrondo, Jean Louis Etxekopar, Poyo Althabegoiti, Maddi Oihenart, Fantxoa Hastaran, Alain Elgart, Dennis Cassard, Dominique Agergarai, Jean Louis Davant... Eta euskera zuzentzaille eta itzultzaillia, Allande Socarros.

Iratiko Etxoletara bazoiaz, ¡begiratu ondo kajoietan! Modu bikaiña da-eta inguru hari buruz gehixago ikasteko.