Zikloian bizimoduko adabakixak
Etxeraiñok igo dot. Askotan ez dot argixa ixotu be egitten, errutinaz milla bidar igo eta jatxittako eskillarak buruz ezagutzen dittudazelako. Gaiñera, kaleko argixa leihuetatik sartzen danez, ba, zertarako ixotu ezer. Zikloiari esker, baiña, ustebako arazua: pegoran gora argi barik normal igo arren, ate aurrian... ¡giltzak ikusi ez! Kalia barrua baiño baltzago zeguan-eta. Orduan giltza-txortia hartu, eta banaka-banaka formaz eta tanteoz ezagutu, eta... zerradurako zulua topatzeko be ahalegiñak... lau-bost miñutuko operaziñua ta gero barrezka etxera sartu, ¡orraittiokan! barrukuak billatzera. Asteburu alternatibua benetakua.
Zapatu gabia majikua izan da. Kalietako illuna jente ikusteziñez beteta. Umiak linternekin jolasian. Zerua garbi, eta izar moltzo harrigarrixa portuan eta kale bittartien zeruan. Jentia gora begira, harrittuta. Ederto ikusi da larregiko argixak zelan zikintzen daben zerua. Jentia pozik ikusten zan. Halakuak hillian behiñ egin biharko litzakezela-eta. Lekeittioko Udalak kontuan hartu biharko leuke, eta astokeri luminikua razionalizatzen aintzindarixa izan. Kanpantorreko fokuetatik hasitta; gabian edertasunari erasua izatiaz aparte, egiñ egiñ bihar da gero, elixa horretan zer, eta balixo gitxien dakan partia modu eskandaloso horretan argiztatzia.
Asteburu honetan ondo ikusi da be, indar elektrikuan mende totalian dagozen etxiak zenbat diran. Gurian, etxeko jabiak elektrikuak ez dirazen gauzak kendu dittu pizkaka: ekonomikia, gasezko sukaldia, estufak... borondate onez seguru, garbittasun eta erosotasunangaittik. Honek ekarri dabena: lapiko bi sutan eta estufa bi martxan dagozela, lavadoria ipintzen dogunian... ¡pot! automatikuak salto. Eta jakiña: argixa juaten danian ez estufarik, ez sukalderik...
Zaharrekin berba egittia gustatzen jakunok, sarri entzun izan doguz gerrako kontuak. Horren barruan, bereziki inpresionau izan nau 37ko Abrillan 26xari buruz eskualdeko jentiak kontatzen dabena: Gernikako suen argittasuna inguruko herri guztietatik ikusten ei zala. Pasa dan asteburuan begi bistan izan dogu: Lekeittioko portu illunan zihar pasiuan, Otoixoko zipayuen antena atzian ederto ikusten zan Gernikako argittasuna, hodietan proyektauta.
Aurreko apagoi hartan erdi-ikusi nebana, oinguan guztiz ustiatu dot. Txili talaixeruak bere abenturan izan zeban ikuspegixa berbizitzia. Ibilbide bera egiñ dogu etxeko hirurok, karburo argittan: Talan olatuak ikusi, Kaiburuko etxien atzetik Ezpeletatik sartu, San Pedroko mako aurretik eta Kofradixatik, Arranegiko plazia eta kalia, Azpiriko santutxua Dendari kalia, eta Portaleko Santokristora begira geratu gara, “Juan Sin Miedo” lokalak bizi izan zebana goguan.
Ikustekua zan bebai Arranegiko etxien kerizak zeru izartsuan kontra. Fritz Langen pelikuletako herrixak etorri jatazen gogora, fideltasun haundiz: XX gizaldi hasieran Vienako kale asko ikusiko ziran halan...
Hillian behiñ biharko genduke bai, kaleko argixen apagoia. Benetako mundua zelakua dan gogoratzeko.
