Uxueko herri-gotorlekua
Astelehenian, bero haundiko eguna, tunel askoko lekura juatia pentsau genduan: Uxue. Aspaldi nekan herri hau ezagutzeko gogua, 20 urte bai, barrena. Bistan da oso zainduta dagola, eliza/gotorlekua txukun-txukuna, eta turismora bideratutako komertziuak ugari. Normala eresten detsat, eta ona noski, herriko jentiak etekiña etaratzia. Beraz, nere esploratzaille sen erromantikuak untzez betetako paretarik ez zeban topau han; baiña oso pozik ezagutu neban, burua txapela azpixan ondo gordeta.
Astegun buruzurixa, herrixan ixa turistarik ez genduan topau; eguzkixa sendo, herriko kaskua eta inguruko lautadak erretzen. Talaixa naturala da Uxue: horregaittik ipiñi zeban hamen Eneko Aritzak abantzadilla militarra, eta gerora be, Oliteko gortiak destakamentu bat mantendu zeban hamen.
Gaztelako konkistia eta gero, Cisneros kardenalak erresumako eraikin militarrak mozteko agindua emon zeban, eta Uxuen be hala egin zan, elizako dorriak eta ondoko etxia izan ezik. Beraz, oiñ lekuak inpresiñua emoten badau, zer izango zan konkista aurretik?
Bertan bazkaldu genduan, Urrutianian: okindegi/gozotegi tradizionala, Turismoaren Aro Barrira egokitzen jakin dabena, denda, taberna eta guzti. Arratsaldian Olitera bueltau giñan, berua hango udal piszinetan pasatzeko, umien zorionerako; hainbeste harri zahar, paisaje eta historia ondo dagoz, baiña korputzari gustua be emon bihar jako... ;-)