RIP ezagutzen
Oparirik ederrenak ustekabian datozenak dira; halako baten, Zulo tabernako ugezabak (bere izenik be ez dakitt!) kalian geratu, eta “liburu bat emon bietsut!”. Eta ekoizpen txukun eta mardul honekin etorri jatan. Hori oin dala hiru bat aste izan zan, eta denpora horretan, gabero-gabero lotara aurreko orduak 80 hamarkadako punkixen munduan murgiltzeko desiatzen egon naiz. Dan-dana iruntsi dot, gogoz, bai lekukuekingo elkarrizketekin osatutako kapitulo monografikuak, baitta liburu amaieran prentsa-txatalekin egindako hemerotekia. Txapela kentzeko moduko liburua, 375 pajinatakua, disko batekin lagunduta. Eta 12 € ziztriñetan!!
Liburua asko gozatu dot, eta 80-90 hamarkadako oroitzapen-zaparradia ekarri destaz. Ohar pillua idatzi dittudaz, eta hamen botako dittudaz, idatzittako orden berian; ez dakat tolosteko gogorik, ez premiñarik.
Berez, hamen kontatzen dan zati haundi bat (1979-1987) neuk ezin neban ezagutu, edadiangaittik (jente honek nik baiño 10 bat urte gehixago dittu); baiña fetxa horretatik aurrera be, oso kontaktu gitxi izan neban hamengo punk giruakin. Izan be: kalian parrandan ibiltzen hasi nintzanian 1987-88 ingurua izango zan; eta 15-16 urtekin, gu ibiltzen giñan tabernetan Modern Talking, Lessons in Love, Call me, Sultans of Swing entzutzen ziran; baziran taberna batzuk musika makarria entzun geinkiana (Elgoibarren Zuribeltza, edo plazako Gaztetxia bera; Eibarren Hilbehera-eta), baiña gitxi ziran eta kuadrillakuen ez oso gustokuak –neuriak bai, baiña artaldia artaldia da-. Urte háretatik, tabernetatik ez dot RIP-en kanturik gogoratzen (bai ostera Cicatrizen “Lola”, greatest hita). Beraz, punk mobidia kanpotik ezagutzen neban; kontuan hartu bihar da, gaiñera, ordurako RIP-ekuak esate baterako, urte onenak eta kañeruenak pasauta zittuezela (ordurako bost urte zeroien, jo ta sua, zaldixari total engantxauta zebizela, eta aldapan behera); orduan grabau zeben LP-a, baiña nik ez neban horren barririk izan. Klaro: lehenguari (adiña eta girua) gehittu bihar jako etxian ez genkala radiokasetik. Seguraski nere inguruan jotzen egongo ziran, behin baiño gehixagotan, baiña nik erreparau bez.
Artalde barruan egonda be, laster izan neban nere bolara ibiltzeko gogua; ez zan arrarua ni, kuadrillaz aparte, bakarrik juatia zinera (Megavixens orduantxe ikusi neban), edo mendira (Eibar inguruak ezagutu nittuan); parranda giruan be, kuadrillako “alde illunakin”, batzuetan lege zaharreko txikiteruengandik apartauko giñan, leku “arriskutsuren” batera juanda; imajinatzen dot hórrek urtietan sartuko nintzala Lekeittioko Gaztetxe famatura (gaurko hostala); halan be, zaldixan urte txarrenak ziran (txutak eskillarapetan, parkietan, hondarrian) eta ez neban eszena underground horretan asko sakondu. Hori Valencian gertatu zan.
1990an juan nintzan bertara, eta lehelengo urtian nere “primerramor” jipixan eraginpian izan nintzan; folk interludixua. ;-) Bigarren urtian, paz y flores sasoia pasauta, Radio Klarari –lliure i llibertaria- afiziñua hartu netsan, eta Flora kaleko Kasal Popularrera juaten hasi nintzan. Orduan izan ziran nere lehelengo kontzertuak (Andanada 7, Zakarrak, Carmina Burana, Corcobado & Chatarreros de Sangre y Cielo...), diskuak (Ramones, AC/DC...) eta kontzientzia politikuan pizkundia. RIP-en lehelengo kantua, konszienteki, nere etxeko sukaldian entzun neban, 1992xan, Radio Klaran. “Terrorismo Policial” zan, eta barru-barruan eragin ninduan; ez nekixan musika taldian izena, eta gitxiago EH-kuak zirala.
EH-ra bueltau nintzanian (1993), oiñ irakortzen nabillenangaittik, RIP-ek “Guadiana” bidia egitten ziharduan, eta beraz normala ez izatia eurak ikusteko aukerarik –ez nintzan euren jarraitzaille sutsua bez-. Euren diskuak eskuratu nittuanerako (ZEN, No te muevas eta zuzenekua) 1996 ingurua izango zan, taldia akabauta zeguan; eta, kuriosua egin jata, Portuk ordurako Ume Gaiztuetan bidia eginda zekan, Lekitton. Seguraski kalietan koinzididuko genduan, baiña nik zein zan jakin bez.
Diskuak entzun ahala, RIP-eri afiziñua hartu netsan; musika ona begittantzen jatan (euren azken sasoiko kantuak, batez be), eta horrekin batera orduantxe etorri jatan eurekingo kuriosidadia, taldian historixia jakitzeko gogua. Zeozer handik, zeozer hamendik, enterau nintzan gitxi gora behera; baiña informaziño txatalak ziran, hutsune askokin (zorixonez, liburu honekin bete dirazenak). Halan etorri zan, Portu hil eta urte batzutara, Jokin Ume Gaiztuakekua be hiltzia; eta haren omenaldixan, 2001ian, RIP-eko bere lagunak ikusteko aukeria izan neban. Inpresiño itzala egin zestan, batez be Mahoma “animali eszenikuak”; ha kontzertua goguan iltzatuta dakat, benetako pitxia. Handik gitxira hilko zan Mahoma bera, eta taldiakin batera ikonuen Olinpora pasau zan. Jul eta Txerra anaiak musikan jarraittu zeben (bestiak beste Evaristo antxiñako “leihakidiakin” kolaborauaz) baiña pertsona diskretuak izanda –nahiz eta RIP-en soiñuan arduradun nagusixak izan- ez nittuan jarraittu.
Lehendik banekan halako sentsaziño bat, hárek urtiak pixkat “kanpo” bizi izan nittuala; gero, punki zaharren batekin harremana izateko aukeria izan doten arren, ez zeben gauza askorik kontatzen –punkixak beti punki-; baiña liburu honekin orduko gauza solte asko harilkatzeko aukeria izan dot; eta logikua begittandu jata; ez edadez, ez giroz, ha ez zan nere lekua; azken fiñian, punkixak zarata haundixa etara arren, gizartian parte txikixa baiño ez ziran -gure klasian, 30etik 1 edo 2-. Eta zorionez, esan biharko: 1985an ezagutu izango banittu, kezka politta emongo netsen guraso gaixuei (gure tallarran krisisan erdi-erdixan, etxian diru barik... semia punki sartzia falta jaken bakarrik!).
Liburu hau irakorritta, yonkixei aittorpena be egin bihar jakela argi geratu jata: eurak jaso zeben kolpe nagusiña, baiña era berian –mokuan erdixan, buru argittasuna gordeta- hurrengo belaunaldixandako parapetua izan ziran; yonkixetako askok ez zetsen laga taldekide eta groupie gaztiaguei heroinan sartzen. Eta eskerrak emon bihar jake. “Santos Mártires Yonquis” (Rafael Berrio)
Lau taldekidien artian, liburu honetan dir-dir haundiña Portuk daka, aingeru baltza, siniestruena; bere kasuan be, makarren artian askotan topau doten perfilla dago: tipo lotsatixa, sentikorra, vulnerablia, gogortasun itxuren atzian babestua (speed/zaldi zikluan laguntziakin). Mahoma hurakanan atzian beti bigarren planuan, baiña RIP-en arima eta konposatzaille nagusiña. Bere lagun guztiak hori diñue behintzat.
Gero, liburuan zihar anekdota ugari datoz. Euren artian, hau zoragarrixa begittandu jata: ezezagunak ziranian, RIPekuak ez zittuezen La Pollakuak festi batera gonbidatu, "nahikua punk" ez zirala iritzitta (Arrasateko kaletarrak vs. Aguraingo baserritarrak). La Pollakuen erantzuna "Muy Punk" abestixa izan zan. Zelako sorpresia! Ez nekixan kantu superfamatu hau zeiñi, eta RIPekuei dedikautakua zanik!! (bistan da, gero talde bixak adiskidetu ei ziran).
Amaieran, liburuak prentsa txatalen atal luzia daka (valga la redun).Hau pizkat astuntxuagua da, liburuak dakan erritmo bizi-bizixan aldian; baiña hori be osorik irakortziak merezi dau, orduko giruan testuingurua hobeto harrapatzeko. Adibidez: 1985ko “Bat bi hiru” suplementoko ale baten, kazetarixak Doctor Deseokuen "Gestos y actitudes corporales de mal gusto" azpimarratzen dittuanekua. Francis haundixa, Egineko kazetarixak be eskandalizatzen!
Hau guzti hau, argazki bilduma ederrakin lagunduta. Apalian ohorezko lekuan eskura izateko moduko liburua, bai horixe!
