Oporrak Ozetan (Araba)

Azken urtietako joeria jarraittuta, udan biharra topera izan dogu, eta gaiñera umiak oporretan izanda, eguneroko martxia ez dan ezer gehixagotarako astirik barik ibilli naiz. Nere bizitzako epoka honetan, udazkena, negua eta udabarrixa ixa oporrak modukuak izaten dira neretako. Orduan bai: fisioterapia kontuak ikasteko denporia dago, speleo dokumentaziño kontuak, eta gauzak idatzi. Horretarako astixa etorri da, azkenian!

Dagonillan GaraiON izeneko lekua ezagutu neban. Etxeko guztiak juan giñan bertara bost egunez, halako familien-konzentraziño-esparru-pedagogiko moduko bat egittera; gauza politta, hamentxe kontau dot oin dala gitxi. Halan be, lekua bera, eta atzian dakan proiektua, oso interesgarrixa egin jata eta hamentxe komentatzeko gogua nekan.

GaraiON Sorgingunea deritzan leku berezi hau Arabako Ozeta herrixan dago, Otaza auzuan. Kontau zestenangaittik, badirudi etxia eta lurrak lehen jabe batenak zirala (ez dakat detalle gehixagorik, eta nahiko neuke; bistan da sasoiren baten etxe garrantzitsua izango zala...), eta XX gizaldi amaieran nekazal elkarte moduko batek eskuratu zebala. Nekazarixendako biltoki eta prozesamendu erabilpenen bat izan zeban, baiña badirudi ez zekala mobimendu haundirik. Halan, oin dala urte gitxi, elkarte horren inguruko jente talde batek hausnartze prozesu bat egin ei zeban, gunian erabilpena sustatzeko asmoz. Itxuraz, hasierako jente talde horretako batzuk dira, 2008tik hona, gaurko proiektua bultzatzen dabizenak: batez be arte eta sorkuntza kontuetarako espazio bat eskaintzia, egonaldi kolektibuak egitteko aproposa. Igual ezagunena urtero artasoruan egitten daben laberintuana izan leike (ointxe momentuan bisittatzeko moduan dagona), baiña esate baterako, zumitz eta zestugintza topaketa enzutetsuak be ospatzen dittuez, eta Europatik be etortzen dira artisauak; horren seiñale diraz han egitten dittuezen biharretako batzuk, landara bizixekin egindakuak. Bertan dagoz ikusgai, halako jolas parke berezi bat osatzen.

Etxia bera, antza danez, oin dala gitxi barriztu dabe (barrutik hustu, eta solairu barrixak egin). Bolondresak zatika egindakuan xarma hori daka (ez egizue pentsau hotel batera zoiazienik), eta neguan bisittatzeko gogoz geratu naiz, obrako estufa ikusgarri hori martxan ikusteko. Han izan giñan tropa guztia gela haundi komunetan izan giñan; bertan koltxoiak dagoz, eta guk izarak eta zakuak eruanda. Akogedoria guztiz, eta etxe zaharren pareta lodixak emoten daben isolamendu onakin (abuztuan eta Araban... etara kontuak, kanpuan zelako berua zeguan).

Etxe honek badaka kanpotik oin dala 50-60 urte egindako anexo txiki bat, gela batzuk eta sukalde batekin. Antxiñako etxe askotan ikusi geinke hori: nunbaitt, errezagua egitten jaken antxiñako su bajuan lekua ez ikutzia, eta sukalde barrixa egin kanpoko eraikiñian.

Gero, nekazal gauzetarako erabilli izandako biltegi haundi bat dago, oin dala 30 bat urtekua; ekintzetarako, ikastaruetarako eta jolasteko erabiltzen da gaur egunian; eta kanpokaldian, lehen ganauak jaten zeban lekuan, beste sukalde txiki bat. Hantxe egin genduzen otordu guztiak, artasorora begira, mendi tontorrian Gebarako gazteluan aztarnak bistan.

Bertako jarduna intentsua izan zan, eta ez genkan denpora larregi be sobran. Halan be, ni neu ez naiz konforme geratzen lekuan inguruko bueltatxoren bat edo beste ez badot egitten. Halaxen juan giñan, bidez bide, urtegixan ertzetik, Garaioko hondartzaraiñok baiñua hartzera. Eta beste baten, kotxez Gebararaiñok juanda, handik gora guri deika ziharduen gazteluan ruinak ikustera. Pasio polittak izan ziran.

Hortik aurrera, eguneroko bizimoduan tirabirak eta gozotasunak, balantze ezin positibuagua laga zeskuen azkenian. Eta gittarria jo eta jo eta jo (nik berba asko ez dot egitten, baiña kantatzeko lagun onak topatzen dittudazenian... fuego!).