Kamerari irribarre
1990 hamarkadan oraindik jende gehiena mugikor barik bizi zen; eta “segapotoa” zutenek (horrela esaten baikenien telefono eramangarriei, bere formarengatik), bilera iraultzaileetan, ez zuten itzaltzen bakarrik: bateria ere kentzen zieten, zeren eta (kontatzen zenez) poliziek-eta aukera baitzuten itzalitako mugikorretatik soinu seinalea hartzeko. Bateria kenduta berri, ezin omen zuten ezer entzun. Entzuna dut, baita ere, “liberatuak” zeuden militanteek (ETA-koak, eskuarki) sarri izaten zituztela etxean poliziek jarritako mikrofono ezkutuak. Seguritate neurri modura, kontu sekretuak aipatu behar zituzten bakoitzean irratia ozen jartzen zuten; honek entzuleen lana oztopatzen omen zuelako. Ez dakit egia den ala kondaira urbanoa; eta uste dut ez dugula sekula jakingo, harik eta, hemendik 40 urte, ahotsak.com-eko ikerlari gazteek euskal “gatobazka” bizi izan genuen atso-agureak elkarrizketatzen hasten diren arte.
Urte haietan, nik ere banuen zelatatua izatearen errezelo hori; batez ere lagunak eta biok 2002 urtean botere exekutibo-judizialarekin arazoak izan genituenetik. Ez dut ondo gogoratzen nola iritsi ginen espiatuak ginela ziurtatzera; agian eguneroko bizitzan gertatutako pasarte xelebre, susmagarri eta kointzidenteak. Kontua da, une batetik aurrera, bagenekiela telefonoak “ziztatuak” genituela. Gure mobidengatik (abokatuak, baldintzapeko askatasuna...) sarri telefonoz berba egin behar izaten genuen, laguna Zaragozan bizi baita; eta gogoan dut beti gauza bera egiten genuela: solasaldia hasteko eta amaitzeko, “Arriba España!!” zalu eta sendoa botatzen genuen, eta hizketaldian zehar ere, behin eta berriro, hirugarren lagun mutuari berba adeitsuak eta goraintziak eskaintzen genizkiola. Berarekin bat gentozela argi izan zezan. Guk umorez hartzen genuen, bistan da, eta zorionez gure auzia pare bat urtez bakarrik luzatu zen; baina esan behar da halako egoerak luzaroan jasatea oso gogorra izan daitekeela, eta ez dela arraroa izaten burutik nahastua amaitzea.
Baina, esandako moduan, hori asko aldatu da azken urteetan. “Alasbarricadas.org” atari anarkistako lagunek dioten bezala: “...jada ez digute geolokalizazio txip-ik ipini beharrik; 700 € ordaintzen baitugu soinean eramatearren. Gure datuak gustura oparitzen dizkiegu enpresa handiei, haiek sal-erosiz aberastu daitezen. Gaur egunean, jendearen gehiengoak momentu oro zelatatua izatea onartu du”.
Horixe da alde nagusia, beraz; lehen monitorizatuak baginen ere, nolabait ere kontrolari ihes egiten saiatzen ginen. Orain, berriz... gustura gaude segurtasun-kameretan agertuz, txartelekin arrastoa utziz, interneten cookie-ak onartuz... “big data” multzoetan datu bat gehiago izaten.
Kasu gehienetan ez da ezer larririk gertatzen: propaganda gehiago jasoko dugula, supermerkatuan deskontu txartel pertsonalizatuak aterako zaizkigula... Baina gaizkileek, ai gaizkileek! Bizimodu zaila dute. Gaiztakeriak egiten dituztenek, eguneroko bizitzan, ibilbidea urratsik urrats jarraitzeko adina aztarna uzten baitituzte eguneroko bizitzan, eta ekintza bat egin eta ordu erdi barruan atxilotuta amaitzeko moduan daude. Bai ongi! Hiritar eredugarriok lasai bizi gaitezke... inork gaizkiletzat seinalatzen ez gaituen artean.
Info7 Irratiko "Talaiatik" saiorako, 2017ko martixan 22xa.
