Izen peskan

Serie honen hirugarrena irakortzia pixkat gehixago kostau jata. "Erria emoteko" puntuan izan naiz, olerkari serie gogorrakin hasten dalako -ez naiz bertsozalia-, baiña pajinak pasa eta pasa, irakorketa diagonalian (penia emoten zestan pixkat ez begiratziak), hara nun 60 hamarkada amaieran Manuel Vazquez Montalban irakorri eta -tipo hau olerkari modura hasi ete zan??- "Conchita Piquer" izenekua ikusi, eta irakortzen hasi, eta... boum. Nere gaztarua ez izan arren, idazliakin batera juan naiz gerraosteko umetzarora, eta hormako orbanetan etsaiak ikusten dittuan ume ameslarixan begixetara. Hamen olerkixa (edo), Josep Maria Pou-ren: https://youtu.be/jsvd20UkMqA

Hortik aurrera, intereseko gauza gehixago topau dittudaz: nobela atalian, batez be, eta bereziki "literatura trasterrada" izendatzen daben horretan. Hau da: gerria galdu ostian hanka egin bihar izan zeben idazliak, euren ekoizpena nagusiki atzerrixan egindakuak. Eta lagiñen artian batzuk oso deigarrixak egin jataz, bereziki gerra aurreko kazikismuari buruzkuak -asko interesatzen jata kazikismua, Bizkaian bizi naiz- eta osteko represiñuan, giro asfixiante horretan bizirautia lortu zeban gizartian kokatutakuak. Imajinatzen dot hur-hurreko gaixak dirazelako, nere gurasuen denporakuak. Horretara, irakorri nahiko neukiazen izen zerrendatxo bat egin dot: Arturo Barea, Max Aub, Manuel Andújar, Ramón J. Sender.

Hortik aurrerakuan, kuriosua izan da nik zahartzaruan ezagututako jentia topatzia: Francisco Aiala, Antonio Buero Vallejo... ni umia nintzanian, telebistan agertzen ziran gizon zahar batzuk ziran, beste garaiko karroza batzuk, eta iñok ez genkixan nundik zetozen. Hamen azaltzen da, eta noski; zeozergaittik zeguazen hor, Francon denporia aguantau eta gero askatasun usaiñak hartzen.

Batez be hori. Tira, pozten naizela liburua "oihanera" beste barik jaurti ez izanaz.