Indianokuan zaintzaillien etxia
Argazkiak.org | Ardantza 1997 © cc-by-sa: txikillana
Ardantza eta Aldatze arteko kale-basarri txiki haren izena jakin nahixan, mikrohistoria apur bat agertu da Eibartarrak Zerrendan. Badakigu hori jakin edo ez jakin mundua ez dala aldatuko, baiña... batzuk halako gauzen zaliak gara.
Hau galderihau bota neban zerrendara:
Ba ete daki iñok zein zan kale-basarri honen izena? (Aldatze barrenian):
http://www.argazkiak.org/photo/aldatze-1997/
Nunbaitten irakorri dotela esango neuke, baiña liburuak ez dakadaz eskura eta...
Lehelengo erantzuna, Asier Sarasuana (jakiña!):
Ez juat izenik gogoratzen.
XXI. mende hasieran bota zeben. Azkenengo urtietan itxitta egon zan, baina XX. mende amaieran Euxebio eta Inazio (oker ez banago) anaiak bizi ziran bertan. Konejuak eta ahuntzak eukitzen zittuen; tarteka ardiren bat be bai, oker ez banago. Ortu eta zelai txiki bat zeken basarri albuan, trenbide kontra.
Lehenago, gitxienez XX. mende hasieran (eta seguru asko lehenago), Ariatzako Indianokua jauregiko lorazain eta zerbitzarixen etxia izandakua.
Izan be, Indianokua jauregixan lurrak ardantzaraino heltzen ziran, Ego errekian iparraldeko erriberan zihar. Hori guztiori ortuak eta frutarbolak ziran (http://egoibarra.com/eu/argazkiak/historia/hist16.jpg/image_large); zerbitzari eta lorazainak Aldatzeko/Ardantzako kale-basarri txiki honetan bizi ei ziran.
XX. mendian zihar, trenbidiak eta Sanjuan kaliak lurrak jan zetsazen Indianokuari; eta jauregixa be desagertu zan gero, 1955 inguruan.
Ardantzako etxe txiki horren albuan beste 2 kale-basarri be egon ziran, itxuria. Gure sasoirako, Triplexen tailarrak janda bixak.
Euretako bata, haundixena, Pantaleonenekua zan (jatorriz Ardantza basarrixa); Aldatze hasierako beste kale-basarri txiki horren izenik, ostera, ez dot gogoratzen.
Berez Aldatze kale hasieran zeguan, baina esango neuke Ardantza 18 zala (edo); Ardantza bai, behintzat.
Serafin be datu garrantzitsuak emoten hasi zan, kontrastautakuak gaiñera:
Ezin izan juat basarri izenan aztarren garbirik jaso. Iñaki Alberdi Etakittoko presidente ohia eta Eskola Armerixako maixu izandakuakin egon nitzuan atzo illuntzian. Bertan jaixotakua dok bera. Indianokuan administradoria bizi izan zala hor eta izenan barri "Panaderokua" edo "Labaderokua" edo halako zeozer esaten zetsela kale-basarrixari. Azkenian aztarren garbirik ez. Heraclio Echeverria zala jabia eta haren ondorengo Iraolagoitia medikua, bera mutikotan Iraolagoitia medikuagana juaten zala aldiro errentia pagatzera.
Gero Juanjo Araolaza sartu zan, gremixokua izatiak dakan jaikixakin (Iraolagoitia medikuari buruz, oker ez banago):
Lekuona zuan ginekologo-tokologo Heraklio Etxeberriaren otorrino (Milloitxuaren) suhiña oker ez ba nago.
Sokia ezin geldittuta, Asier Sarasua barriro Serafiñek bildutako etxe izenena osatzen:
Basarrixen liburuan diño "Labakua" izeneko kale-basarriren bat egon zala Ardantzan. Azalpenengaittik, ez dirudi Oierrek diñuana danik, alboko beste bat baizik.
Baiña ez pentsau zalantzarik ez dagonik. Memorixan aztarrenen atzetik egindako bide guztietan lez, erroriari be marjena emon bihar jako, Serafiñek Juanjori emondako azken erantzunian igartzen dan legez:
Bai errezoia dakak. Baiña neri aittatu zestana "Iraolagoitia medikua" dok eta gaiñera errentia pagatzera Estaziño kalera juaten zala. Lekuona Bidebarrieta kalian bizi zuan. Heraklio eta Iraolagoitia medikuan artian zer soka zeguan ez jakixat. Dana dala, nik gaizki ulertzia be izan leikek.
Etxetxo txiki hartan bizi izandako gizon isillen omenez. Itzio, Alfa eta Aldatzeko eskoletara giñoiazen umiok egunero pasatzen giñan háren ondotik!
