Gerra erraldoia ezagutzen

Hainbesteko sufrimendua ekarrittako gerriak (historiako haundiñak) danok ikutu ginttuan, amaittu eta gero jaixotakuori bebai. Horretara, gitxi-asko, nere belaunaldiko guztiok ezagutu juagu zatiren bat, zinian, literaturan... Liburu honek, panorama zatikatu horri batasun bat emoteko balixo izan jestak. Gaiñera, gaztetan bizi-bizi izandako Gerra Hotzan parametruak be orduantxe ezarri ziran, eta "ardatzan" purrutanakin batera, igual zati hori egin jatak interesgarrixena.

Liburu oso ona dok hau: mapa asko jittuk, zehaztasun ugarirekin, denpora-lerruekin, eta kontsultarako aproposa danez etxian gordetzeko morokua. Behiñ baiño gehixagotan pentsau juat zenbat gustauko jakon gure aittari (berak 10-15 urte zittuala gertatu zuan hau guzti hau). Harek lagatako izperringi-txatalen karpetia be, begi diferentiekin ikusiko juat oiñ.

Ez dok ahaztu bihar irabazlien aldetiko ikuspegixa jaukala. Orekatu xamarra jirudik, baiña halan be alboraketia igartzen dok: "ardatzekuen" eta sobietikuen triskantzak nabarmentzen dittuk bakarrik.

Corbis/Bettmannen azken argazkixak, barriz, Kajoitxun gerra ostekuak gogoratzen jestak: gerrian zoramena pasau eta gero, Akondiako frenteko lubaki gordiñak zeru urdin paketsuan azpixan.… Bonba hotsan ordez, ixilttasuna. Txorixen kantua be igarri leike, argazkixotan. Liburua amaitzeko, gerrian kontrako hausnarketa momentu egokixa.

Hamen iruzkin gehixago, paperjale.eus-en lagatakuak, atzetik aurrera:

• 2. Mundu Gerriari buruz, oso zabalduta dagon ikuspegixan arabera, sarraskixak alde bakarrak ("gaiztuenak") egin jittuan. Irabazlien literatura hutsa. Liburu honetan "gutarren" triskantzak ageri-agerixan gelditzen dittuk. Adibidez, 1945eko ilbeltzian Baltikuan iges zoiazen errefujiauekin hartutako mendekuak...
• Bueno, gerria legez, astuna dok. Biharbada Antonio pikoletuak, historialari militarra bera, gustora jarraittuko jittuk gudari, dibisiño eta ejerzito guztien juan-etorrixak, erasuak, kontraerasuak, retiradak, u-bootiak, mongomerixak eta Rimmel mariskalak (La Zorra del Desierto), baiña neretako larregi dok. Etxaukat-eta HAINBESTEKO interesik. Amaittukot liburua, bai horixe: baiña plazerrezko irakorketia baiño, nere hutsune haundi hori betetzeko eginbihar modura hartzen dotelako. Aprobetxau egin bihar juat gaiñera: argitalpen ederra dok-eta, ondo maketauta, argazki ikusgarrixak, mapa ugari... beste edozein liburu asko be astunagua egingo jataan, seguro.
• Eskandinabia inguruko burrukak, Sabaton taldian musikia entzutzen. Ezin egokixagua! 😄
• Polonia inbadidu osteko gerrian pizkunde ofiziala, itsasoko mobimenduak, Graf Spee.. handik eta hamendik entzundako gauza soltiak harilkatzen. Batzutan astuna da... benetako gerria legeztxe!
• Adabaki soltiez gain, ez juat sekulan historiako gerrarik haundiñan ikuspegi globalik hartu. Xabi Gk emondako liburu ilustratu honek balixoko jestak. Halan, gaiñera, igual aittak gaztetan bildutako izperringi rekortiak beste era batera ulertuko jittuadaz.