Bizitzia eta vidia
Irudixa: Deborah Griscom Passmore, 1890 (public domain)
XX. mende hasieran, gazte burrukalari batzuk kanpoko ideiekin Euskal Herri fededunian baztarrak nahasten hasi ziran. Euren kontra benenoz betetako berbak bota ziran (irakortzekua da Txomin Agirreren pasarte ha), tartian erderakadak zirala eta. Aittitta Akilinori bereziki gaiztotu jakozen (euskalduna eta sozialistia! traidore doblia), eta egozten zetsen gauzetako bat, adibidez, "pueblua" aittatzia zan. Baiña, bistan da, gauza bat herrixa edo herrittarrak diraz; eta bestia "pueblua masan".
Bestalde, ni umia nintzanian (70-80ko hamarkadan) txikliak eta txupatxusak ezagutu nittuan, nagusiki gusto bikuak: fresa eta menta. Kaletik basarrira edo mendira begixa bota izan dotenian, benetako mallubixen eta benetako menta-orrixen gustua ezagutu izan dot. Eta, bistan da, ez dake gozokixen gustuakin zerikusirik. Horregaittik, bereizterako orduan gauzia argi dago: gauza bat da mallubi gustua (udabarrixan baiño ez doguna dastatzen), eta bestia fresa (gozokixena).
Hau guzti hau egunotan erabilli dot bueltaka, gure ume "gamerrak" ("jokalarixan" konnotaziño bera ez dakan berbia, erregular!) alkarrekin berbetan entzun dittudazenian. Ordenadoreko jokuetan, bere pertsonajiak, izan burrukalarixak, izan bolido gidarixak, edo espaziountziko nabigatzailliak... "vidak" dittuez; jokatu ahala galtzen dabena, edo ez-dakit-zer-helburu lortzian berreskuratzen daben "vidia". Eta, kargu hartu barik (zeozer txarto esaten dabenian, zuzentzeko ohitturia dakat-eta), hori ez zuzentzia erabagi dot. Izan be, oso desbardiñak diraz "vidak" eta "bizitzia", ez dozue uste?
