Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak

Eibarko peoria, San Blasa baino hobia
Hemen zaude: Hasiera / Blogak / Garagoittiko Orakulua / Esperantziak hanka

Esperantziak hanka

txiko 2002/09/21 02:00

Basaurira gabian heldu giñan. Ni triste baiña zutik, ahal zan neurrixan txakurren aurrian irudi duin bat emon nahixan (duintxasuna bait zan geratzen jatan gauza bakarra). Borreruen eskuetatik alkondara urdindunen eskuetara pasatu giñan. Edozer espero genduan haiengandik: jipoixak, iraiñak... baiña gabe hartan behintzat, gure kontura barre batzu eginda asetu ziran. Asko esaten dau pertsona bati buruz, lehendik nahikua desgrazixa dakarrenari, kartzelara sartzeko estualdi horretan, adarra jotzeko kapaza izatiak. Lorratzak hartu, argazkixak egin, katxeua biluzik, gure gauzen errejistrua... eta enfermerixako moduluan laga gintxuezen gabia pasatzen, zein modulotara gindoiazen erabaki arte.

Basauriko ziegak oso zaharrak ziran. Krema kolorezko pintxuria deskaskarillauta zeguan, eta toki askotan baltzittuta eta sustantzixa ezezaguneko kostra marroiekin zikinduta (hobe ez jakitzia zer zan). Burdiñezko ate, rejilla eta halakuak milla bidar pintxauta zeguazen, eta azpixan ugarrezko puspilluak nabaritzen jakezen. Sabaixa oso altua zan, bonbilla ahul bat txintxilizk. Txabolua luzia eta estua zan, punta baten atia eta bestian leiho altua. Oso leku gitxi zeguan, atetik leihora juan bihar ba nintzan Pablo litera gaiñera igo bihar zan neri pasatzen lagatzeko. Komuna aluminixozko mampara batez itxitta zeguan; poxporo kaja horretan armarixo deskojonatu bat, aurreko presuek lagatako hainbeste hondakin, txabolua garbitzeko gauzak, fregaderia eta apaltxo bat pillatzen ziran. Sorua terrazo horizkua zan, eta eskobiakin heltzeko gatxak zirazen tokixetan (ohe azpixan, komuna eta lababopian, horma zokuetan...) zikinkeri kostra lodixagua pillatzen zan. Eskolako mahai bat zeguan leiho onduan, aulka batekin; txandaka erabiltzen genduan idazteko, baiña ni berorren gaiñera igo bihar nintzan goiko literara igotzeko. Gure gauzak pillatzeko, hormako apal txiki bat erabili bihar genduan, eta hor kabitzen ez zana pertxeruetan txintxilizk edo lurrian basura poltsetan sartuta zekagun. Atia kanpotik ixten zan noski, metalezko tranga haundi batekin, gero sarralla baten bittartez segurtatzen zana. Zabaldu-ixtian etaratzen zeban burdin hots ikaragarri hori tripetan geratuko jata betiko, hillobi honen oroimen bildurgarri.

Ziegatik urtetzian pasillo luziaren punta baten, urdiñen garitxia, modulo orokorrerako pasua (leiho batetik ikusten zan hango patixua), ekonomatoko lehiatillia eta moduloko urteeria genkan. Urteerako ate zahar guztiak pistoi hidrauliko barri bat zeken soldiauta, geldiro-geldiro automatikoki zabaldu eta ixteko. Modernídadía, aizu. Pasilluan beste puntan, patixua, dutxak eta komunak, egongela/jangela eta eskulanetako tallarrak. Basauriko kartzela osua zikina ta ustela ba zan be, ingresoko moduloko dutxa ta komunak bereziki higungarrixak ziran. Saguak ez nebazen ikusi begiratu ez nebalako, kontizu.

Kartzelero txarrixok engañatu gintxuezen: beste euskaldunekin modulo orokorrian ez egotiarren, “ingresos“ moduluan sartzeko eskari bat siñatu arazi zeskuen. Ordurarte ez genduan berba egin izan konfixantzazko iñorekin, eta harek hasi jakuzen aholkatzen: ha askoz lasaixagua zala, modulo generala oso arriskutsua, bla, bla, bla... eta guk siñistu. Beste mediko negligente baten kontsultatik pasatu nintzan ( “kontusiño hutsa neukala, eta nolotillak hartzeko“ ¿hainbeste diru kostatzen ete da Rx puta bat eitxia?) Enfermerixan egun bat igaro eta gero, “ingresos“ modulora eruan gintxuezen, eta gu tonto-tonto haraxe. Orduan zan sahietsa txartuen nekan sasoia. Behiñ etziñ eta gero, asko kostata jaiki edo posturaz aldatu bihar izaten nintzan; arnasa hartze hutsak min emoten zestan eta zer esanik bez eztula edo doministiku egitteko: labankada baten modura igartzen neban toraxian (doministikua moztu egitten jatan, miñaren miñaz). Pablo kotxauak egin bihar izaten zittuan ziegako lan guztiak: ohiak egin, erratza ta lanbasia pasatu... (gero kartzelerua pasatzen zan, eta lan hónek eginda ez ba zeguazen, ez gintxuezen patixora urtetzen lagatzen). Gaiñera gero argixaren asuntua zeguan. Argixa txaboluaren kanpotik kontrolatzen zan, eta behin ziegak sarraillaz itxi eta gero, gabeko ordu jakin baten etorri bihar zan urdiña argi guztiak banan banan emetatzera. Baiña batzutan “ahaztu“ egitten jakon, kabroi aluari, eta hantxe geratzen giñan gu, gabe osuan argixa ixotuta. Halako kasuetan Pablo komuneko mampara makalaren gaiñera igotzen zan, tximiñuen modura, eta bere osasunaren arriskuan bonbillia flojatzen zeban (3 metro ta erdi inguruko alturan). Ni ezin nintzan ohetik jaiki be egin, beraz ezin izaten netzan ezta oiñak aseguratu be. Eskerrak morroia abilla dala...

Gero, dana dala, beste presuak ohizko konponbidia azaldu zeskuen: hartu erratza eta bonbilliari kolpeka hasi, fundidu arte. Bixamonian kartzeleruari bonbillia aldatzeko eskatu, eta kitxo.

Orduan ikusi genduan estraiñekoz kartzelan zelako bizkor zabaltzen dirazen albistiak, eta ba dagozela isolamendua hausteko zirrikittuak. Presondegixan ba dagoz lantegixak eta bestelako aktibídadíak (eskulanak, kirolak, mantenímendúa, ekonomatua...). Hortan jarduten dabien presuak kartzela guztitxik mobitzen diraz, teorikoki isolatuak dagozen moduluen artian. Honan, tratua dauke alde bateko zein besteko presuekin. Halako baten, ekonomatoko langille batek eskuz idatzittako notatxo bat pasatu zeskuan isilpian. Ekonomatuak presondegixetan egoten dirazen dendatxo merke batzu dira, normalian presoren batek kudeatuta, eta bertan presuak gauza basikuak (komuneko papela, jaboia, boligrafuak...) edota kapritxuak (kafia, tabakua...) erosi leikiez prezixo merkian, ordutegi jakin baten. Tira ba, leihatillatik etorrittako papel horretan modulo orokorreko preso politikuen mezu bat zeguan: ba zeukela gure barri, eta ia zergaitxik genguazen “ingresos“ moduluan, orokorrian barik. Guk beste notatxo bat idatzi, eta bide beretik erantzun gentzen: anarkistak giñala, eta kartzeleruak zirixa sartu zeskuenela. Eta hala zan: aukeran, gu nahixago genduan noski beste preso politikuekin batera egon. Baiña esperientzixa ezak zer egitten daben... tira ba, nobatadia pasatu bihar. Dana dala laster jakin zeben zein ziegatan genguazen, eta halako baten: “Oier! Oier!“ entzun neban leihotik.

Gure gaiñeko ziegako morroia zan, Jon Ander Couceiro (Pitxulo). Berarekin eta ziega pare bat harutzago zegoan Temarirekin (Istebe Mirena Gartzia) izandako solasaldixak, motzak halabiharrez eta alkarri aurpegixa ezin ikusitta, izan ziran kartzelako oihan sinesgaitzian mobitzen ikasteko lehen ikasgaixak. Gaiñera, ordutik aurrera beste euskal preso politiko guzti-guztiekin errepikatu izan jakun moduan, morroi hónek erabateko laguntzia eskaiñi zeskuen: dirua, irrati bat, egunkarixak... Nahiz eta pentsakera desberdiñekuak izan, euskal presuengandik baldintzabako elkartasuna besterik ez dogu jaso. Zulo bardiñian gagoz azken fiñian. Eta nik esker ona besterik ez daukat eurendako.

Gogoratzen dot Basaurikuak guri irrati bat helarazteko amorratuta zeguaziela; baitta gaba baten egunkari batzu euren leihotik gurera pasatzen saixatu ziranekua, soka luze batetik txintxilizk eta balantzaka. Baiña gure trasladua etorri zan orduan, eta ozta-ozta izan genduan Pitxulo eta Temariri leihotik agur bizkor bat oihukatzeko denporia.

Basauriko ingreso modulo horretan frogatu genduan bebai preso politikuoi preso sozíalak dezkuen begirunia. Baitta “marrajo“ arriskutsuenak be, distantzixa bat mantentzen dabe gurekin. Kontuan hartuta alderantziz ez dala gertatzen, hau da, gu ez daukagula ezelako arazorik eurengana hurreratzeko, nahikua egoera erosua da guretako. Eta nere sendixak be dastatu zebezen funtzionarixuen txakur aurpegixa eta erantzun zazkarrak. Eurei be balixoko detze esperientzixiak, oraindik aurrera mota guztietako presuak beste begi batzukin ikusteko.

Aparteko aittamena megafonixa sistemarako. Kartzelan megafonixia oso garrantzitsua da, bertatik etortzen jatzuz abisuak, abokatua etorri jatzula, metadonia hartu bihar dozula, eta bestelako gauza garrantzitsuak. Ba Basauriko megafonixa zerbitzuko esatarixak gustora urkatu izango nebazen. Mikrofono onduan irrati bat ei zeken, Marca irakortzen ez zeguazenian ez aspertzeko seguraski. Ba mikrua zabaltzian ez zeben irratixaren bolumena jatxi be egitten, beraz din-don-diña entzun baiño lehenago be Euskadi Gazteko esatari pedorroren baten boza entzutzen zan, ozenki gaiñera, gero kartzeleruaren abots nasalarekin batzian anabasa ulertuezin bat osatzen zebana. Gu, estu ta larri abokatuaren barri jakin nahixan, altabozak marmarka hasi orduko antxitxiketan juaten giñan kartzeleruengana, ia guretako zeozer esan zeben galdetzeko. Basaurin eguenerarte egon giñan. Goixeko zortziretan, aurretik abisu edo beste azalpenik emon barik, kartzeleruak gure ziegan sartu eta: “Jasoizuez gauza guztiak, trasladua!“. Halan egitten diraz gauzak hamen. Ganadu garraixuan be ez jake animalixei azalpenik emoten ia kortara, ferixara ala hiltegira doiazen, ezta? Ba etara kontuak zabor garraixuan. Putadia, ze kartzelan erreteniduta neukazen hainbeste gauza (giltzak, bankuko libreta eta txartelak...) familixakuak hartu ahal izateko gestiñúak egitten hasitta nenguan –kartzela barruan edozer egitteko instantzixa eta halako alukeri pillo bat egin biharra dago-, eta ezin izan netzen abisatu be egin, trasladatzen ninduela. Gaiñera ixa-ixa hona Aranjuezera heldu arte ez genduan jakin (ez zeskuen esan nahi izan) nora gindoiazen.

Jaso genduzen gauzak ba basurá poltsa baten (hamen ez dabe lagatzen motxilla edo bestelako sakelik izaten, horren ordez plástikozkó boltsá industrialak emoten detzuez) eta ate blindatuz ate blindatu, kontrolez kontrol atarirarte heldu giñan. Han zipaiuak genkazen zain, furgoneta txiki baten. Lau preso sozíalekin batera ertzain birek gidatu gintxuezen. Tupperware antza zeukan atzeko plastikozko kaixola horretan, Irailleko eguzkixak sauna efektu bat egitten zeban eta izardi baten egon giñan atzeko seirok, hondamendirako bidian eta esposatuta baiña umore ona galdu gura barik, berba ta berba, Nanclares Okako Langraitzeko espetxerarte. Han pikoluak genkazen zain, gure hurrengo ikasgai talegerorako: “kunda“ bat.

sinan
sinan dio:
2005/05/28 11:34

çö.dmçövmçömfkbjöfdmgklrjböçfdmglkrjbçfdmkbfdjçvöfndkgujöds öçweugjkçsdvıldjfçdkjvkdjömdvd

Iruzkina gehitu

Erantzuna formulario hau betez utzi dezakezu. Formatua testu arruntarena da. Web eta e-posta helbideak automatikoki klikagarri agertuko dira.

Galdera: Idatzi zortzi zenbakiak erabiliz
Erantzuna:
Aurkezpena

Oier Gorosabel Larrañaga, Lekeittioko Eibartar bat

 preacher.gif

Eibarrespaziuan zihar esan zesten pizkat mesianikua nintzala idaztian, eta bloga sortzerako orduan horregaittik ipiñi netsan izenburu hau. Lehen nere gauza guztiak (argitaratzeko morokuak, behintzat) hamen idazten banittuan be, espeleologixiari buruzko gauza guztiak ADES-en webgunian emoten dittudaz, eta osasun asuntoko artikulu guztiak hona mobidu dittudaz, gaika klasifikauta.

Txorrotxioak
Etiketak
ETB1 Eibar EibarOrg Info7 Zer erantzi abertzale abittaga abortuak adela larrañaga aitor_eguren aittitta raduga aldatze amarauna amuategi andoain antzerkia araba arantzazu aranzadi ardantza argentina_2005 armando gorosabel armeria eskola arrajola arrakala arrantza literarixuak arrate arrosa artxanda aulestia axpe_martzana azkue ipuin bilduma azpimarra banu_qasi baxenafarroa baztan belaunologia berasueta berbologia berriatua bidai_aluzinantia bilbao bittorixa buruntza chill_mafia comunitat_valenciana covid19 culineitor deba desempolving diaspora diego-rivera durangoko-plateruak egillor eibar eibarko_lagunak ekialdeko nafarrera eraikinologia erdialdekoa erresuma_batua erronkari espeleologia etxebarria eup eusebio-azkue euskadi_irratia euskal_erria_aldizkaria euskalkia faktoria felix_arrieta felix_ruiz_de_arkaute galicia ganbara gasteiz gatobazka gce gernika girua gisasola gorosabel hormasprayko igotz_ziarreta ikerkuntza ilegales indalecio ojanguren info7 irabiaketa irati-filma irratia irun iruñea izarraitz iñigo_aranbarri jacinto_olabe jamo_savoi jendartologia jeremiah_alcalde jon-etxabe jose-antonio-uriarte juan de easo juan san martin julen_gabiria julian etxeberria kalamua kanposantuak katarain kirola komikiak koska kuku kurik-3 kurosawel labordeta lagunologia lalolalia lamaiko_operia lasarte leintz_gatzaga lekeitio lekeitioko_lagunak lituenigo lopez maeztu magia manex_agirre maputxe markina-xemein markos_gimeno_vesga markues matrallako mendaro mendebalekoa mezo_bigarrena mineralak mogel morau musikeruak muskildi mutriku nafar_lapurtera nafarrera noain oiartzun oioioi-lur ondarroa opaybo orakulua otsagabia ozeta paisajiak parakaidistiarenak paris patxi_gallego pedro chastang pedro gisasola polo_garat rufino sande sagartegieta san antoni sartei sasiola sega segura slovakia tafalla2016 talaiatik telebista toribio_etxebarria umeologia urberuaga urkiola xabier_lete xoxote zaharrea zaharreologia zaragoza zer erantzi zerain zornotza zuberera zuberoa
hgikj
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024