Pro crepitu ventris
Compostelako liburu azokan erosittako facsimil dibertigarri hau irakorri juat barriro (Librerias Paris-Valencia-n argittarapena). Sermoi moroko bat dok, puzkarren alde egindako diskurtso barregarrixa. Nere kautan etaratako konklusiñua: Martí hori noble eta aberatsen artian ibiltzen zan abare graziosillo bat izango zan kontizu (*), eta festetan gatz eta pipar haundixakin botako juan “puzkarren aldeko sermoia”, latiñez jakiña, elizako sermoi grabe eta solemne baten tonuan. Imajiñatzen jittuaraz bere lagunen barriak. Arrakastia izango juan sermoitxuak, eta halako baten gaztelerara itzuli eta inprimidu egingo zeban aberats lagunen artian banatzeko edo. Sasoi hartan eliziak erabiltzen zittuan metoduekin, pentsatzekua dok argitarapena ezkutu xamarrian egingo zebela.
Barregarrixa dok liburutxua. Atxiñako umorezko gauza guztiekin gertatzen dan modura, hainbeste gauza ez dezkue egittten graziarik 250 urte geruago, baiña beste asko ondiok oso onak dittuk eta hala eta guzti be harrigarrixa dok halako gauza bat esku artian izatia.
Gero, bigarrengo parte motzago bat jaukak liburua: “Gracias y desgracias del nobilissimo Señor Ojo del Culo. Dirigidas a Don Chupas de la necesaria monton de passa por arrobas. Escriviolas Juan Lamas el del camisón cagado”. Azken parte honen hizkuntzia askoz be ariñagua eta “kaletarra” dok, ez lehelengo zatixan modura, sermoi kulto bat imittatzen dabena, eta igual horretxengaittik ez dau hainbeste grazixa egitten. Baiña hala eta guzti be merezi jok irakortzia, zapore herrikoixagua daukalako edo.
Vale.
(*) Interneten topatu juat bere barri. Castelló-n jaixo zan 1663ian, eta bai, “Pro crepitu ventris” bere hitzaldi ezagun bat izan zan, 1694an esan zeban estrainekoz eta batek daki zenbat bidar gehixago errepikatuko zeban bere sermoi solemnia, noblien irri artian, harik eta 39 urte geruago gaztelerazko ediziñua inprimatu zan arte. (“Su presencia era requerida en los círculos literarios y sus intervenciones eran celebradas y aplaudidas tanto en recitales de versos italianos, en cuya composición adquirió gran habilidad, como en los discursos de ingenio, uno de los cuales se hizo famoso con el título de Pro crepitu ventris”).
