Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak

Eibarko peoria, San Blasa baino hobia
Hemen zaude: Hasiera / Blogak / Garagoittiko Orakulua / Karpathyxetako gazteluak - Gulasch

Karpathyxetako gazteluak - Gulasch

orakulua 2004/10/26 23:55

Rojkov, 2004ko Urrilak 11ko gabia.

¡Oi! agertu dok ETA gure bizitzan. Batetik, gure etxetxuan, kalefaktoria eta kafeteria dittuk marka iraultzaile sozialista honetakuak. Eta bestetik, gaurko egun nekagarri baina ezin ederrago honen ostian bueltan gentozela, ekidieziñezko gaixa agertu dok konbertsaziñuan eta hor arittu gaittuk autodetermináziñúa, Tiparretxe plana eta ETAri buruzko gure hipotesisak eta informaziñuak zabaltzen.

Slovakia gazteluz jositta jagok. Baina jositta... Hau oso gune konfliktibua izan ei dok historixako une batzutan, eta horren oroigarri geratu dittuk mendiko atxetatik eta basuen klaru-unetatik agertzen dirazen lekuko mutu eta izugarrixak.

VII mendetik XI menderarte Moraviako imperixua zabaltzen zan hamendik eta Balkanetararte. Sasoi illun hori ez juat asko ezagutzen, adabakixak dittuk handik eta hamendik hartzen nabillenak. Bai, historixa liburu bat irakorri neikian baina ez juat egin, zer egingo detzagu ba. Tira, XI mendetik Hungariako erresuma barruan egon zuan Slovakia. Gero Austria-Hungriako imperixua etorriko zan, 1º mundu gerrararte iraun juana. Orduan, Txeko-Slovakiako estatua sortu zan eta halan egon zan orain dala 10 bat urterarte. Badirudi Hungariako erresumiaren denporan turkuekin (¿imperio otomanua?) burruka gogorrak izan zittuezela, eta hau gune kritikua zala (burruka hoietan nabarmendu zuan Dracula kondia, Hungariako erresumako beste parte batian). Gaztelu hauek denpora horretan eraikittakuak izango dittuk, XII mende inguruan, eta bataz beste XVII menderarte iraun juen errege, jauntxo edo bestelako poderien mendian.

Mendixak hori-gorritzen jabizak orain, piparpoto bailitzaz. Pagua dok hamen nagusi, baina urritza, astigar, urki eta makalak be ugari jagozak. Atzo honutz gentozela gazteluak agertzen zirala, "Hator, hator mutil gure zuluak esploratzera" esaten euren begi eta aho illunetatik, jakin najuan oso gustora ibilliko nintzala baso hauetan.

Gaur Rokoren sujerentzixia gaztelu pare bat bisittatzia izan dok, ibillaldi motzak egiñaz. Eta halaxen egin juagu, eta atzo errepidetik ikusi genduzen Stretxno eta Stary Hrad gazteluetan ibilli gaittuk olgetan.

(Oharra: slovakieraz euskeraz baino letra gehixago jagozak, eta apostrofiak eta letra gaineko hirukitxuekin idazten jittuek, bakoitza bere pronuntziaziño ñabardurekin; nik ezin dittudanez idatzi, izenen transkripziño fonetikua egitten najabilk idaztian).

Stretxnoko gaztelua izen bereko herri gaineko haitz baten jagok, eta XVII mendiaren erdixan erre zanetik abandonatuta egon zuan, harik eta XX mende bukaeran restauratu arte. Restauraziñua ondo eginda jagok, gaur eguneko irizpidiekin. Ez juek barriro eraiki, baizik eta kontserbatu. Interesgarrixa dok, eta Stary Hrad ikusi doten arte, orain arte ezagutu izan doten gaztelurik haundiña eta estruktura konplikatuena daukana izan dok. Politta, sujerentia, Stretxno herriko eta Vah ibarraren gaineko miradore zirraragarrixa.

Gero mapan agertzen dan mendi bide bati jarraittuta, konpetentzixako gaztelurarte joan gaittuk ordu pare bateko ibillaldixan.

Vah ibaixa oso zabala dok, 30 bat metro bai. Ura izotza lakotxia dok. Beraz istorixian zihar, ibaixaren pasua konplikatua izan dok (normalian gabarrekin), eta berau kontrolatzia gai estrategikua. Stretxnoko herrixaren inguruan bajeguazen pasagune bi, bakoitza gaztelu bi hauetako batek kontrolatuta, eta konpetentzixa latza egon ei zuan bixen artian. Noski, "mito" edo bidesarixa kobratzeko eskubidia zekarren honek, eta beraz zenbat eta bidaiari gehixago pasua egin norberarekin, orduan eta diru gehixago. Horregaittik burrukak.

Stary Hrad ("gaztelu zaharra") pago baso zoragarri bat ziharkatuta heltzen da, ondo markatutako bide batetik. Hamengo basuak izugarri haundixak eta ederrak dittuk, eta bistia galdu egitten dok enborren eremu zabaletan. Nahiz eta guztiak Karpathy mendixak diran (hala agertzen dittuk Europako mapa orokorretan), mendi bakoitzak bere izen lokalak jittuk, eta kasu honetan kate honek Mala Fatra jaukak izena. Gainian neguko eguzki gogorra gajenkan bete betian, eguardikua, baina lurrera argi izpi koloretsuak baino ez zittuan heltzen, orbelaren kolore bizixak gehixago biztuz. Oso eguraldi ona ibillaldixetarako, etara kontuak, berokixa kendu barik ibilli naizen arren izardi tantanik bez ez juat bota. Stary Hrad ez dago bape restauratuta, guztiz abandonatuta jagok. Heldu besain laster zirraria emoten jok, arrazoi desberdinengaittik: arratsaldia dok, argixa majikua; hormak pizkaka ikusten goiazak, zuhaitzekin nahastatuta (Angkor Kanbodiako hiri desagertuko edo Orbaitzetako oliaren ruinen modura, sustraixak eta dorriak batasun organiko dekadente baten); Stary Hrad'aren kokapena bera inpresionantia dok, Vah ibarra guztiz kontrolatzen daben mendi branka bortitz baten, amildegixen ertzian; heltzeko bidetik izan ezik, beste alde guztietatik inakzesiblia; eta gaztelua Stretxnokua baino haundixagua dok. Arbolez eta hormez osatutako laberinto kaotikuak eraikuntziaren haundittasuna erdi-erakusten dok, oraindiok eta misteriotsuagua bihurtuz. Sarrerako partiak; arma plazia; eraikuntza desberdinen arteko bidiak, aldaparak, beti haitzian gora eta gora, harik eta dorrietararte heldu arte. ¿Zenbat pisu? Ezin jakin. Bodegak, zuluak, ezin ezagututako erakikinak... danak pagadixan integratuta, eta gu antzume txikixen modura amildegixaren ertzian tunel, zulo, horma bakoitzian gora eta behera, exzitaziñoz mozkortuta. EH'ko gaztelu abandonatuekin alderatuta, abantailla bat: hamen ez jirudik sasirik dagoanik. Exploradore afizionatuendako amama.

Gaur heldu gaittuk ba, gulasch famatu hori prestatzeko sasoiz. Slovakia edota Euskalherriko tradiziñuen kontra, sukaldian gabiz mutil bixak gixatua prestatzen, eta kanpuan neskia egurra xehetzen. Rokok kanpuan sua egin eta prestatzeko asmua jaukak, baina batetik dagoen hotz izugarrixarekin eta bestetik illuntasun totalarekin... ikusiko juagu.

Imajinatzen genduan: Rokori ilusiñua egitten jetsan galdaria kanpuan egostia, baina ezinezkua izan dok. Beraz butanozko sutan egin bihar izan dogu, luuuzzze. Bittartian gauza askori buruz jarduteko astixa izan juagu "medovina" edaten genduan bittartian. Edari hau gazteleraz "hidromiel" esaten jakonaren antzerakua dok: eztiz egindako edari alkoholiko arina, sutan berotu egin bihar dana, neguko edari gozua. Klase bi jagozak, medovina hutsa eta "bylina horkaa" (bedar mingotxak) daukazen medovinia. Gu bixak edan doguz, bata bestiaren atzetik, eta poz pozik afaldu juagu gero gixatu ederra.

Esandako moduan, gauza askori buruz ibilli gaittuk barriketan. Atzerriko izenena aittatuko dot. Euskalherrixan konturatuko hintzan ba, azken urtietako modan atzerriko izen arraruak jartzen jakozela umiei, gaurko belarrixei apur bat kakofonikuak: Jessica Gorrotxategi, Evelyn Iturriagagoitia, eta halakuak. Espainian be antzera: Christian Gutiérrez... Ba Slovakian bebai ba ei jagok joera hori. Noski, guretako euren izenak eta abizenak danak arraruak egitten jakunez ba ez gaittuk konturatzen, baina bai, hala dok: Peggy Sue Miklova, Tommy Joe Pstrossov... halakuak izango dittuk.

Iruzkina gehitu

Erantzuna formulario hau betez utzi dezakezu. Formatua testu arruntarena da. Web eta e-posta helbideak automatikoki klikagarri agertuko dira.

Galdera: Zenbat dira hiru ken lau (idatzi zenbakiz) ?
Erantzuna:
Aurkezpena

Oier Gorosabel Larrañaga, Lekeittioko Eibartar bat

 preacher.gif

Eibarrespaziuan zihar esan zesten pizkat mesianikua nintzala idaztian, eta bloga sortzerako orduan horregaittik ipiñi netsan izenburu hau. Lehen nere gauza guztiak (argitaratzeko morokuak, behintzat) hamen idazten banittuan be, espeleologixiari buruzko gauza guztiak ADES-en webgunian emoten dittudaz, eta osasun asuntoko artikulu guztiak hona mobidu dittudaz, gaika klasifikauta.

Txorrotxioak
Etiketak
ETB1 Eibar EibarOrg Info7 Zer erantzi abertzale abittaga abortuak adela larrañaga aitor_eguren aittitta raduga aldatze amarauna amuategi andoain antzerkia araba arantzazu aranzadi ardantza argentina_2005 armando gorosabel armeria eskola arrajola arrakala arrantza literarixuak arrate arrosa artxanda aulestia axpe_martzana azkue ipuin bilduma azpimarra banu_qasi baxenafarroa baztan belaunologia berasueta berbologia berriatua bidai_aluzinantia bilbao bittorixa buruntza chill_mafia comunitat_valenciana covid19 culineitor deba desempolving diaspora diego-rivera durangoko-plateruak egillor eibar eibarko_lagunak ekialdeko nafarrera eraikinologia erdialdekoa erresuma_batua erronkari espeleologia etxebarria eup eusebio-azkue euskadi_irratia euskal_erria_aldizkaria euskalkia faktoria felix_arrieta felix_ruiz_de_arkaute galicia ganbara gasteiz gatobazka gce gernika girua gisasola gorosabel hormasprayko igotz_ziarreta ikerkuntza ilegales indalecio ojanguren info7 irabiaketa irati-filma irratia irun iruñea izarraitz iñigo_aranbarri jacinto_olabe jamo_savoi jendartologia jeremiah_alcalde jon-etxabe jose-antonio-uriarte juan de easo juan san martin julen_gabiria julian etxeberria kalamua kanposantuak katarain kirola komikiak koska kuku kurik-3 kurosawel labordeta lagunologia lalolalia lamaiko_operia lasarte leintz_gatzaga lekeitio lekeitioko_lagunak lituenigo lopez maeztu magia manex_agirre maputxe markina-xemein markos_gimeno_vesga markues matrallako mendaro mendebalekoa mezo_bigarrena mineralak mogel morau musikeruak muskildi mutriku nafar_lapurtera nafarrera noain oiartzun oioioi-lur ondarroa opaybo orakulua otsagabia ozeta paisajiak parakaidistiarenak paris patxi_gallego pedro chastang pedro gisasola polo_garat rufino sande sagartegieta san antoni sartei sasiola sega segura slovakia tafalla2016 talaiatik telebista toribio_etxebarria umeologia urberuaga urkiola xabier_lete xoxote zaharrea zaharreologia zaragoza zer erantzi zerain zornotza zuberera zuberoa
hgikj
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024