Hormasprayko

70ko hamarkadako komiki sorta bat ba zegoan titulo honekin, uste dot Antton Olariaga tartean zegoala. Pintadak egittia, grisak atzetik izatia, mezu paradioxikoak... harek ziran "Hormasprayko" komikien kakua, eta oso oroimen ona daukat nere ume buruan izan zeban eraginarekin.

Pintadak biltzen hastiaren arrazoia, traumatikua izan zan. Ba zeguazen mural pare bat asko gustatzen jatazenak, eta halako baten, egun batetik bestera, desagertu egin ziran udal rodillopian. Hauek ziran, eta orraittiokan, seguru nago bateron batek izango dabela argazkiren bat (abisatzeko mesedez!):

• Institutoko frontoian, 1986 aldera, pintada antinuklear izugarri bat (esanguraz eta tamainuaz). Manifa bat bide batetik zihar, eta errepidiaren ertzian leza bat, leza hortik gora eskeleto kolmillodun pillo bat urtetzen dabizela, fantasmen korputzekin.
• Ardantzako apeaderoko horman, Mekolara igotzeko eskillaren onduan, beste pintada antinuklear bat, diabru bat: azal baltza, ule eta adar anaranjauak, aker itxuria.

Peniaren penaz, herriko beste pintada eder batzuekin halakorik ez gertatzea izan zan nere helburua, euren sena pelikula fotografikuan gitxienez gordeaz. Denporiarekin asko eta asko bildu dittudaz, EHn eta kanpuan, eta hamen dakazuez adibide batzu.

Kontuan hartu egizue argazkia etaratako fetxia dala nik ipintzen dotena, baina pintadia bera askoz be lehenagokua da normalian (20, 30 urte kaso batzutan).

Hamen dozue adibidez, 1995 urtean Amañako itturrixaren inguruan harrapatutako pintada bat

Eta hurrengo hau, San Juan kaletik Mekolara doiazen eskillaren onduan zeguana, 1995an bebai

Hurrengoa aurrekuaren onduan zeguan urte berian, euskeria bultzatzeko Bateginik kanpainiaren barruan dragoi haundi bi agertzen ziran herri izenez beteta

Datozen argazki bixak Ondarrutarren izaeriaren adierazgarrixak doguz. 2002 urterarte Ondarruko "Maskulo Etxian" guardia zibillen kuartela egon zan, eta euren jarreria bereziki gogorra izan zan beti. Erreferentzia modura, jakin egizue "Itziarren Semea" kantuak daukazen Telesforo Monzonen berbak Ondarruko Maskulo Etxeko gertakarixetan oinarritutakuak dirazela.

Lehenengo argazkixan, kuartelaren atarittik 50 bat metrora egindako pintada bat da

Eta bigarrenian, atarixaren aurrian, errepidiaren asfaltuan eginda dago, metralletadunen pare bat metrotara

Ondarruko kantxopian egon zan bebai nere bildumako pintadarik kuttunenetako bat. Naif itxura, kolore bizixak, umoria... umien logika aplastantiarekin

Iruña inguruko euskaldunak gero eta ghetto estuago baten sentidu, eta modu grafiko honetaz azaldu zeben euren bizimodua

Datorren pintada honen edertasuna bere edadia besain harrigarrixa da. 80ko hamarkada hasieratik hor dago, Berrizko tren geltokixaren inguruan, urtiak juan urtiak etorri... hormetako kontzientzia mutuaren adierazgarri

Eta hurrengoa, preso politikuen gaixak emon daben pintada ugarixen erakusgarri ederrenetarikua, Pasaixan hartuta berau