Japoniako komun eta bainugelak

Komunitate honetan blogkide dudan Oier Gorosabelek liburu txiki baten tankerako entsegua idatzi du, higienearen inguruan, garbiketa eta bainuen historia eginez. Ekialdeko ohiturak aipatzen ditu zeharbidez, eta hortaz, Japonian ezagututakoarekin osatu dezaket apurtxo bat haren lana.
 
Bainutik kanpo garbitzen dira japoniarrak (ez dakit ze epokatik), baina taburete txiki baten jarrita, baldetxo bat erabilita, enjabonatu eta ureztatu, eta toalla bustarekin igurtzitzen da bat. Bainuko zoruak berak daka desague bat beraz, eta isolatutako dago pasillotik. Banketa-aulkia ezinbestekoa da itxuraz: jateko ez dute bihar eselekurik, ezta oherik lotarako, dena lurrean egin daiteke tatami gainean; baina soina garbitzeko bai, sillatxo bat behar dute.

Hala garbitu ostean, bainera bero-beroan sartzen da bat, baina xaboi guztia kendu ostian. Ezin da bat xaboiatekin sartu bainura, ojo! Ohiturak dio bainua erlaxatzeko dela, ez garbitzeko. Etxean bat baino geihago bainatu behar badira, bainera ez da husten: denak ur berean. Dutxa-telefonoa dago ez bainera parian, handik kanpo baizik. Baineran dutxatzeko modua badago, baina telefonoa luzatuta, eskuarekin eusten badiozu baineran sartuta zaudela.

Hori etxe partikularrean ikusi dogu, Teshima-Berriozabal familiarenean. Eta Ryokan edo hotel/ostatu tradizionaletan, Onsen bainu tradizionala baldin badaukate, antzera da. Hotel eder honetan egon ginen, eta irudieetan ikusten da.

Balde biribilak buruz behera daudez, baina hor jartzen da toalla uretan, eta paretera begira, taburete batean jarrita garbitzen duzu gorputza, zure pareko grifo, telefono eta xaboiak erabilita (Shiseido markakoak, de-kalité, leku jakin honetan). Beste parrokiano batzuk ere egon daitezke leku berean. Hala garbitu osean, uretara. 40 gradu inguru, gure umeentzat beruegi, eta neuretzat ere bai, baina probatu genuen. Irten ostean, beste gela batean sikatu, eta orrazi, aitzur, aftershave eta lurrunak zure esku, guapo jartzeko.

Hirietako bainuetxe publikoetan antzekoa ei da, nahiz eta halakoetan ez garen sartu. Halako baten irudia ematen duten pantallazo hauetan ikus dezakezu, ideia bat izateko.

Neskak eta mutilak, bereizita. Baina hara ze sorpresa izan genuen Onsen horretan: arratsaldez hotelera sartzean joan ginen Peru ta biok mutilenera, eta hurrengo goizean, berriro, zuzen biok bezperako lekura: aldatuta zegoen! nesken artera sartu ginen zuzenean! Shinchan eta bere aita, marrazki bizidunetan bageunde bezala! enfin, kanpora irten eta bai, abisatua zegoen, ezker-eskuma kanbiatuta zeuden gizon-andrazkoen kartelak. Zergatik? bainua relaxa delako batik bat, eta ezker edo eskumakotik bista desberdina zegoelako, baten kristalerak
zuhaizti-lorategi batera ematen zuen, eta besteak banbu artera. Bezeroei bi bistak eskaini ahal izateko, egunero aldatzen da andren eta gizonen Onsen posizioa.

Horrez aparte, etxe, hotel eta abarretan, komun elektronikoak, beroketa automatikoarekin eta txorro-garbiketakin, zuzenean ura ipurtzulora apuntatuta... Baina adi! modernokeria hauek, Western Style komunetan dira, inodoro aborigen naturala, Japanese Style (toki batzuetan hala bereizten dira batzuk eta besteak) beste hau da, lurreko zuloa, alde batean altxatutako parte batekin:

Wikipediako gaztelaniazko artikulu honek detaile asko ematen ditu. Puskarrak disimulatzen dituen audio-gailuren baten aipua egin zigun baten batek, baina ez nuen Wikipediako zera horretan aipatzen den soinu-printzesarik aurkitu. Ikusi ditudan beste gauza praktiko batzuk:

• komun publikoetan ume txikia paretean "kolokatzeko" trasto bat, ez dadin zikindu lurrean zurekin daroazunean,
• tapa garbitzeko (aurretik inor egon denean, badakizue), sprai berezi bat papera haren lurrin usaintsu eta desinfektatearekin busti eta
• harekin garbitzeko tapa: honen funtzionamendua igarri genuen, ze irudi grafikoz dokumentatzen zuten (eskerrak!)
• Wikipediako artikulu horretan aipatzen den beste kontu bat ere bai, komuneko zapatilena, etxean zein hoteletan egoten dira jarrita. Asisko Urmeneteari ere atentzioa deitu zion xapin edo zapatillen kontu horrek Japonian izan zenean.
• zisterna betetzeko bonba bota ostean, goitik, kanilla batekin, eskuak garbitzeko: komun publikoetan gutxi, baina etxeetan, ohikoa.
  

Komuna esateko ere estranjerismo bat erabiltzen da: toireto. Eta Western zein Japanese, toireto denetako gailuak Toto markakoak. Markarik badago alde guztietan ikusiko duzuna Japonian, Toto da hori, komun guztietan. Toyota autoak, Sony elektrogailuak edo Kirin garagardoa baino gehiago, Toto da errege.

Artikulu hau ilustratzeko, Anime film bateko irudiak erabili ditut. Tekkon Kinkreet, estetika izugarriko film japoniarra da, baina zuzendari eta gidoilariak estatubatuarrak dira. Iñaki Eraunzetamurgil lagunak pasatu zidan film zoragarri hau duela hilabete batzuk.