Jon Barandiaran: "Egunero 1000 bat argazki jasotzen ditugu"

Berria egunkariaren erredakzioak dituen eskaerei erantzuteko, dokumentazio zerbitzuan hiru lagun daude lanean. Eskertu behar diegu elkarrizketa hau egiteko eskainitako denbora eta arreta. Jon Barandiaranek azaldu digu zerbitzuari buruzkoak.

- Zein motatako dokumentazioa kudeatzen duzue zuek?
Kazetariek argitaratzeko sortutako testuak, gehien bat agentzien bidez iristen diren argazkiak, oraintxe martxan jartzekotan gauden audioen antolaketa, kazetariek egindako grabaketekin, eta kazetaritza lanaren lagungarri diren hemeroteka eta liburutegia.

- Nolako datu-baseak erabiltzen dituzue?
Intranetean lan egiten dugu, web nabigazio sistemarekin. EKT-ren webgunea da denon lan ataria, han daude baliabide guztiak. Bertatik sartzen gara gu dokumentazioko datu-base guztien mantenura eta bertatik ere sartzen dira kazetariak, beste esteka batetik, datu-baseen kontsultara eta beraiek egin beharreko aldaketak egitera.

- Zein tratamendu dute egunkariko testuek?
Kazetariek Quarck-en sortzen dituzte testuak, bakoitzari dagokion maketa erabiliaz. Quarck-etik automatikoki html formatura bihurtzen dira. Testuok bi erabilera dute, batetik web-era joango dira, egunkariaren edizio digitala osatzeko, eta bestetik dokumentaziora, testuen datu-basera. Datu-basera gehitutakoan fitxak orraztu eta osatzen dira: batetik akatsak zuzendu (jaso gabeko zintilloak, gaizki ulertutako titularrak, ...) eta bestetik osatu beharreko eremuak bete (testu mota, infogramak, saila, azpi saila, izen propioa, gaiak, eta identifikadoreak).

- Edukien analisia ere egiten al duzue?
Bai. Fitxa bakoitzari dagozkion gaiak jartzen zaizkio, behar diren beste; eta identifikadoreak, pertsona eta taldeena. Erabiltzen dugun gaien zerrenda IPTC Nazioarteko prentsa dokumentaziorako tesaurusaren itzulpena da (IPTC Subject Codes)

- Eta argazkiak, nola antolatzen dituzue?
Egunean 1000 bat argazki heltzen dira, gehien bat agentzietatik, Argazki Press, Journal, EFE eta beste batzuk. Kalitatea denek mantentzen dute antzerakoa, jpg artxiboa, 260ko erresoluzioarekin eta folio tamainakoak. Bakoitza bere laburpenarekin eta kategoriekin bidaltzen dute. Kazetariek eskura dituzte heldutako argazkiak eta argitaratu nahi duten argazkiaren fitxako eremu batzuk betetetakoan (non eta noiz argitaratuko den grabatuta geldituko da) eskuratzen dute argazkia.

- Jasotako argazki guztiak gordetzen dira?
Egunean 100 - 130 bat argazki argitaratzen dira, eta gainerakoetatik, baliokoak markatzen dira, eta ondoren sailkatu eta akatsak zuzendu. Astero egiten da balioko argazkiak "markatzea", hilabeteko tartea utzita, 10.000 bat argazki errepasatuz. Urte bukaeran markatu gabekoak ezabatzen dira.

- Zein irizpide erabiltzen duzue argazkien aukeraketa egiteko?
Kriterio finkorik ez dago, esperientziak memoria bisuala dakar eta erabileraren araberako aukeraketa. Kiroletako saileko argazkiak dira ugarienak eta gehien erabiltzen direnak. Sail honetakoak kazetariek beraiek markatzen dituzte, eta Munduko sailekoak ere beraiek aukeratzen dituzte.

- Argitaratu diren argazkiek tratamendu berezia dute?
Argitaratu direnak egunero gainbegiratu eta txukuntzen dira. Egunik "tristeenean" 83 argazki dira, eta igandetan adibidez, 140. Bataz beste 110 bat argazki egunean. Egunkaria hartu eta orrialdeka agertu diren argazkiak gainbegiratzen dira, euskarazko aldaerak jarri, laburpena ondo duten begiratu, leku izenak Egunkaria-ren estilo liburuaren arabera jarri, gaiak jarri, ...

- Argitaratu gabeko argazkiekin ezin izango da ba lan hau egin?
Ez, ez du astirik ematen. Gainbegiratu bat botata datozen moduan gordetzen dira, agentziek emandako informazioarekin. Ondorioz, bilaketa egitean kontutan hartzen da hiru hizkuntza daudela datu-basean, eta bilatzen denaren arabera aukeratzen da bata edo bestea. Adibidez, Txinari buruzko argazkiak bilatzeko, ingelesezko hitzarekin emaitza hobeak izango dira. Arazo handirik ez dago, bilaketa sistemak oso potenteak dira gaur egun eta erraz gainbegiratzen dira 200 argazkitako erantzuna. Beti aurkitzen da behar den argazkiren bat.

- Beti egin al duzue horrela?
Niretzat badago aurretik eta ondoren bat, eta horren izena Del Olmo da. Aurretik, 90ean planteatu zen Dokumentazio Zerbitzuak telefotoak antolatu eta dokumentatu zituen. 1998an egin zuen digitalera salto, kazetarien lanak ere automatikoki gorde eta bilatzeko aukerarekin eta argazki digitalekin. Egunero 200 edo 300 argazki jasotzen ziren eta heren bat argitaratzen zen. Argazki bakoitzari euskarazko laburpena eta euskarazko tesaurus baten bidez gaiak ematen zitzaizkion. Lana sakon eta ondo egiten zen. Del Olmok dena bukarazi zuen, 3-4 urtetako astolana bertan behera utzi zuen. Berria sortu zenean egunean egunekoari erantzun beharra eta lanaren sinplifikazioa etorri zen. Del Olmoren sindromea.

- Egunkaria-ko dokumentazio lana berreskuratu da?
Ez informaziorik ezta dokumentazio erremintarik ere. Ezer ez.

- Eskualdeetako Hitza egunkariekin zein harreman duzue?
Elkarlana dugu oinarrian. Argazkien erabilera hemendik antolatzen dugu, baina beraiek erabiltzea badute. Gainera, beraiek ere bakoitzak bere argazki artxiboa eratu eta denon eskura egotea da helburua. Horretarako intraneta izango da denon lan ataria.

- Audio datu-basea ere antolatzen ari zarete...
Bai, horretan ari gara. Datu-base hau ere besteen moduan intranetean izango da, kazetariak bere lanerako erabilitako grabazioaren artxiboari fitxa bat egingo dio, mp3 artxiboa lotuko dio eta artikulua noiz argitaratu den jasoko du. Dokumentazio zerbitzutik testuekin egiten den azterketa egingo zaie fitxei, eta intranetean izango dira kontsultagarri eta entzungarri.

- Hemeroteka eta liburutegi zerbitzuak ere eskaintzen dituzue?
Hemerotekan hainbat egunkari jasotzen ditugu, kazetarien kontsultarako. Berria-k ere enkuadernatuta ditugu, kontsultarako askotan papera baino hoberik ez baitago. Liburutegia txikia da, erreferentziarako liburutegia eta erredakziora bidalitako liburuekin osatutakoa. UEUk moldatutako SHUa darabilgu kokapenerako eta Koha programa librea gestiorako.

Kolpeak kolpe, pixkanaka-pixkanaka hazten doan dokumentazio zerbitzua da. Kontratatu berri dute beste langile bat, eta zerbitzuak hobetzeko ahaleginak aurrera doaz. Prentsa dokumentazioa bultzatzea egunkari baten "balio erantsi" handi bat dala esan beharrik ez dago, horren adibide garbia El Pais egunkariko artxiboa, dokumentazio lanetarako 20 bat langileekin eta web zerbitzu bikainarekin. Jarraitzeko erreferentziak badaude.

-----

Gehiago jakiteko:

• Berria
• IPTC Subject Codes
• IPTC Gaiak (laburtuta)
• UEU-k landutako SHUaren moldaketa

Sailkapen Hamartar Unibertsala eskola curriculumetan : unibertsitatekoak ez diren eskoletako liburutegietan fondoak gaiz gai antolatzeko jarraibideak. Iruñea: Nafarroako Gobernua, Hezkuntza eta Kultura Departamentua, 2001.