Haplotalde maskulinoen eztanda demografikoak: R1b euskaldunen jatorria (Geno-7)
Animatu lagunok eta egin Genographic testa
Hona informazioa zehatz azalduta, Urtzi Odriozolaren blogean.
Jakin dugu Urtzik eta biok halaber, amaren amaren aldeko amama komun bat dugula: duela 70.000 urte inguru bizi izan zen emakumezko bat izan zen hori. Aldiz, aitaren aitaren aldeko geure aitona komuna askoz berriagoa da, duela 4.500 edo 5.000 urteko gizon bat, seguruenik Europako erdialdean biziko zena.
Gizon hori, gure aitona komuna, indoeuroparrekin Europan zehar zabaldu ziren R1b taldekoa zen. R1b-ren nagusitasuna Europa mendebaldean, harrigarria da, bere ugaritasunagatik; baina are harrigarriagoa euskaldunen kasuan, mintzairaz ez baikara indoeuroparrak.
Hala ere, misterio hau (hala izendatu nuen iaz nire blogean), erlatiboa da. Gizateriaren historian zenbait bider errepikatu izan dela argi utzi du ikerketa berri batek.
R1b taldea Europan hedatu zen bezala, beste eremu geografiko batzuetan beste haplotalde maskulino batzuk ere izugarri hazi ziren. Ameriketan duela 15.000 urte gertatu zen eztanda demogragiko maskulino hori Q1 haplotaldearen azpitalde batekin, Afrikan duela 5.000 urte E1b taldearekin, aldi berean Europan gure Urtzi eta Luistxoren aitonaren R1b taldearekin, handik ez askora Indiako subkontinentean "geurekin" erlazionatutako R1a "lehengusuen" taldearekin (seguruenik, kolonizazio indo-ariar vediko baten aztarna)...
Zergatik ugaltze esponentzial horiek iraganeko tarte jakin batzuetan? Nolatan gaurko hainbeste gizonezko, eskualde kontinental zabal batzuetan, ondorengo zuzenak duela ez hainbeste gizaldi bizi izan pertsona zehatz batzuenak?
Teknologia eta indarkeriarekin du zerikusia erantzunak. Une historiko horietan, giza-talde batzuk abantaila teknologiko jakin bat eskuratu zuten zabalkunde demografikoa eta territoriala (konkista) erraztu ziena. Europan, litekeena da gurdiaren edo zaldiaren edo metal jakin batzuen abantaila militarra izatea talde horien nagusitasunaren gakoa, eta hizkuntza indoeuropearren nagusitasuna ere horrekin lotua dago segureunik. Era berean, gizarte konkistatzaile horietan gizonezkoen elite gerlari batzuek "monopolizatu" zuten ugalketa: emakumeen konkista, bortxaketa, eta antzeko kontu itsusiekin seguruenik. Kontua, halaber, ez da beste gizonezkoek ez erreproduzitzea, baizik eta elite gerlariak gehiago erreproduzitzea, eta emakume gehiagorekin.
Garai ikaragarri horien umeak gara, bai... Ikaratu ere egiten du geneetan zer daramagun pentsatzea.
Eta azterketa genetikoen alorrean... etengabea da informazio berria! Haplotalde maskulinoen kontu hau izan eta astebetera, Europako antzinate populazioari buruzko beste hau ere irten da, datu interesgarriekin hori ere.
