Zonbien liburua (Apokalipsia 2)
2012ra arte itxoin behar ote dugu Apokalipsia ezagutzeko? DH Lawrencek eta Gilles Deleuzek ez dute oso garbi.
DH Lawrencek hil baino lehentxeago Apokalipsia idatzi zuen, Bibliako Apokalipsiaren azterketa bikaina. Bertan erakusten du Itun Berriko azken liburua maitasunaren eta otzantasunaren aldeko Jesusen mezu aristokratikoaren kontrakoaren apologia dela, ahulek amesten duten indartsuen aurkako mendeku basatiarena. Halatan, Apokalipsia gehiago dagokio Itun Zaharraren jiteari. Sarkin hutsa da Itun Berrian, bertako espiritu hippya traizionatzen baitu; Itun Berriko liburuen arteko Juda Iskariote duzu.
Liburu postumoa da, Lawrence 1930ean hil ondoren argitaratu zen, 1931n. Tuberkulosiak jota hil zen, odol-karkaxak tu eginez. Kolore gorriari garrantzi berezia emango dio liburuan.
Gilles Deleuzek talentu aparta du irakurlea autore eta liburu ederretara bideratzeko. 1993an argitaratu zuen azken liburua, Kritika eta klinika. Hirurogeiko hamarraldian tuberkulosia pairatu zuen; ez zen inoiz erabat sendatuko. Gero birika bat kendu zioten. Fanny Deleuzek, emazteak, jarri zuen frantsesez Lawrenceren Apokalipsia, eta Gillesek hitzaurrea egin zion; 1978an argitaratu zuten. Hitzaurre hori da Kritika eta klinika-n “Nietzsche eta San Paulo, Lawrence eta Patmoseko Joan” izenburupean jasotako testuaren funtsa. Datozen egunetan Deleuzeren testuaren itzulpen-bertsio bat agertuko da hemen.
PATMOSEKO JOANEN AGINTE-ERLIJIOA
Joan bera ote da laugarren ebanjelioa idatzi zuena eta Apokalipsia idatzi zuena? Erudituen eztabaidan esku hartzen du Lawrencek: ez, ez da bera, ezin liteke bera izan... Lawrenceren argudioak hagitz dira sutsuak, bortitzak, baloratzeko metodo bat gordetzen baitute ezkutuan, tipologia bat: gizaki mota berak ezin izan ditu ebanjelioa eta apokalipsia idatzi. Ez dio batere axola testu bakoitza bere baitan oso konplexua izan dadin, edo osagai ugari barnebil ditzan, askotariko kontuak batu ditzan. Ez dira soilik gizabanako bi, autore bi, baizik gizaki mota bi, edo arimaren eremu bi, multzo bi, guztiz desberdinak. Ebanjelioa aristokratikoa da, indibiduala, leuna, maitasunezkoa, endekatua, aski jantzia. Apokalipsia berriz kolektiboa, popularra, ezikasia, herratsua eta basatia: ebanjelaria eta apokalipsilaria ezin dira idazle bera izan. Patmoseko Joanek ebanjelariaren mozorroa ez du ukitu ere egiten, ezta Kristorena ere; bestelako mozorro bat asmatzen du, Kristori bere mozorroa kentzen diona, edo Kristorenaren gainean janzten duena. Patmoseko Joanek izu eta heriotza kosmikoak jorratzen ditu; aldiz, ebanjelioak eta Kristok giza maitasuna lantzen dute, izpiritu-maitasuna. Kristok maitasun-erlijio bat asmatu zuen (praktika bat, bizimodu bat, ez sinesmen bat); Apokalipsiak, ostera, agintearen erlijioa dakar, sinesmen bat, epaitzeko era ikaragarri bat. Kristoren dohaina barik, zor amaigabea dakarkigu.
Lawrenceren testua Apokalipsiaren ostean irakurriz, kolpez ulertzen da Apokalipsiaren gaurkotasuna, eta Lawrencerena. Gaurkotasun hau ez dago Neron=Hitler=Antikristoa bezalako elkarrekikotasun historikoetan. Ezta munduaren amaieren eta milenaristen sentimendu gainhistorikoan ere, beren izu askotarikoekin: atomikoa, ekonomikoa, ekologikoa, zientzia fikziozkoa. Apokalipsi bete-betean gaude, itun berriko testu horrek epaile makabroaren bizimodua eta epaitzeko moduak ematen baitizkigu: biziraule dela uste duenaren liburua duzu, zonbien liburua.