Ulergarria ez da onena
Filmetan, eleberrietan, garrantzi handiegia ematen zaio agian hariaren ulergarritasunari. Egia da zenbaitetan eskertzen dela, istorio bat hasi eta buka goitik behera ulertzeak edozer ulertzeak dakarren lasaitua eta autoestimuaren goititzea ekar dezakeela.
Ordea, batzuetan hobeki gozatzen duzu ez baldin bazara ulertzen obsesionatzen, are ahalegintzen. Gaur egun batere arazorik gabe behin eta berriz ikus dezakedan filma da The Big Lebowski, eta hamaika aldiz ikusia dudan arren, ez dut uste zeharo ulertzen dudanik. Protagonista Jeff Bridges da, The Dude. Bere lagun-mina berriz John Goodman, Walter. Eta lagun-taldea osatzen duena, Donny, Steve Buscemi. Filma hainbat bider ikusi ondoren, ulertu dut Donny hiltzen dutela. Zergatik? Ez delako bizarduna, The Dude eta Walter ez bezala.
Gidoilariek ba omen dute urrezko lege bat: ikuslea hunkitu nahi izanez gero ez ezazu bizarduna hil. Zergatik? Bizardunaren heriotzak inori ez diolako penarik ematen. Hori irakurri nuelarik, gidoilari trebeenek idatzitako filmak aztertu eta egia da, eszena erdiragarrietan ez dira hiltzen bizargabeak baizik.
The Big Lebowskiren inspirazio iturri nagusia The Big Sleep da, euskaraz Igelan daukagun Betiko loa, Raymond Chandlerrena, Howard Hawksek zinemaratua. Liburua aski korapilatsua den arren azkenik tira, muturrak ondo samar lotzen dituzu. Aldiz, filmean bada gutxienez pasarte bat zeharo ulergaitza. Nork hiltzen du taxilaria?
Filmatzen ari zirela, ez zuzendariak ez gidoilariek ez zekiten nork hiltzen duen taxilaria, edota bere burua hiltzen ote duen. Raymond Chandler eleberrigileari galdetu zioten, eta honek lagun bati kontatu: “Telegrama bat bidali didate taxilaria nork hiltzen duen galdezka, eta, arraioa, nik ere ez dakit.”
Beste gidoilari bat, kristauen Jainkoa, definizioz da onena. Definizioz halaber, ahalguztiduna da eta orojakilea. Bereziki Haitiko hondamendiaren egunotan, haatik, ez dago aldi berean bi dohainei eusterik, biotako bat aukeratu behar: onena bada, ez da inolaz ere ulergarria. Eta ulergarria bada, orduan gaiztoa da.