Markos Zapiain

Thoreau, 3

Markos Zapiain 2014/02/08 09:22

3-NOLA MAMITU BIZIMODU FILOSOFIKO BAT?

1. GIZARTE INDUSTRIALAREN ETA MODERNITATEAREN KRITIKA

· Harvarden, Unibertsitatean, 20 urte zituela, “Garai modernoetako espiritu komertziala eta bere eragina nazio baten izaera politiko, moral eta literarioaren gain” idatzi zuen, eta bere obra eta bizimodu osoaren ernamuina dugu bertan

· Modernitatearen kritika: Thoreauk maite ez dituen teknikarien, ingeniarien, bankarien eta merkatarien garaia dugu hau

· Ez ditu hiriak gogoko, ez dirua, ez salerosketa, ez industria

· Nahiago du landa, basoa, buruaskitasun naturala

· Ez du gustuko kontsumoaren araberako ekoizpena

· Filosofia “bizimodu-ekonomiarekin” identifikatzen du

· Thoreau nolabait ekologista teknofobo bat da, ez du uste industria-iraultzak zoriontsuago egingo gaituenik; edonola ere, berak ez du iraultza orokorrik bilatzen, baizik gizabanako zehatzen erreforma moral eta espirituala; ez du sinesten gizabanako partikularrengan baino

2. BIZIMODU FILOSOFIKOA

· “Filosofia irakasle franko dugu gurean, baina filosofo bakar bat ere ez.”

· Filosofo izatea ez da gogoeta zail eta sotilak adieraztea

· Ezta filosofia-eskolak sortzea ere

· Baizik jakinduria maitatzea, honen araberako bizimodu sinple eta independentea mamituz; bizitzak dakartzan arazoetatik batzuk konponbidean jartzea, ez soilik teorian, baizik praktikan

· Bizitza pentsatu eta pentsamendua bizi

3. BIZIMODU XIXTRINAREN AURKA

· “Bistan da zuetako askok bizitza erdipurdiko eta tentelak bizi dituzuela”

· Gizaki gehienak, onartutako etsipenean bizi dira. Lasaitasun deitzen dena erabateko desesperazioa da.

· Zer da bizimodu xixtrina?

· Balio faltsuen bila dabilenarena: dirua, ohoreak, agintea, jabetza, ospea

· Edota kontsumo-gizarteak dakartzan bizio berrien bila: nahia eta apeta, erosi, poseditu, kontsumitu, ordeztu, ostera ere nahia eta apeta…

· Bizimodu xixtrina besteekiko harremanetan: itxura hutsera eta axalkeriara mugatutako harremana; hirian, goiko kaleetako harreman hutsalak zapatu gauetan, hitzontzikeria eta mozkor tristea…

· Bizimodu xixtrina oro har: bere baitan bildua bizi ez denaren bizimodua

· Estatua, gizartea eta politika: kontrako eztarrian trabatu eta goitika eginarazten digun arandoia

4. BOTIKA EUPEPTIKOA

“EU”: ona, ongia (Eulogio, Eufrasio, Eudaimonismoa, Euforia, Eufonia, Eukaristia)

· Lehen araua: bizitze hutsak dakarren atseginaz gozatzen ikasi

· Zure burua zoriondu, egunsenti bakoitzaren distira berriagatik

· Bigarren araua: ezetzaren eta ilunaren etengabeko lanari aurre egin, zorion eta gozamen nahi sendo baten bidez

· Zoriona eraiki egiten baita, ez zaigu berez etortzen

· Hirugarren araua: zure burua erdigunean kokatu

· Gure gizarteotan, ez gara gure buruaren jabe

· Bizitza galdu egiten dugu, bizimodua atera nahian gabiltzalarik

· Makina bilakarazten gaituzte

· Benetako bizitza etorkizunerako uzten dugu (lana izatean, jubilatzean…)

· Konponbideak:

· Nork bere burua asmatu eta eraiki

· Bizimodu osasuntsu, neurritsu eta soila

· Erromatarren “otium”a berpiztu, aisialdia: zure buruaren jabe, beti eta nonahi

· Laugarren araua: zoritxarra atsegin bilakarazi; negatiboan positiboa bilatu

5. BOST GOGO-JARDUN, TXARRA ON GISA IKUSTEKO

· Espetxealdia, mundua begi berriekin ikusteko aukera

· Istripuzko sutea, suzko paisaia bikain batez gozatzeko aukera

· Haratustela, sarraskia, bizitzaren garaipen gisa

· Euritea, naturarentzat bedeinkazio

· Agonia, hilzoria, bizitzako une trinkoak bizitzeko aukera: hiltzera doala, Thoreauk uko egingo die analgesikoei

· Hilzoriari dagozkion uneak sakonki bizi nahi ditu, agoniaren sentsazioez gozatu; sentsazio horiek bizitzari baitagozkio; eta horrela hilzoria eta agonia bigarren mailan gelditzen dira

· Une bakoitza sakonki bizi: ez esan “hil behar dut”, etorkizunari baitagokio eta ez dugu zertan etorkizunaz beldurtu

· Baizik “bizirik nago”: horrek orainaldi bat oparitzen baitizu, gozatu beharrekoa

· Bizitza jai handi bat da, maitagarri bilakarazi dezakeguna