Sorgin euskaldunen kulturaren transmisio etena
Aretxabaletan HUHEZIn Iñaki Urruzolaren eskutik euskal kulturaren transmisioaz ari garela, azpimarratu behar kultura horren adierazpen asko eten izan direla historian. Horietako bat duzu sorginen kultura. Indarrez etendako transmisio hura berreskuratzen ahaleginduko naiz.
Ematen du sorgintza mundu osoan barrena sakabanatuta dagoela, eta siberiar xamanen, mesoamerikako curanderoen eta hemengo sorginen ariketak eta helburuak berdinak direla funtsean. Aldi berean desberdinak, noski, geografiak erlijio desberdintasunak moldatzen dituen bezala (adituek diotenez, monoteismoa soilik basamortu herrietan sortu ahal izan zen, eta mendi, errekatxo, iturri eta leizezuloz jositako lurrek bestelako erlijioak eragiten dituzte ezinbestez), sorgintzak ere adierazpen desberdinak izan ditu Amazonian eta Zugarramurdin. Hemengo sorginen praktika zehatzak ez ditugu ondo ezagutzen. Hura zer izango zen ezagutzeko, gaur egungo sorgintza-bideen artean bibliografia oparoena eragin duenera hurbilduko gara, alegia, Mesoamerikako kultura indigenetara, Colon baino lehenagoko eta askoz ere lehenagoko garaietatik bizirik iraun duten mundu ikuskera eta jardueretara.
Sorginak historian sarritan bere izaera disimulatu behar izan du, hilko baitzuten bestela, harrapatuz gero. Filosofoz mozorrotu zen Deleuze sorgina. Don Juanek kontatu du konkista garaian hainbat sorgin eliza katolikoan sakristau sartu zela, bizimodu bikoitza zeraman bitartean. Ez zitzaien batere zaila egin.
Don Juan Matus eta don Genaro, Taisha Abelar, Florinda Donner, Carol Tiggs, Carlos Castaneda, Alberto Ruz, Ken Feather, Victor Sanchez, Emilio Fiel... horiek egiten dutena aztertuz gure sorginek zer egiten zuten sumatzera irits gaitezke, eta haien gogoa biziberritu, erakutsiz inkisidore espainol eta frantsesen Jainko kristauaren izenean buruturiko hilketa sistematikoak soilik itxuraz isilarazi zuela euskal kulturaren adierazpen haren transmisioa.
Gaur egun, toltekak, yakiak, wixarikak (horrela deitzen diote beren buruari guk huichole deritzegunek) dira, besteak beste, sorgintza bizirik iraunarazten duten herriak. Carlos Castanaedaren liburuei esker, mendebalde osora zabaldu dira.
Zer da ordea zehazki egiten dutena? Zer nahi dute?
Jaio, arin eta dantzari jaiotzen gara, baina denbora aurrera astun gara bilakatzen. Sorginak badaki haurtzaroko arintasuna berreskuratzen.