Sólori testuinguru orotan tildea kendu diotenez geroztik
Bakarrik nago, eta ez naiz hartzen ari kafe hutsa baizik; normalean, soilik gosaltzen dut kafe hutsa.
Lehen:
Estoy solo, y sólo estoy tomando un café solo; y es que normalmente desayuno sólo café solo.
Baina orain:
Estoy solo, y solo estoy tomando un café solo; y es que normalmente desayuno solo café solo.
Eta horrek badu beste esanahi hau ere:
Bakarrik nago, eta ez naiz hartzen ari kafe hutsa baizik; normalean kafe hutsa gosaltzen dut, bakardadean.
Tildea kentzeko agindu zuen RAEk, baina Javier Marias batek "Tomás Nevinson" eleberrian ez dio obeditu. Dirudienez, Ameriketako eta Espainiako hizkuntza akademien arteko borroka izan da, eta espainolak galtzaile.
Tomás Nevinsonen ezohiko ikuspuntu batetik kontatzen du Mariasek ETAren eta IRAren arteko lotura.
1997an gaude. Erresuma Batuko zerbitzu sekretuek detektatu dute Hipercor, Zaragoza eta Viceko atentatuen atzean, hamar urte lehenago gertatuak, emakume bat egon zela, Magdalena Orue, erdi ipar-irlandar erdi errioxarra, IRAk ETAri mailegaturiko militantea. Orain Espainiako ipar-mendebaldean bizi da, Ruán izeneko herri batean (Leonen tankerakoa), bestelako nortasun batekin. MI6koek ez dakite zehazki nor den, hiru emakumeren artean dute zalantza.
Tomás Nevinsonek garai batean lan batzuk egin zituen britainiarrentzat Ipar Irlandan, baina erretiratuta bizi da orain, Madrilen, enbaxadako lan gris batean. Halako batean, zerbitzu sekretu britainiarrek eta espainolek eskatuko diote Ruánera joateko, atentatu haiek zein emakumek lagundu zituen ikertzeko eta, lortuz gero, harrapatu eta justiziaren esku uzteko, edo, justiziak zigor dezan aski froga lortu ezean, baina aldi berean garbi ikusten badu nor izan zen, jo eta bertan hiltzeko. Ikertu ahala, ordea, zalantzak piztuko zaizkio, bigundu egingo da, kariñoa hartuko die hiru emakumeei.
Orduan Miguel Angel Blancorena gertatuko da. Mariasen ausardiaren tamaina erakusten du Blancoren hilketa eta umorea nahastu izanak, nik dakidala aurrenekoz.
Amaierari dagokionez, zentzuzkoak dira Nevinsonek Tupraren kontaeraz hasieran dituen susmoak: huts larri bat egin duela sentiarazi nahi dio, hainbat hobengabe eta umeren heriotzaren erantzule dela, erruduna, errudun koldar alaena. Uste dut Tuprak zinez ez dakiela Inesek Omaghekoan zerikusirik izan duen, eta bost axola zaiola; baina kosta lain kosta nahi du Nevinson zigortu, errudun sentiaraziz. Eta lortu egingo du. Nevinsonen zalantzak desagertu egingo dira eta bere egingo du Tupraren bertsioa. Nevinsonen nortasunak eta iraganak errura daramate.
Nobelak aurrera egin ahala, gero eta okerrago darabil Nevinsonek arrazoimena. Ez du zentzurik pentsatzeak Inés hil izan balu Omaghekoa ez zela gertatuko. Eta Inés baldin bada Magdalena Orúe, Nevinsonekin duen jokabidea ez da egiantzekoa ez sinesgarria. Soilik uler liteke intuizio, fede edo uste ezin sendoagoa balu, Nevinson ez dela gai bera kaltetzeko, are gutxiago hiltzeko. Edo bestela, eta aldi berean, Magdalenari berari ez bazaio hiltzea larregi axola, iraganeko zama behingoz gainetik kentzeko edo. Baina hori zeharo bateraezina litzateke Omagheko sarraskia laguntzearekin.
Edonola ere, Folcuino Guasi pertsonaiarengatik bakarrik balitz ere, eleberria mereziko luke, hain dira barregarriak Folcuinoren eta bere emaztearen arteko xextrak.