Mantxarik gabeko arimaren distira eternala
Gutako askok hil du norbait eta gero damutu, gutako askok ikusi du maitea beste batekin larrutan. Umiliatu gaituzte, umiliatu dugu, barregarri geratu gara, negargarri. Oraina zikintzen diguten oroitzapen oinazetsuak dauzkagu, bizitzea eragozten digun iraganetiko zama, eta ez dakigu nola sendatu, nola berreskuratu arintasuna eta bizipoza.
Komedia dramatiko erromantiko batean, “Mantxarik gabeko (edo oroitzapenik gabeko) arimaren distira eternala” filman (Eternal sunshine of the spotless mind, Olvídate de mí, Du soleil plein la tête) (Michel Gondry, 2004), maitasun harreman baten endekatzea eta haustea bereziki mingarria da.
Neskak, Kate Winsletek, “Lacuna Inc.” bulego kutrearen zerbitzua erabiliko du: Jim Carrey mutilagunari loturiko oroitzapen guztiak suntsituko ditu. Biharamunean ez du Carrey ezagutuko. Honek, amorruz eta mendekuz, gauza bera egingo du Kate Winsleten oroitzapenekin, ez du nahi haren arrastorik ere bere baitan.
Filmaren erdia Jim Carreyren gogoan kokatzen da. Ezabatze prozesuan arazoak gertatuko dira eta itxuraz lo dagoen Carreyren baitako Carrey, oroitzapenetako Carrey, ezabatzeaz ohartu egingo da. Gainera, “Lacuna Inc.”eko langileak, informatikari gazteak, ordenagailu ezabatzailea Carreyren burmuinari konektatu ostean garagardoa edateari eta porroak erretzeari ekingo diote, dantzari eta txortari.
Bien bitartean, ezabatzea atzekoz aurrera gertatzen denez, eta prozesuan, akatsaren ondorioz, esan bezala, Carrey kontziente denez, hasieran pozik dabil harremanaren bukaerako oroitzapen gaiztoak aienatzen dizkiotelako, baina gero, pasadizo politak gogoratzean, damutu egingo da, ezabatzea geldiarazi nahiko du. “Lacuna Inc.”ekoentzat ordea seko lo dago, ez dute elkarrekin komunikatzerik, eta Carrey eta Winslet elkar ezagutu baino lehenagoko Carreyren oroitzapenetan ezkutatzen ahaleginduko dira, Carreyren haurtzaroko oroitzapen lotsagarri gordeenetan. Hala ere, "Lacuna Inc."ekoek harrapatuko dute, eta Winsleti dagokion guztia deuseztatuko diote.
Badator, antza denez, oroitzapen txarrak desagerrarazteko aukera. “Eternal sunshine”n arabera, oroitzapenek kokapen material zehatzak dituzte garunetan. Ordenagailu bat burura konektatu eta oroitzapena, testua bezala, ebaki, kopiatu eta itsatsi ahalko dugu.
Honek betiko galdera filosofikoak kalera dakartza, eguneroko bizitzara: zer naiz ni? "Nire" oroitzapen txarrak kenduta, "ni" izaten jarraituko dut? Bada arimarik gorputzetik berex? Nolakoa da gogoaren eta gorputzaren arteko lotura?
Itxuraz, ni naizen guztia, nire oroitzapen, asmo, sentsazio eta sentimendu ustez intimoenak, ordenagailuaren bidez pen drive batera jaitsi ahalko dut. Sakelan eramango dut nire arimaren kopia, giltzen, euroen eta pilulen alboan. Eta, programa egokien bidez, nire burmuinean oroitzapen eta jakintza ederrak txertatuko ditut, nire burua asmatu eta eraiki.
Edonola ere, “Oroitzapenik gabeko arimaren distira eternala” ez da jolas intelektualoide hutsa, baizik istorio benetan hunkigarria, amodioari eta amodioaren amaierari eta berpizte absurdo eta tragikomikoari loturiko sentimenduak mugiarazten dizkizuna.