Kakalardo helezina
Wittgensteini lagun batek ziurtatu dio berak bakarrik dakiela bere mina zer den, eta bere oinaze propioari esker baino ez dakiela “min” hitzak zer esan nahi duen. Wittgenstein ez dago ados. Ez du uste “min” hitzak zer esan nahi duen jakin dezakezunik, zeure min pribatua bakarrik ezagututa.
Hasteko: hala balitz, besteen minari buruz ere horixe berorixe baieztatu beharko zenuke.
Bestalde, minaren kontzeptua hizkuntzan ikasten dugu, “min” hitza erabiliz eta erabilera horren jokoan sartuta.
Kutxako kakalardoaren bidez ilustratu zuen Wittgensteinek desadostasun hori. Irudikatu zenbait lagun, nork bere kutxatxoa daukala, eta barruan “kakalardo” deritzoten zerbait. Inork ezin du besteen kutxan begiratu, berean baino ez; eta bakoitzak esaten du soilik bere kakalardoari begiratuta dakiela zer den kakalardo bat.
Baliteke, alabaina, beste zerbait izatea kutxetan. Gainera, ez da ezinezkoa zerbait hori etengabe aldatzea.
Edozelan ere, kakalardoei buruz mintzatzen dira lagunak: era ulergarrian eransten diote “kakalardo” hitzari esanahia, nahiz eta inork ez jakin besteek zer duten kutxetan; are, kutxa horietan zerbait ote dagoen. Beraz, garbi dago “kakalardo” hitzaren erabilera hori ez dela gauza baten izendapena.
Kutxan dagoen izakia ez da hizkuntza-jokoan sartzen; ezta "zerbait" gisa ere: baliteke kutxa hutsik egotea. Halatan, kutxan dagoenak edo ez dagoenak ez du garrantzirik. Lagunek “kakalardo” hitza nola darabilten, horrek erabakitzen du hitzaren esanahia, eta ez begiradatik gordetako balizko izaki pribaturen batek.
Kutxetako kakalardoek, kutxetako balizko izakiek, nolabait esateko, elkar neutralizatzen dute. Nire kakalardoak eta nire lagunarenak, batak bestea ezerezten dute. Eta geratzen den bakarra, irauten duen bakarra, “kakalardo” edo “min” hitzen erabilera da.
Wittgensteinen iritziz, hitzen esanahien izaera publikoa lotua dago gizakiok elkarri irakasteko dugun gaitasunarekin. Ordea, izaki pribatuak, kakalardoak, ez du zereginik irakaste-prozesu horretan, ezin baikara kakalardoraino heldu.