Julen Madariagaren Egiari zor, IV
LIZUNIAGAKO ABENTURA, JOSEAN AGIRREREN “NOBELA ERREALISTA BAT”eko TAXILARIAREN HITZETAN
“ETAkoek Loiolako santutegiaren ondoan dagoen Gogartetxean egin behar zuten laugarren asanblada, eta Ipar Euskal Herrian bizi ziren ordezkariek mendizalez jantzita igaro zuten muga Lizuniagako lepotik. Berako elizaren inguruan itxaroten zituzten kide batzuk, autoetan Azpeitira bidaiatzeko. Berara iristen ari zirenean, ordea, altoa eman zien Guardia Zibilak. Batek Venezuelako pasaportea zuen, besteak frantsesa, hurrengoak Belgikako nortasun agiria, bostak herrialde ezberdinetakoak zirela ematen zuen. Kide horietako baten motxila arakatzen hasi eta pistola baten muturra sumatu uste izan zuen kaboak, eta metrailetarekin apuntatu zituen. Handik bizikletan igaro ziren mutiko batzuei agindu zien kuartelera joan eta guardia gehiago ekarrarazteko. Guardia zibilak bi eta ETAko kideak bost zirela kontuan izanik, haien kontra oldartzeko agindua eman zien bere lagunei Madariagak. Borrokaldia bukatu, bi guardiak lurrean konorterik gabe utzi, eta altxatu zenean ohartu zen Julen betaurrekoak galdu zituela eta ez zuela zipitzik ikusten. Beste laurak mendian gora abiatu ziren ihesi mugarantz, baina berak, berriki horrelako ihesaldietan erabili beharreko eskuliburu bat idatzia zuenez, etsaiak pentsatuko zuenaren kontrakoa egitea erabaki zuen eta, Sara aldera abiatu ordez, Lesakarantz jo zuen.
Gaua zetorren eta betaurrekorik gabe ez zuen ezer ikusten. Guardia zibilen eskuetan erortzeko zorian egon zen behin eta berriz, eta, mila kalapita igaro ondoren errepidean auto bat geldiaraztea lortu zuelarik, Pauetik zetorren bilbotar batekin egin zuen topo. San Anton auzokoa zen eta, beste hainbat lagunen artean, Julen Madariaga ezagutzen zuen. Bidean adiskide komunari buruz hizketan joan ziren. Iheslariak ez zion, noski, Madariaga bera zenik aitortu.”
NAZIO-ASKAPENA, KLASE-BORROKA
ETAren lehenbiziko bultzada nazioa askatzea izan zen, independentzia erdiestea. Batzuek leporatu diote Franco hil bezain laster borroka armatua utzi ez izana, baina Madariagak dio ETAri berdin zitzaiola Espainian Franco, Juan Carlos, demokrazia edo komunismoa izatea: Espainiatik eta Frantziatik askatu eta independentzia lortzeko sortu baitzen, ez frankismoa eraisteko. Edonola ere, berehala bereganatu zituen ezkerreko balioak. Etakideak hasieran jeltzaleen artean agertu baziren ere bizitza publikoan, nolabait esateko, segituan apurtu zituzten harremanak eta hasi ziren langileen grebekin eta manifestazioekin bat egiten, akonfesionaltasuna eta laikotasuna aldezten, eta abar. Fundatzaileetako bat, Eneko Irigaray, esan bezala, marxista zen.
Hori bai, Madariagak ez zuen PCErena bezalako ezkerra onartzen, eta 66rako garbi zegoen PCE ETAn infiltratzen ari zela. Santiago Carrillok telebistan kontatu zuen, frankismo betean Espainian sartzea lortu eta Bartzelonako kaleetan azkenik etxean sentitu zela, qué maravilla, todo el mundo hablando en español. Rambletan urte batzuk lehenago gizon bat tiroz hil zuten, soilik katalanez mintzo zelako. Internazionalismoa ondo dago, baina batzuetan ez da betiko inperialismoaren mozorro merkea baino, eta horrela ikusten zuten Madariagak, Txillardegik eta ETAren gainerako fundatzaileek.