Eutanasia eta katolikoak (IV)
Erlijio katolikoa, kristau ortodoxoak, judaismoa edo islama bezala, zainketa paliatiboen alde dago eta eutanasiaren kontra. Katolikoak beti egon dira aurka, hastapen argi baten izenean: Jainkoak eman digun biziaren administrari hutsak gara, ez jabeak. Bizia sakratua da, gizakia ez da bere biziaren nagusi jauna; biziaren amaierarena ere ez. Eta, Katiximak 2277 puntuan dioen bezala, “zuzeneko eutanasia” da bukatzea ezindurik, eri edo hil hurren dauden pertsonen bizia, eta hori, motiboak eta bitartekoak direnak direla, moralki onartezina da.
Elizak hor “zuzeneko eutanasia” darabil bereizteko, batetik, eutanasia aktiboa, eta, bestetik, bertan behera uztea eriaren biziari edozelan eusteko grina, “acharnement thérapeutique” deitzen zaiona, tema, amorru edo gehiegikeria terapeutikoa. Katolikoek eutanasia aktiboa gaitzesten dute baina baita gehiegikeria terapeutikoa ere, nahiz eta arbuio horrek eriaren heriotza ekarri. Nolatan?
2278. puntuan argitzen du Katiximak zergatia: “zilegi liteke tratamendu mediko larri, arriskutsu, ezohiko edo neurrigabekoak etetea, lortutako emaitzekin proportziorik ez dutenak. Tratamendu horiek etetea 'gehiegikeria terapeutikoa' arbuiatzea da. Horrela, ez da heriotza eragin nahi; baina onartzen da ezin dela eragotzi. Erabakiak pazienteak hartu behar ditu, baldin gaitasuna eta ahalmena badu, eta bestela eskubide legalak dituenak, beti ere pazientearen borondate zentzuzkoa eta interes legitimoak errespetatuz”.
2279.ean dioenez, analgesikoen erabilera hil hurrenaren oinazea arintzeko, eta zainketa paliatiboak, erruki desinteresatuaren adierazpen pribilegiatuak dira, eta sustatu egin behar dira.
Eutanasiaren aldezleek ez dute eriaren sufrimendua alferrik luzatu nahi eta, hil hurrenak hala eskatuz gero, zilegitzat dute medikuak suizidatzen laguntzea. Katolikoek uste dute paliatiboak aski direla. Baina gainera eutanasiaren aldekoena ez bezalako jarrera dute sufrimenduari dagokionez: zentzuz hornitzen dute, salbabidetzat hartu eta oinazearen dohain berrerosleen apologia eginik.
Luc Ferryk 2010eko "Legeztatu behar al da eutanasia?" liburuan jorratu zituen eztabaidagai horiek. Aldaketa gutxirekin eman digu testu hura berriro 2018ko “Filosofiaren amodiozko hiztegia”ko “Eutanasia” sarreran. Ferryk dio katolikoentzat eritasuna “konbertsio bide” bat izan litekeela, eta Katiximaren aipamen hau dakar: “oinazeak helduago egin dezake pertsona, eta zokoratzen lagundu bizitzan esentziala ez dena, esentziala den horretara bideratzeko. Eritasunak sarritan Jainkoaren bilatzea eragiten du, Jainkoarengana itzultzea”. Halatan, ulergarria da katolikoek heriotzaren bezperan prozesu hori etetea zoritxarreko akastzat jotzea: sufrimenduzko zenbait ordu edo egunek ez baitute tutik ere balio salbazio eternalaren aldean.
Bestalde, Kristoren oinazea bera eredugarri lekiguke, zeren eta, Katixima berriro, “Kristok, pasioari eta gurutzean hiltzeari esker, zentzu berri bat eman dio sufrimenduari: orduz geroztik, oinazeak Haren antzirudiko egin gaitzake, eta Haren pasio berreroslera bildu”.
Beraz, heriotzaren ideal modernoa, amaiera leun, goxo eta lasterra, ahal izanez gero inkontzientea, loaldian, ez da inondik inora Elizarena. Ferryren esanetan, katolikoek nostalgiaz oroitzen dituzte heriotzaren ostekoari heriotzari berari baino beldur handiagoa genion garai haiek. Agonia kostarik kosta laburtzeko setatik libre ginen, eta aukera edertzat hartzen genuen gure buruarekin, besteekin eta Jainkoarekin bakezkoak egiteko, arima Haren eskuetan utzirik.
“Deuseztatu”n, gisako zerbait nahiko luke Cécile katolikoak ere bere aita Édouard Raisonentzat, heriotzaren bezperan dirudiena. Eutanasia baino lagungarriagoa da otoitza.