Diogenes zinikoa

-Alexandroren inperioak polisa desegin; filosofo berria “kosmopolita” bilakatuko da, alegia, munduko hiritar: kosmos osoa hartuko du aberritzat

-Indibidualista bihurtzen da Filosofoa; Sokrates, Platon eta Aristotelesek ez zuten beren burua polisetik berex irudikatzen; orain, aitzitik, filosofoak salbabide partikularra bilatuko du

-Eskola filosofiko desberdinek (estoikoak, zinikoak, epikurozaleak, eszeptikoak) autarkia bilatzen dute, burujabetza, besteen iritziekiko mendekotasunetik askatzea

-Doktrina teoriko sistematikoari beharrean eguneroko bizitzari ematen diote garrantzia, praktikari; jakitea soilik hartuko da kontuan bizimodu zoriontsura hurbiltzen duen heinean

-Teoria baino garrantzitsuagoa izango da jakintsuaren ideala, filosofo eredugarri beregaina (Diogenes, Zenon, Epikuro, Pirron)

a)  zakur lotsabakoa

-zinismo modernoa eta antzinatekoa

-hitzaren jatorria: zakurra, kinosargosa

-zakurra, oro har animalia, eredu; gizakiaren eta Jainkoen artean dago animalia: zakurraz gain, igela, sagua, arrain masturbalaria

-nomosaren aurka, fisisaren alde; ez legeari baizik naturari obeditzeak dakar zoriona

-jarrera kontrakulturala; zoriona bakartia da, bizimodu zoriontsuak errotiko independentzia eskatzen baitu, eta  ondorioz jende arruntaren kondena erakartzen du

-Diogenes: emigrante, sendirik ez, aberrigabe, lehenbiziko kosmopolita

-aitak dirua faltsifikatzen zuen; Sinopetik ihes egin behar; Diogenes, harro

-zinikoak txiroak izaten ziren eta aberrigabeak, ez zuten deus galtzeko: konbentzioen salatari lotsagabeak, kontsentsuen eta legeen aurkako iseka eta zaunka, handiputzen eta banitatearen aurkako iseka, zaunka eta haginkada

-pikutara, gizartearen oinarri diren aidós (lotsa, begirunea) eta diké (justizia)

-edozeren gainetik, askatasuna

-libre izateko, zure buruaren jabe, entrenamendua behar, aszesia, konfortari uko; gogorra da autarkia lortzeko ahalegina: borondatea, tentsioa, beti erne eta kontuz autokonplazentziarekin eta ahuleziarekin; bigunkeriaren aurkako ariketak: neguan estatua zuriak besarkatu, udan harea gorian kiskali

-igelaren autarkia korrokalaria, eredugarri: urtaro orotan ur berdinetan, hozbero-aldaketei ezaxola

b) filosofo pailazoa

-bere burua hain serio hartzen duen Platonen idealismo hitzontziari Diogenesek pailazoaren “materialismo pantomimiko”z erantzungo dio (P. Sloterdijk): dualismo ontologikoa ukatzeaz gain, Diogenesek dio ez duela ezertarako balio Platonek bezala inor kezkatzen edo amorratzen ez duen filosofo batek

-teoriaren aurka, txiste, pasadizo eta antzerki jostalaria, probokatzailea, subertsiboa; errespetagarritasuna barregarri uzten du

-itxura eta janzkera: oinutsik, bizarra (ile naturalaren aurkako borrokarik ez), zikina, makila (besteak beste, eskatzen zuenean ematen ez ziona jipoitzeko), kapa (zulatua), bizkar-zorroa, katilua (umea esku ahurrez edaten ikustean, katilua bota, sinpletasunaren alde), treska

-eredu zaio edozer jaten duen eta edonon egokitzen den sagu azkarra

-sardinzarra eta dizipulua

-txokoko afaltiarrei txiza

-aberatsaren jauregian gorroa eta tu aberatsaren begian

-boxeo-eskularruak: pentsaera polemikoa

-antzerkian atzeko atetik sartu, palestratik atzez irten: transgresioa, balioen alderantzikatzea

-esaterako, intzestuaren alde: "amarekin, alabarekin, arrebarekin elkartuko zara", senidearekin oheratzeko debekua, baztertu beharreko ohitura irrazional apetatsua baita; hain arrakasta handiz ezarri izanak erakusten du zeinen txoriburua den giza arraza

-dena den, ospeari barre egiteagatik ospetsu: “Alexandro ez banintz, Diogenes izan nahi nuke”; Alexandro eta eguzkia; Platon eta Aristoteles agintarien eta printzeen aholkulari izan ziren, pentsalari ugari ibili da eta dabil boteretsuen arrimuan; Diogenesek bizkarra ematen die, barrikadaren kontrako aldean borrokatzen du

-gustuko zukeen bere gorpua zakurren eta txorien jaki izatea, elikagai natural; tabu itzela, bereziki Grezian (Antigona)

-Diogenesen Atenas gure lurraldea baino toleranteagoa arrasto nagusitik ateratzen diren bizimoduei dagokienez: gaur egun, Diogenesen aurka gutxienez “eskandalu publikoa”, “autoritateari men ez egitea”… isuna, eroetxea, espetxea

c) pasadizo bereziki antiplatonikoak (Onfray):

1) egunez, argipean, linterna eskuan, benetako gizaki baten bila:

-oro har, erokeriatzat hartu izan da (Platon: erotutako Sokrates da Diogenes)

-zinez: antzerki filosofiko antiplatonikoa, ez baitu gizaki jakin bat bilatzen “gizaki” izena mereziko lukeena, baizik eta gizaki platonikoa, gizakiaren ideia

-noski, ez ditu aurkitzen gizaki enpiriko zehatzak baizik

2) lumaturiko oilarra Platoni jaurtiki

-Platonek gizakia honela definitzen du: “hankabiko lumabakoa”

-Diogenesek oilar bati lumak kendu, hanketatik hartu eta Platoni botatzen dio, oihukatuz: “hor duk hire gizona!”

-orduan Platonek dio definizioari “eta azazkal zapalekoa” erantsi beharko diola

-Diogenesek anekdoten bidez ukatzen du Platonen doktrina, ez testuen bidez; aitzitik, filosofiaren historian testua bizitzari gailendu zaio

3) plazan masturbatu

-ezin Platon agoran masturbatzen irudikatu; Platonek Politeia-n irudikatutako hiri justuan Diogenes erbestera edo heriotza-zigorra

-ohitura deigarri horretan ere Diogenesek animalia bat hartu zuen eredu, arrain masturbalaria:

-portu batean arrain bat ikusten du harri baten aurka igurtzi eta igurtzi; behin lasaiturik, filosofatzen jarraituko du (metafora da, azaldu arrainak nola ugaltzen diren)

-arrainaren jokaera eredu gisa hartuta, Diogenesek berriz ere animaliaren inozentziaren eta sinpletasunaren inbidia adierazi nahi du, giza konplikazioaren arbuioa; egokiena: jateko olibak, edateko iturria, sexuan onanismoa

-besteen begiradak, txutxumutxuak eta gaitzespenak bospasei eta trufa

4) kanibalismoa, atomismoaren alde

-Zalantzan jarri izan da Diogenesek kanibalismoa aldeztu izana, baina Onfrayren ustez sinesgarria da:

-beste herri batzuek onartzen dute, zergatik ez greko batek?

-Anaxagoras atomista eta beraz Platonen etsaiaren ustez, guztia dago guztiarekin nahasturik, ezer ez da galtzen edo sortzen

-atomo mota guztiak daude gorputz guztietan sartuta: ogian, barazkian edo okelan bezala giza belarrian ere, partikula ikusgaitzei esker, poroetan irekitako pasabideak profitatzen baitituzte (spermata, homeomeriak)

-ez da hain desberdina txahal-xerra bat jatea eta giza beso bateko xerra saltsan; konbentzio apetatsuaren arabera dugu aurrenekoa normaltzat eta ez bigarrena

-normaltzat dugu halaber behi-mihia jatea, zerri-barrabilak eta giltzurrunak, zimino-garunak, gazta (Deleuze-rentzat kanibalismoa baino okerragoa da gazta jatea)

-lagun hurkoa afaltzea, hortaz, edozer jatea bezala, homofagia da, ariketa filosofiko antiplatoniko interesgarria

d) plazera eta autarkia

-plazerak ez dira txarrak berez; haiekin duzun harremanaren arabera dira on edo txar

-dena den, plazeren eskakizunei gailentzea da plazerik handiena, askatasunaren plazera; esan liteke Diogenesek edukitzearen plazera arbuiatu eta izatearena aldarrikatzen duela, errotiko burujabetzak dakarrena

-pasiozko maitasunaren aurka, sexu-beharra arin asetzearen alde: plazan masturbatu

-Diogenes, Lais prostitutaren adiskide; Laisek beste bezeroei egiten ez zizkienak egiten zizkion Diogenesi, doan gainera

-leporatzen ziotenei plazer errazen menpekotasunaren aurkakoa izanik hala ere putetxera joatea, erantzuten zien eguzkiak komun-zuloak ere argitzen dituela, argitsu izateari uzteke

-Afroditaren eskakizunak bezala, Demeter-enak ere lehenbailehen eta edonon asetzearen alde: agoran ematen ari zen hitzaldia eten, entzuleen aurrean kukubilko jarri, kaka egin eta aurrera hitzaldiarekin 

e) Krates eta Hiparkia

-Metroklesen eta Kratesen uzkerrak

-Kratesen eta Hiparkiaren artekoa

-Sokrates, zinismoaren fundatzaile Antistenes-en maisu, Antistenes Diogenesena, Diogenes Kratesena; Krates zinikoa, estoizismoaren fundatzaile Zitio-ko Zenon-en maisu