Detektibe basatiak. Arazo bat
Detektibe basatiak liburu bikaina da, Patti Smithek ez du edozer gomendatzen. Besteak beste, Mexikon poliziari “Javier” deitzen zaiola ikasten duzu. Eleberriko pertsonaiak benetako pertsonetan daude oinarrituta. Eleberria agertu bezain laster, nor den nor zerrendak egin zituzten. Maria Font pertsonaia, adibidez, Mara Larrosa da, bere argazkiak Interneten daude.
Roberto Bolañok Mara Larrosaren sexu jardueren berezitasunak erakusten dizkio munduari. Larrosatarren etxean festa bat ematen ari direla, Mararen amak idazle espainol bati alaba nagusia aurkeztu nahi dio. Ez dute topatzen, ordea. Azkenean patioko etxetxora iritsi dira. Argia itzalita dago, baina kolpe erritmikoen hotsa iritsi zaie barrutik. Larrosa andrea etxetxoan sartu, argia piztu eta han aurkitu du Mara, galtzak jaitsita eta belauniko, Piel Divinari zakila zurrupatzen, honek ipurmasailetan eta aluan zaplada gogorrak ematen dizkion bitartean. Gorri-gorri ditu Marak eremu horiek. Ama ikaratu da. Aldiz, poeta espainol ospetsua nabarmen berotu du Mararen ipurdi jasoaren eskaintzak. Hala ere, jaira itzuli dira bi helduak, eta Marak, Piel Divinaren aztoramena eta gogogabetzea gorabehera, berriro zakila ahoratu eta agindu dio popa, alua eta klitoria jipoitzen jarraitzeko: “segi, ez gelditu, ez dago arazorik”.
Ezusteko bisita erdi ahaztu eta Piel Divinak esku batekin Mararen ipurdia eta alua zigortzen eta bestearekin klitoria eta titiak laztantzen jarraitzen du. Baina Mara ez da orgasmora iristen eta Piel Divinak gero eta bortizkiago jotzen dio. Kolpe bakoitzak Mararen intziri bat deragi, in crescendo: Mararen ipurmasailak sutan, Piel Divinaren eskuak sutan; zakila taupadaka hasi zaio, bihotza balitz bezala.
Mariak ahoan dauka Piel Divinaren zakila, baina oraingoan ez dio estutzen, ez dio zurrupatzen, laztandu egiten dio, mihi-puntaz ferekatu. Zorroan sartutako pistola bat bezala sentitzen du bere zakila Piel Divinak. Pistola ez eskuan, baizik eta kartutxeran.
Mara ere goitik behera dago taupadaka, taupadaka ipurdia, izterrak, aluko ezpainak, klitoria. Piel Divinak eskua bertatik pasatu eta taupadak sumatzen ditu, ezin beroago jartzen dute. Ahaleginak egin behar ditu ez etortzeko. Marak intziri egiten du. Piel Divinak kolpatzen duenean ozenagoak dira alarau horiek. Halako batean Mara isuri egin da, halaber Piel Divina. Apur bat freskatu eta jaira itzuliko dira.
Liluragarria da, irakurlea harrapatzen du. Eta Bolañok nahi du mundu guztiak jakitea Maria Font Mara Larrosa dela. Hori ezkutatzea ez zitzaiokeen batere zaila. Mara Larrosaren aurkako mendeku bat ote da, besteak beste, Detektibe basatiak? Bolañok baimena eskatu ote zion bere intimitatea horrela erretratatu eta plazaratzeko? Gustatuko litzaizuke planeta honetako eta beste edozein planetatako irakurleen aurrean zure ama, zu zeu edo zure alaba horrela pintatzea? Woody Allenen Deconstructing Harry-ren protagonista idazlearen ingurukoei ez zaie batere gustatzen. Gehienetan emakumeak izaten baitira literatura mota horren jo-puntuak, erantzuteko edo beren bertsioa azaltzeko aukerarik ez dutenak, analfabetoak direlako edo hilda daudelako.
Lagun bati bideo bat grabatzen diozu, baimenik gabe; grabaturiko errealitatea zozoa baldin bada, editatu eta graziaz apaintzen duzu; eta, azkenik, ikus-entzuleen aurrean lagunaren pentzura ZEU luzitzeko, youtubeko zeure kontura igotzen duzu.
La peor parte-n Savaterrek Sara Torresen ama eskolagabeaz kontatzen duen gauza bakarretako bat da, Forocochesen bageunde bezala, beltzak biziki estimatzen zituela amorante gisa. Sara eta bere ama hil arte itxoin behar izan du donostiarrak hori jakinarazteko, bestela ostikada ederra joko lioke Sarak berak potroetan, ondo merezita.
Hanif Kureishiren emazte-ohiari ere, Intimitatea irakurri eta gero, ez zitzaion gogorik faltako idazleari aldarri egiteko “utzi bakean, ergel alaena! Ez idatzi sekula gehiago nitaz!”
Horrelakoetan ez al dute Bolañok, Savaterrek zein Kureishik gaizki erabiltzen primeran idazten jakiteak eta argitaratu ahal izateak ematen dien boterea? Zenbaitetan ez dira miserable samarrak idazleak irakurlearen arreta erakartzeko edo epatatzeko darabiltzan baliabideak?
EMAKUME IRAINDUAK IDAZTEN DAKIENEAN
Bestelakoa izaten da arazoaren bilakaera: interesgarriagoa, aberatsagoa. “Maitasuna eta anarkia” suediar seriean, bada bere literatura goi arnas delikatukotzat duen ergel bat, best-sellerrak mespretxatzen dituena, Stephan. Autofikziozko liburu bat eraman du argitaletxera, “Harrapari”. Emazte-ohia zoro lez ageri da bertan.
Argitaletxekoek arazo ekonomikoak dituzte, eta, konpondu nahian, bere burua enpresa erraldoi bati saldu behar diote, liburugintza erabiltzen duena nolabaiteko kultur ospea lortzeko: ez da dirua munduan axola zaien kontu bakarra.
Ordea, liburu-azoka garrantzitsu batean argitaletxeko ordezkariei hitzaldiak bota baino lehen opilak marihuanaz bete dizkiete, eta barregarri bezain lotsagarri gelditu dira. Makoenpresari ez zaio batere gustatu, salmenta kili-kolo dago, eta argitaletxeak irudi irrigarri hori garbitzen ahalegintzea erabaki du. Nola? Idazle harroaren liburua argitaratuz, jakin baitute emazte-ohia kultura arloko postu garrantzitsu batera igo dutela eta gogor ihardukiko duela. Sortuko den eskandaluak azokakoa estaliko du.
“Nitaz kexatzeaz nekatzen denean, bere lagunak larrutzeari ekiten dio”, idatzi du gizonak andreaz bere liburuan. Halaber: “Lanetik etxera iritsi nintzenean, harrera-gelako ispilua puskatuta zegoen, kristalak nire oinetakoetako zoletan iltzatu ziren. Bainu-gelako baldosa hotzetan eserita zegoen, hankak zabalik, ispilu txiki bat hankartean. Eskatu zidan ispiluari begiratzeko eta esateko ikusten nuenaz zer pentsatzen nuen, jakin nahi zuen zein hitz erabiliko nituen bere parte sentsibleak aipatzeko”.
Argitaletxekoek atera baino lehen eman diote “Harrapari” emazte-ohiari.
Argitaratu bezain laster, emazte-ohiaren kritika prentsan: “nobela izatera ere ez da iristen “Harrapari”. Gizon bakartientzako panfleto triste antzeko bat da. Gainera, autoreak larrua jo bezain gaizki idazten du.”
Argitaletxeko burua pozez zoratzen. Gainditu dute krisialdia.