Biktimen erabileraz

Dirudienez, 2001ean Ibarretxe biktima gisa agertu zitzaigun Mayor Orejaren eta Redondoren oldarraldiaren aurrean, eta horrek inoizko emaitzarik onenak ekarri zizkion. Oraingo honetan, Ibarretxek badaki Zapaterok ez duela akordiorako bere proposamena onartuko, eta uko horren bila omen dabil biktima gisa nabarmenago agertu ahal izateko. Ordea, Zapaterok ez du inolaz ere nahi Ibarretxe berriro ere biktimatzerik, eta horregatik ez du zuzenean txoritara bidaltzen Lehendakariak elkarrizketa eta akordioa eskaintzen diolarik. Biktimarik biktimenak irabaziko baititu hauteskundeak. Dena den, joko politikoaren biktima gisa azaltzea eragingarria baldin bada, ez dute gutxi bultzatzen odolak eta heriotzak.

Analista askoren ustez, ETAk mesede galanta egin zien sozialisten interes elektoralei Isaías Carrascoren hilotza bozketa bezperan eskainiz, sozialistak agerrarazten baitzituen horrela inor baino biktimago. Benetako borroka, zure aldeko biktimak ahalik eta zalaparta mediatiko handienaz nabaritzea eta aldi berean zuk eraginikoak ahal bezain osotoro ezkutatzea bilakatu da. Etenik gabeko hauteskunde-kanpaina honetan, ez duzu deus balio ez bazara ikuskizun elektoraletan zenbait hankamotz tiragarri erakusteko gai.

Zaharrek diotenez, behiala bazen biktimen oinazeari loturiko lotsa bat, dezentziari eusteko ahalegin bat. Aspaldion berriz alderdi politikoak gero eta gutxiago arduratzen dira beren ikuskizunetan umezurtzak, mutilazioak eta torturatuak erakutsi ahal izateak eragiten dien euforia disimulatzen. Proiektu politikoak landu eta proposatzeak baino efikazkiago akuilatzen ditu zauri deigarriak ikusarazteak. Ezker Batuaren, EAren eta Aralarren gainbeheraren arrazoietako bat: eskas dabiltza biktima kontuan. Halaber, jeltzaleen oinazea psikologikoegia da. Muinoirik izugarrienak telebistaz modurik sentimentalenean erakusten asmatuko duen alderdiak irabaziko ditu hurrengo hauteskundeak.

Nolanahi ere kontuz: biktimaren begirada zein arriskutsua izan litekeen Patricia Highsmithen ipuin honek oroitarazten digu: zortzi urteko mutil baten amak ur-gezatako dortoka bat dakar etxera, afaltzeko. Dortokaren okelak zapore goxoa ukan dezan, bizirik egosi beharra dago. Amak, semearen aurrean, irakiten dagoen uretara bota dortoka eta eltzea tapakiz estaltzen du. Dortoka izutuak eltze-ertzari heltzen dio aurreko hankekin, eta buruaz tapakia altxatu eta apur bat ateratzea lortzen du. Lipar batez, mutilak hilzorian den animaliaren behako etsia ikusi du, amak irakiten ari den uretan koilarakada gogor batez berriro murgilarazi baino lehen. Begirada horren kolpe traumatikoak ama sukalde-laban batez zastatzera bultzatzen du semea.

Zizekentzat, gaur egun benetako trauma-eragilea ez da kausa zuzen baten alde bere burua sakrifikatzeko gertu dagoen heroiaren begirada, baizik defentsarik gabeko biktima harrituarena, ez duena ulertzen zergatik ari zaion zerbait hain izugarria eta aldi berean zentzubakoa gertatzen. Begirada horrek mugitzen ditu botoak eta boto-ehiztariak.