Bigarren pertsonan idatziriko eresien aurka

Desosegua eragiten didate norbait hil ondoren bigarren pertsonan idazten zaizkion in memoriam eta laudorio ikaragarri horiek:

“Oroitzen zara, Aitziber, nolako lanak hartu genituen aberriaren alde, arazoari gehienek ezikusia egiten zioten bitartean?”

Edota:

“Munduko hamalau gailurrak igo hituen, Harkaitz, eta aingeruzko goialde haietan gelditu duk hire arima elur argiaren eta Yeti misteriotsu eta ilunaren lagun sekula betikoz”.

Halako hilkexek sorturiko ezinegona, batzuek hilikoaren arimaren patuari lotzen diote: diotenez, inbokazio horiek, zuka zein hika, arima lurrean kateaturik atxikitzen dute, goi esferetarako bere ibilbide askatzailea eragotziz. Nire arbuioa ordea ez da mistikoa, baizik soilik psikologikoa eta estetikoa.

Psikologikoa: biziki hunkiturik omen dagoen idazleak hila goraipatzen duelarik bide batez bere burua zenduriko heroi maitagarriarekin elkartuta pintatzen du, eta heriozko sentimenduen anabasa dela-eta jendea despistatuta dabilela profitatuz hildakoaren merituak bere izenean ere jartzen ditu lotsa gutxiz, bere baitara ditu erakartzen eta bere dohainen artean zerrendatzen.

Estetikoa: hil berriari oroiminezko doluz mintzatzeak melodramatismo merkez eta sentimentalkeriaz kutsatzen du giroa. Bizirik gelditu denak hildakoari zuzenduz oraindik gogoan duela adierazi nahi luke beharbada, baina egitez lortzen duena da irakurlearen baitan “hildakoa bizirik balitz” desira sortzea, “halakorik irakurri behar ez izateko…”; desira berez onuragarria.