Bake ederra
Gero eta merkeagoak dira irakurgailuak, eta hainbat arazori ematen diote irtenbidea: besteak beste, bidaietako garraioa arintzen dute (irakurgailuen garaian erosoagoa zatekeen Nietzscheren mentura: 125 kilo liburu eraman behar izaten zuen ostatuz ostatuko bere etengabeko erromesaldian, eta ezohikoa zen hilabete parea baino luzaroago egotea ostatu berean); betaurrekoen beharra erlatibizatzen dute (bakarrik bazkaltzen ari zarela, eta ardoaren erruz gero eta lanbrotsuago ageri bazaizkizu letrak, irakurgailuak ikaragarri handi diezazkizuke); oihanen suntsitzeari paper-beharraren arrazoia kentzen diote, hein batean bederen; ikasleen bizkarra babesteko aukera dakarte (sinesgaitza eta sadikoa da ikasleek atzera eta aurrera garraiatu behar izaten dituzten bizkar-zorroen pisua. Adituek aholkatzen dute ez gainditzeko gorputzaren pisuaren ehuneko 10a, baina ikasleen ohiko liburu-zamak jo eta aise pasatzen du ehuneko 25a, batez ere DBHn). Borondate apur batez testu-liburu guztiak irakurgailu bakar batean sar litezke.
Edonola ere, etxeak zabaltzeko eta argitzeko dira oroz lehen bikainak irakurgailuak. Soldata arruntari eskaintzen zaizkion etxeak gero eta txikiagoak dira, gero eta itogarriagoak. Ohikoa da 45 metro koadroko etxe batengatik hilean 800 euro ordaintzea. Liburuak ala umeak, aukeratu behar izaten zen. Orain, berriz, irakurgailuari esker, arazoa ez da hain larria.
Dirudienez, berrogeita hamar urte inguru dauzkazula hiltzen zaizunean aita ziaboga zehatz bat marrazten zaizu bihotzean eta ondorioz jokabidean. Etxean trasteak eta batik bat liburuak pilatzeko joera izan baduzu, aita hil ostean soiltzeari ekingo diozu. Zenbait egunez ikusi duzu aita hiltzen eta funtsa nabarmendu zaizu: Castanedak zioen bezala, hiltzera zoazela ez duzu ez ondasunik, ez ohorerik, ez libururik, ez duintasunik, ez aberririk, ez familiarik, ez izenik; ez duzu bizitzeko bizia baino. Hori behar da gogoratu edozein trantze garrantzitsuri aurre egiteko orduan.
Aita hil baino lehen liburu asko erosten nuen. Etxean dauzkat, kopuru handi bat irakurri gabe, eta ehun urte gehiago biziz gero ere ez nuke aski guztiak irakurtzeko. Apaletan, gau-mahaian, komunean, aulkietan, lurrean zutabe gorakorretan. Apalategiek liburuen jabearen buru egoera erakusten dute eta nirean pilatze alferrikakoa, sakabanatze urduria eta zama itogarria nahasten ziren. Aita hil ondoren, esan bezala, ziaboga: komunetik eta gau-mahaitik liburu guztiak kendu, apalak ordenatu, aspaldiko paper, karpeta eta tramankuluak fuera, kontainerretara. Liburuen biderkatze txoroari eutsi, behintzat. Ez guztiz desagerrarazi, berandu da honezkero; irrika ahultzen eta bideratzen ahalegindu bai, ordea.
Dena den, antolatzeko, garbitzeko eta husteko grina pilatzekoa bezain sutsua izan daiteke, itsuegia, eta horrela joan zen kontainerrera, gerora ohartuko nintzenez, nire lehenbiziko irakurgailua, aurreko ikasturteetako kalitate-koadernoen artean ezkutaturik. Egia zuen Joseba Egibarrek kontenedoreekin obsesionatuta gabiltzala zioelarik, baina bizitzak derrigortzen gaitu. Biharamunean jakin nuenez, Institutuan kalitate-auditoritza izango genuen hiru egun barru. Behartuta zaude iazko koadernoa gorde eta auditoreak eskatuz gero erakustera. Paper eta kartoien kontainer urdinean zeuden nireak. Gautu arte itxoin (ezagunak aurkitzeko arrisku gutxiago), eta barrura. Tetrabrik, egunkari eta tokiz kanpoko Coca-Cola lata eta arrain pusketen artean, mugikorra linterna gisa erabiliz, ene baitan gogo-jarrera egokia isiotu (ez duzu ondasunik, ez aberririk, ez seniderik, ez izenik eta hiltzera zoaz), zabor artean don Juanen zolitasuna imitatu eta azkenik aurkitu egin nituen: irakurgailua hautsirik, baina koadernoak ez, hori arindua; Institutuak ez zuen nire erruz kalitate-ikurra galduko.
Oporretan nire anaiaren etxean egon naiz: bat ere libururik ez agerian, dena argi, lasai, zabal eta txukun. Irakurgailu batean dauzka gordeta. Musika, berriz, mp3 batean. Agobiorik gabeko etxe baketsua duzu, atsegina, abegitsua, Nietzsche bertan luzaro atxikitzeko modukoa.