Susmagarria, eszeptikoen aurkako Kojeveren zakarkeria

Zakarkeria horrek errusiarraren pasarteak oroitarazten ditu, uste zutenaren justu aurkakoa aldarrikatu duten filosofoez.

Kojevek dioenez, filosofia handien alboan beti loratu izan dira teoria hein batean bihurri eta barbaroak. Egiaren gaineko Platonen eta Aristotelesen ikuspuntua eszeptikoek ukazio arrunt eta absurdu baten bitartez bihurrikatu omen zuten.

Ukazio honen arabera, egia ez da eternala, baina ezta denbora bera ere (Kojeverentzat bai, egia denbora bera da, ikusiko dugu), baizik eta denborazkoa, denboraren barnean dagoen beste zernahi bezala. Kojeveren ustez, ikuspuntu honek ez du merezi kontuan har dadin, jakintza erreal edo benetakoari buruzko ideia bera ere baztertzen baitu. Eszeptizismoa edo erlatibismoa da, Platonek "sofistika", Kantek "enpirismo" eta Husserlek "psikologismo" gisa kritikatu zutena.

Jakintza eszeptiko edo erlatibista, Kojevek dioenez, jakintza eza da zehazki. Eszeptizismoan eta erlatibismoan, egia denborazkoari zaio lotzen, alegia, aldaketari. Baina denbora mugagabea denez, aldaketa ez da inoiz geldituko. Hortaz, ez dago behin betiko jakintza eternalik, ez dago episteme-rik, ez dago doxa baizik.