Arantxa Iturberen menpekotasuna kili-kolo

Arantxa Iturbek “Txarli” txinpantze tabakozalearen gaineko artikulu bat idatzi zuen "Berria"n, 2005eko apirilaren 24an. Hemen duzu

Bertan aitortu zigun osasun erakundeek eragin beldurra eta poltsikoko zuloa gorabehera, ezin izan duela tabakoa utzi. Edozer probatuko zuen ziur aski Iturbek: partxeak, hipnosia, pilulak...

Halako batean, telebistan, Rosset-ek “le miroir animal” deritzona: Txarli txinpantzea zigarreta esku-ezpainetan estilo handiz erabiliz.

Iturbe luzaro gelditu zaio begira, harriturik. Badirudi azkenik nikotina partxeek eta autosugestioak lortu ez zutena eskura duela, Iturbek bere buruari erretzeko orduan Txarlirekin sumatu dion antzaren kezkagarriak drogamendetasunetik askatuko duela.

Iturbek ilunki uste baitu zigarretak pertsonago egiten gaituela, ziminoagandik bereizi, animalia gainditu, gizatasunera igo.

Baina horra Txarlik telebista ispilu bihurtu. Eta Iturberen lehenbiziko erreakzioa: baldin erretzeak ziminoarekin berdintzen banau, utzi egingo dut.

Adikzioa ikaragarria da ordea. Iturberen defentsa mekanismo guztiak alerta gorrian jarriko ditu, abante arrazoimena eta irudimena. Atxikia atxiki beharrak, alegiarra ikerlari, detektibe eta filosofo bilakaraziko du.

Iturberen galdara dardaratiaren arrazoibideen ondorioetako bat izango da Txarlik ezin duela erre ez bada gizakiaren bitartez. Erabateko aberetasunarekin parekatuko balu erretzeak, Iturbek utziko omen luke. Baina gizakiak nolabait esku hartu behar duenez, Iturbek erretzen jarraituko du.

Txillardegirengan eta bere hainbat pertsonaiarengan animaliatasunaren nostalgia nabari den bitartean, giza konplikaziotik atseden hartuta aberearen patxada sinplera itzultzeko jorana, Arantxa Iturbek urduri aldenduko du txinpantzearekin identifikatzeko aukera, amesgaiztotzat joko du.

Halatan, “Txarli”ren ostean Orain “Congo” eman digu.

“Congo” txinpantze pintorearen hiru margolan enkantean jarri dituzte. Aldi berean Iturbek berak eta hainbat adituk giza jendearen tximutze orokor bat diagnostikatu dute.

Eta berriro ere Iturberi gizatasuna galtzeko aukera gogorregi egingo zaio nonbait, eta artikulua burutuko du eskatuz, jendea eta ziminoa nahastuko liratekeen etorkizunean, bezatzaileak berari banana luzatzean, eskuan haginka egiteko aski buru argitasun.