Duinen kopurua zabaldu

Zergatik ote da filosofikoki arriskutsua taldexkakeria?

Ziur aski, taldexka giroak eromena bazter dezake, berau asoziala baita funtsean, baina ezin du guztiz lortu, ezta hurrik eman ere, aurreiritziak baztertzerik. Aitzitik, dotrina baten irakaskuntzaren arabera aukeraturiko elite orok, elitetasunak lagun dituen aurreiritziak sendotzeko joera du. Kojèveren esanetan, taldexken bizimodua onartezina da uste duenarentzat gizakia ez dela aldagaitza eta berdina, baizik historian barrena aldatu egiten dela. Horregatik aldeztuko du Kojèvek gizakiaren bilakaeran esku hartzea, bizitza publikoan bezala garapen historikoan.

Horrela gainera eragotz bailiteke apika elitearen aldeko aurreiritziak sarritan ondorioz ekarri izan duen “aukeratuen” gainbehera. Dirudienez, gizaki bat ez du erabat gogobetetzen gizaki jakin horrexek bera onartzeko duintzat hartzen dituenen onarpenak baino. Beraz, gizakiak joera du ez bilatzeko bera onartzeko duintzat jotzen dituenen onespena baizik.

Baina kontuz, maiz gertatu izan baita gizaki horrek ez duenean egundo uzten “jakituriaz” erreklutaturiko taldexka, nahita aski estua den “elitea”, garunak astinduz aukeraturiko lagunak… amaitu izan duela duintzat hartuz bakarrik bera miresten dutenak, eta miresten duten guztiak. Eta historiak erakusten du ezen elkar onartze mugatu bereziki petral hau taldexka esaterako intelektual frankotan nagusitu ostean berehala bilakatu zaiela hondamen bide.

Horrenbestez, gizakiak, onarpena bilatzen duen heinean, ahal duena egin beharko luke “duinen” kopurua ahal bezain ugari bihur dadin. Ohartuki zein oharkabean, politikoak sarritan aritu izan dira pedagogia politikozko eginbehar honetan: despota ilustratua, tirano pedagogoa. Eta filosofoek oro har antzeko zerbait egin izan dute, beren denbora tarte bat pedagogia filosofikoari eskainiz.

Kojèveren iritziz, ez baldin badira askiesten “ebidentziaren” edo “agerkundearen” irizpide subjektibo hutsak, ez baitute eromen arriskua baztertzen, ezinezkoa izango da filosofo izatea, aldi berean pedagogo filosofikoa izan nahi gabe. Eta filosofoak ez badu bere egintza pedagogikoaren zabalera artifizialki eta duinezki mugatu nahi, ezinbestean izango du gobernamenduan nolabait esku hartzeko joera, filosofoaren beraren pedagogia Estatuan eraginkor izan dadin. Besteak beste, taldexkaren aurreiritzien arriskuan ez erortzearren.

Kojèvek uste du ziurrenik arrazoi honengatik filosofo gehienek, handienak barne, uko egin izan diotela munduaz landako bakartzeari, eta politikan saiatu izan direla, nola eskuhartze pertsonalen bidez hala izkribuen bidez. Platonen bidaiak Sirakusara eta Spinozaren eta de Witt-en arteko lankidetza eskuhartze zuzeneko adibide ezagunak dira. Eta ia filosofo guztiek argitaratu dituzte Estatuaren eta gobernamenduaren gaineko izkribuak.