Taldexkakeria
Galdera bat: filosofoak politikan aritu nahi behar luke, agintariari aholkuak emanez adibidez?
Auzi korapilatsua inondik ere: gizakia denboraren beharrean baita pentsatu nahiz aritzeko, eta mugatua du mundualdia. Aukeratu beharra izango du beraz.
Filosofoak, definizio klasikoaren arabera, bizialdi osoa egia bilatzeari emango dio; gainera, egia ez ei da begiaren teoria baino, alegia, kontenplazio hutsa. Filosofiak begia erabiliz bilatuko du hortaz egia (euskarak garbi uztartzen ditu egia eta begia, eta Platonentzat ikusmena da zentzumenik nobleena). Kontenplazioak eta egiak halatan ez omen dute ezinbesteko loturarik ekintzarekin. Hau dela eta, munduaz berex biziko da filosofoa.
Kojèverentzat ikuspuntu hau ez da errefusaezina lehen begiratuan baino. Zeren filosofo bakartuak “ziurtasun subjektiboa”, “ebidentzia”, bereganatu behar baitu derrigorrez. Eta, egia bada ere filosofo “razionalista” guztiek zer den egia eta zer ez erabakitzeko orduan ebidentziatasuna onartu izan dutela irizpide gisa (Platonengandik Husserlenganaino, Descartesengandik igarota), irizpide hau, berez batere ebidentea ez dena, baliogabetu egiten du munduan beti argiturriak eta profeta faltsuak jardun izanak hutsak, eromenaren existentzia hutsak; eromenak sistematikoki eta logikoki eraiki baitezake, subjektiboki “ebidenteak” diren datuetatik abiaturik.
Zailtasun hau sarritan konpondu izan du gutxi batzuen arteko elkarrizketaren, eztabaidaren eta komunikazioaren tradizioak. Onartu izan da jakintsuak aski duela “duinenen” onarpena (eta ezin hauek asko izan). Halaber, filosofoak irakaskuntza esoterikoa (ahozkoa, ahal izanez gero) baliatu izan du, arima “mugatua” uxatzearren, disimuluzko aipamenak eta inplikazio ezkutuak ulertzen ez dakiena.
Baina Kojèveren ustetan, tradizio hau aurreiritzi batean oinarritzen da (herri konkistatzaileen bereizgarri, ziur aski), ez arrazoi sendo batean. Berez, “elite intelektualaren” ideiak eta praktikak arrisku larria dakarte, eta filosofoak, filosofo den heinean, arrisku hau kosta ahala kosta saihesten saiatu behar luke.