Por fin en castellano, qué alegría
Qué tranquilidad, poder escribir en una lengua tan rica y flexible como el español, instrumento con el que gracias al arrojo de nuestros ancestros puedo comunicarme incluso con Evo Morales, no como el gallego y el catalán, esos dialectos menores, o el vascuence, menuda almorrana.
Horrelako zerbait esatea Galeuscan, nahiz idazle katalan, galego eta euskaldunak gehien espainoltzen dituen jardunaldia izan, tabu bati hurbiltzea izan liteke. Ordea, berton aldarrikatuz gero Espainia gaiztoa dela ez genuke inongo taburik urratuko: espainolek ziurrenik ez lukete aldarri horren berririk eta agian geure autoestimua sustatzeko balio lezake.
Tabua erabat erlatiboa baita, ageri den taldearen uste nagusien araberakoa beti ere. Aznarrek gehiengo absolutuz irabazi eta bere jarraitzaileek “Pujol, enano, habla en castellano” garrasi egin zutenean, orduan han megafono batez “Visca Catalunya lliure!” oihukatuz gero bertako tabu bat urratuko zatekeen. Blokeko talde frankotan Fraga goraipatzea tabu da, baina beste batzuetan are tabuago Ferrin goraipatzea.
Erabateko esklusibotasunik ere zaila da aurkitzen: txinpantze talde batzuetan intzestua tabu da.
Ez taldeei dagokienez bakarrik, gizabanakoak kontuan hartuta ere tabuak erlatiboak dira, eta aldatzen dira ez soilik lagun batetik bestera, baizik orobat garaiz garai. Uzki sarketa bat urratze gorena izan liteke orain, baina aspergarri geurtz. Urratzearen errepikatzeak tabuaren aura ahultzen du, uzkiaren harridura bezainbeste, eta gizakiok berehala gogaitzen gara, tabu haustea segituan bilakatzen zaigu inertzia edo automatismo.
Orduan ageri da jarduerarik goibelenari ekiteko arriskua, alegia, zein tabu hautsi bilatzeari. Haustea nahimenak eta adimenak zuzentzen baldin badu negargarri gertatzen da, aberaskumea iraultza-olgetan aitatxok paga jaisteaz mehatxatu arte. Profanazioa sinesgarri eta estimagarri grinak egiten du, tabu jakin bat hausteko behar apasionatuak, behar politiko, afektibo, estetiko edo dena delakoak, erremediorik ezak.
Kontzientziak ez du bere esperientziatik urrun gelditzen den arrazonamendu logikorik egiteko gaitasun handirik antropologiaren ikuspuntutik. Hegel, bere Fenomenologian saiatu zen jakintza absoluto bat deskribatzen; urrun geratzen da espiritua + naturaren unifikazio hori kontzientzia moral baten ezagutza kausatzeko. Erainkuntza sinboliko garen heinetik, gehiago fidatzear nago ni gure barneko pasioez, baina badaude pasioa tresna legez erabiltzea behar dutenak.
Aspergarriak dira mitin politikoak, beraien barnetik sortarazten diren tabuak estratejikoak bait dira; ez dira benetazkoak.Malinowskiren bidaiak ostera erakargarriagoak dira, sentimendu garbikoak,primitiboagoak. Taburik lisunenak mamitu beharko hauek eskuratzeko eta gu geu ezagutzeko.