Katastrofistak eta frantsesak
Lehen begiratuan, energia nuklearrari buruzko KALAKAko mahainguruaren arazoa adostasuna zen. Telebistan oro har audientzia bilatzen da eta audientziak ika-mika eskatzen du, ezpata, sua eta odola. Uste nuen gaur egun gurean ia inor ez zegokeela prest jendaurrean bederen energia nuklearra aldezten duela aitortzeko. Hala ere, badira gurean nuklearraren aldeko jakintsuak, izan da eztabaida eta ika-mika.
Ematen du klima aldaketa ez dela energia nuklearraren aldeko interesak edo alarmismoak sorturiko irudikeria hutsa. Edonoren esku daude argazkiak. Egia da argazkiak ukitu daitezkeela, Photoshop eta abar, iristen zaigun informazio guztia izan daitekeela manipulatua, baina kasu honetan benetakoak dira.
Eta larria da. Bai nuklearra nagusitzea eta bai erregai fosilei eustea dira arriskutsuak, zikinak, ondorio ezezagun baina itxura guztien arabera ikaragarrikoak hurrengo belaunaldientzat eta epe luzera.
Horretxegatik da katastrofisten gai gogokoena aspaldion.
Gehienok irudimen amorfo bat dugu, batez ere pasiboa, kanpotiko kitzikapenek alde batetik bestera daramatena, albistegiak normaltzat hartzen dituena. Baina bada jendea irudimena berez bezala okerrera, sufrimendura eta kataklismora lerratzen zaiona.
Bigarren talde honetan, batzuk erakarri egiten ditu kataklismoak, liluratu, eta irrika gaixoti bat nabari zaie katastrofeez mintzo direlarik. Bizi sena baino indartsuago eta oroz lehen berritsuagoa dute heriotza sena eta Jesukristoren bizitzan pasioa dute gogokoen, zigorra, tortura, odola, gurutziltzatzea. Diotenez, biziki kezkatzen ditu espezieen desagertzeak, ozono geruzaren zabaltzeak eta ezinbesteko suntsitze nuklearrak, berehala etorriko omen da munduaren azkena eta denboraren amaia, baina bistan da gozamenezkoa zaiela heriotzaren forma desberdinen aipatzea, bestela ez lukete hain maiz aipatuko. Hauen berezko giroa eta elementu naturala duzu izu nuklearra.
Aldiz, bigarren taldeko bigarren azpitaldekoen beldurra garbiagoa da; batetik isila eta bestetik ezkutuko atseginik ez duena nahasirik.
Hauen beldurraren bazka gupidagabea da energia nuklearra. Frantziarrak arras dira sentsibleak eta Frantzia da Estaturik nukleartuena (energiaren %80a lortzen dute zentral nuklearren bidez; Europan, oro har, %50). Aldi berean, Frantziak du depresibo gehien munduan: sei biztanleko, depresibo bat. Harreman zuzena ote dagoen zentral nuklearren ugaritasunaren eta depresiboenaren artean, auskalo. Baina etxetik zenbait kilometrora zentral nuklear bat dagoela etengabe eduki beharra gogoan, zentralaren zurrumurrua belarrian, Homer Simpsonen antzeko langile horiek zentralera doazela begian... ez da lagungarria depresioa gainditzeko edota irudimena alaitzeko, bai aitzitik gurutze astuna eta martirio luzea. Ematen du frantsesek, horrenbeste zentral nuklear bertan pairatzeak eragiten dien ezinegona ahazte aldera, edozer gertakari gogor eta mediatikoki entretenigarri sortzen dutela, esaterako periferietako baztertuen matxinadak eta buruzagi gorenen legez kanpoko trikimailuak.
Hori bai, proba nuklearrik arriskutsuenak Frantziako lurraldean beharrean ahal bezain urruti egitea du Chiracek nahiago, Mururoa inguruan, antipodetan. Intelektual ofizialek zuritu zizkioten, gero segidan Euskal Herrira konstituzionalisten aldeko kanpainan laguntzera etorriko zirenak, gaur egun Frantzian agian ez baina Parisen behintzat nagusi direnak, perretxiko nuklearrak bezain ugari.
Inguruan zentral nuklear bat dagoela baneki ez nintzateke lasai biziko eta, Patxitraperok dioen bezala, ondo pasatzeko jaio ginen.
ez al da ba bekatu mortala?