Estankona, Metxaren askatasunaz
Merimée-ren Carmenek bezala, Metxak ere askatasuna jarriko du ororen gailen. Baina, buhameak bezain merezia duen ospea lor dezan mundu-herrian Metxak, egiturazko eragozpen soziolinguistiko eta politikoak daude, komunekobide nagusien aduana ideologikoak besteak beste. Metxaren libertatearen berezitasuna, edozein gisaz, neuk nezakeena baino aunitzez ederkiago adierazi du Igor Estankonak: “moral kristauak alde batetik askatasuna eta, bestetik, apeta edo aldartea bereizi ohi ditu, ez delakoan gauza bera askea eta mainontzia izatea. Bada, apeta hori berori erabiliko du Agirrek, kartzela barruan, askatasun-tresnatzat. Kasu honetan apetaren bi definizio eduki behar dira kontutan, bata positiboa eta bestea negatiboa. Positiboa hautatzeko libertatea litzateke; negatiboa, berriz, barnetik zein kanpotik kontrakoa egitera derrigortuko gaituen ezer ez edukitzea. Agirreren jokaerak bi baldintzak biltzen ditu testuinguru oso berezi batean, hots, bata ez bestea ematen ez diren kartzelako erregimenaren pean. Orduan zergatik esan dugu askatasun kristauak barik apeta, demagun, libertarioak gidatzen duela Agirre? Hain zuzen bere kasketaldia izan delako, daukan adinean, Santoñan eta Dueson eta frankismoaren kartzela erraldoian egon eta gero askatasun formalak berriro galduz askeago sentitzea.”
“Apeta libertario” hori, heda ote liteke idazkerara, sintaxian txertatu?
Bai.