Koko titi. Edu Laztanguren "Kixmi"rentzat.

Agertua da hemen lehenago ere Koko gorila emea. San Frantziskoko zoologikoan jaio zen 1971an. Izar ospetsu bilakatu zaigu aspaldion, mila bat zeinu baitarabiltza AMESLANez (American Sign Language, AEBetako gormutuen zeinu hizkera) eta ingelesezko bi mila bat hitz ulertzen baititu. Bere zaintzaileekin zeinu hizkuntzaren bidez komunikatzen da. Erruz erakartzen ditu turistak.

Apirilean txataldi bat egin zuen. Hogei mila bat internauta ahalegindu ziren Kokorekin txateatzen. Berrogeita hamar minututan Kokok 750 bat txateatzaileri erantzun zien. Galderak zaindari batek itzuli zizkion Kokori.

Gizakiekiko elkarrizketak Kokok berak abian jarri ohi ditu, hirutik seira hitzez osaturiko esaldiekin, eta bere adimen kozientea 70 eta 95 bitartekoa da. Gizakien artean normaltasuna 100 inguruan kokatzen dute.

Kokok katutxo bat izan zuen maskota. “All Round” bataiatu zuen,”Osotoro Biribila”, ez baitzuen buztanik.

Egun 33 urte ditu, 133 kilo.

Klase borrokan ere esku hartua da Koko. Berriki titiak ikusi nahi izan dizkie Nancy Alperin eta Kendra Keller Gorilen Fundazioko langileei. Tematu egin da.

Andreek ezetz. Orduan Gorilen Fundazioko presidenteak, Francine “Penny” Pattersonek, langileak gogor presionatu ditu: biluzteko agindu eta Kokori begira “ziurrenik kokoteraino egongo zara nire titiburuez eta beste batzuk ikusi behar dituzu” esan omen du. Langileek amore eman zezaten ez zuela lortuko ikusita, Fundaziotik bota egin ditu.

Egotziriko emakumeek Fundazioaren aurkako salaketa jarri dute. Milioi bat dolar bana eskatu dute “sexu diskriminazioagatik, kaleratze bidegabeagatik eta osasun eta ziurtasun arauak hausteagatik”.

Fundazioaren abokatuak manipulaziotzat jo du auzia eta Koko berriz aparte bezala dabil, gatazka gogorregia bailitzaion: margolanak pintatzen jarraitzen du, solastatzen, telebista ikusten. Charlie bere bikotekide ohiak biziki gustuko zuen Barrio Sésamo, orobat opera, batez ere Pavarotti.