Hil hadi behingoz, seme
"Hamaika pauso"n Saizarbitoriak gizaki baten miserien berri emango digu zehaztasun handiz, berez koldarra eta pasiboa den Iñaki Abaituaren gorabeherak maitatzeko ahalmenak ihes egiten diolarik, eta gero bizitzeko gogoak. Kemenaren alde egite horrek, indar galtze horrek deitzen du Saizarbitoriaren arreta, bizia ahitzen ari dela erakusten duten sentsazioak eta egoerak. Ikuskizun goibel horrek Saizarbitoria harrapatu egingo du. Maitatu ezina: bikotekideak eragin betekada eta asperra, isiltasun nahasia, bizitzarekiko lotura haustearen hasiera. Hustearen xehetasun psikosomatikoen berri zehatza emango digu "Hamaika Pauso"-n.
Iñaki Abaituaren amets solemnea eta jelosiazko eldarnioak bere heriotzaren iragarle izango dira, eta aldi berean heriotzaren etorrera erraztuko dute.
Ametsa hiztegigileak Juliari biharamunean kontatu bezala ezagutuko dugu.
Amak hiltzeko aginduko dio, zerraldoa prest duela aldarrikatuko, ez dadila koldarra izan.
Hona hemen (84-86 orr.):
"-Ohean nengoen –esan zuen-. Amak hil nendila eskatzen zidan, dena prest zegoela eta mugitzeko mesedez.
Ama oheburuan kokatua. Eskolarako deitzen zionean bezala, leunki hasieran, "tira, gosaria prest daukazu" baina gero eta ozenago, eta haserre bizian azkenerako, tapakiak kentzen zizkion arte.
-Amatxorekin egiten duzu amets, beraz.
Baina ez zen ironiaz konturatu, edo ez zuen konturatu nahi izan. Baietz erantzun zion, zehaztasun gehiago eskatzen zuela uste izan balu bezala. Ama oheburuan zegoela, eskuak gerrian, behin eta berriz zentzurik gabeko agindu hura errepikatuz. "Dena prest dago" esaten zion, "zerraldoa erosia, apaiza deitua, eskela jarria, eta orain hil egin behar duzu derrigorrez". Leihotik itzuli zen kasu egiten ote zion egiaztatzeko.
Konturatzen al zen? Berak gazteegia zela eta ez zuela hil nahi erantzuten zionean, amak berekoitzat tratatzen zuela, bere buruaz besterik ez arduratzea aurpegiratzen ziola zitalki.
"Ziztrin ez bestelakoa" esan ohi zuen. "Ziztrin ez bestelakoa, ze inporta zaizu zuri nire nahigabea, ahaztu al zaizu zaren guztia niri, nire sofrimenduari zor diozula?". Eta zapi zuria eskuartean bihurritu ondoren, jertse beltzaren manga barnean gordetzeko zeinu hura.
Nola kexa zitekeen esaten zion, zapia esku artean bihurrituz, berriz ere gaztea zela eta ez zuela hil nahi erantzuten ausartu zenean. Jende asko ikusirik zegoela bera, oinazez oihuka, Jainkoari eraman zezala erregutzen, eta ea zertaz kexatzen zen hark borondate mugagabez oinazerik gabeko heriotza eskaintzen bazion. Azkenean etsi egin behar izan zuen, dena prest baitzegoen, zerraldo aberatsa ere bai –oso ondo zituen gogoan haren zehaztasunak, kaobaren distira, urrezko hornidurak, erabat arrotzak egiten zitzaizkion inizialak, I.A..-, eta eskela, loreak eta hilobia –marmolezkoa, amak esaten zuenez-, eta eskatu zion oinetako beltz muturluzeak janzten uzteko behintzat, eta jantzi ondoren, narda ikaragarria gaindituz, zerraldoan sartu zen.
-Eta hiltzeko prestatu nintzen, esaten zidan bezala, eskuak bular gainean gurutzatuz, baina ez nekien nola hil.
Isildu zenean, haizearen kexa entzuten zen urrutira, eta gertuago uhin ahituek Kofradiako eskaileretan ematen zuten zaflada geldoaren hots biguna sumatu zuen.
-Ez da egia –esan zion Juliak- asmatzen ari zara- eta bularrean gorpu batek bezala gurutzaturiko eskuak bereganatu zituen-. Ez da egia."