Ekain-en lehen hiztegia: 50 hitz

Orain pare bat hilabete hasi zen hizketan. Baina hasieran ez genion tutik ere ulertzen.

Haurtzaindegiko ikasturte bukaeran "notak" ekarri zituen Ekainek Elgoibarko Ikastolatik. Informea edo nahi duzuen izena izango du, baina zer demonio, notak azken batean. Bere autonomiari buruzko ezaugarriak, ikaskideekin harremanak eta abarren berri ematen da bertan. Gurasook pozik irakurtzen ditugu horrelakoak, eta maiz gu ohartu gabe geunden kontuak jakiten ditugu. Oraingo honetan atentzio deitu zigun Ekainek 50 hitz esaten zekizkiela jartzen baizuen notetan. Hasieran harrituta geratu ginen.

Irailean (Arrate bezperan!) bi urte egingo ditu, eta hasita dago zenbait hitz esaten, baina dozena bat edo pentsatzen genuen. Beraz, oporretan esaten dituen hitzak kontatzeari ekin diogu. Egia da egunetik egunera hitz berriak ikasi eta esaten dituela, eta batez ere Izarrek (bere arrebak) edo bere ingurukook esaten ditugunak errepikatzen ditu loritoak bezala. Baina, errepikapena izan gabe, berak bere kabuz esandakoak apuntatzen hasi gara. Uste baino azkarrago egin ditugu 50. Hitz batzuk gehiago esaten ditu, baina hauek izan daitezke gehien erabiltzen dituenak.

Fonema batzuk,  'r', 'z' edo 'l' adibidez, ez ditu ahoskatzen, eta ondorioz maiz lanak izaten ditugu zer esan nahi digun ulertzeko. Ondorioz, baditu hitz batzuk ulertzen ez dizkiogunak eta beraz, horiek ezin jaso hiztegira. Hau berri xamarra da guretzat, izan ere, Izar hizketan azkarrago hasteaz gainera, hasieratik oso garbi hitzegiten zuen, eta 'rr'-a salbu, ia soinu guztiak oso ondo ahoskatzen zituen.

Nagusiki hitz solteak erabiltzen ditu, baina hasi da lokuzio eta esaldi labur batzuk josten. Hala ere, horiek ere gehienetan hitz bakarra bailiran botatzen ditu: “e-tu-nai” [ez dut nahi]. Denak unitate bakar moduan jaso dizkiogu, berak halaxe erabiltzen dituela iruditu zaigu eta.

Atxagaren trikuak (Ruper Ordorikak zein Jabier Muguruzak kantatzen dutenak) 27 hitz baino ez zekizkien, eta horrek galbidera eraman omen zuen. Errepidea eta kotxeak ez dakizki izendatzen Ekainek, baina badaki hor arriskua dagoela eta bere 50 hitzekin bere behar gehienak asetzen ditu oraingoz.

Ekain-en lehen hiztegia (50 hitz)
1.Ama
2.Aita
3.Amama
4.Aitita
5.Tia
6.Pete [txupete]
7.Uaa [ura]
8.Oia [ogia]
9.Aputu ia [apurtu egin da]
10.jauzi ia [jauzi egin da]
11.Neria a [nerea da]
12.Bapo
13.Etao [ez dago]
14.Bai
15.Et [ez]
16.Titar [Izar]
17.Tita [gallletita]
18.Aur [agur]
19.Aia [hola]
20.Kaito [kaixo]
21.Hau
22.Hoi [hori]
23.Bei [berriz]
24.Goa [gora]
25.Bea [behera]
26.E tu nai [ez dut nahi]
27.Eia? [zer da?]
28.koketa [kroketa]
29.Uauau [txakurra]
30.Miau [katua]
31.Txoia [txoria]
32.Ekai [Ekain]
33.Tetena [zezena]
34.Eme [hemen]
35.Bibio [biberon]
36.A txiia [hartz txikia]
37.Pii [Pirritx]
38.Poo [Porrotx]
39.Baoia [baloia]
40.Baua [beroa]
41.Okta [hotza]
42.Aia [argia]
43.Euia [euria]
44.Etoi [etorri]
45.Tikia [txikia]
46.Auia [handia]
47.Tikina [zikina]
48.Pue [pure]
49.Apitxi [eseri]
50.Bae [bale]