Titulorik gabeko dantza maisua

Arte Eszenikoen alorreko zenbait agentek Eusko Jaurlaritzari Arte Eszenikoen Goi Mailako Eskola Ofiziala sortzeko eskaera egin diola eta ondokoa aipatu nuen ostiralean dantzan posta zerrendan:

Argi dagoena da hemen mugitzen ez denak ez duela ezer lortzen. Eta non gaude dantzariak? Geldi, gure etxera ate joka noiz etorriko diren zain. Baina isilik dagoenaren berririk ez du inork jakiten. Eta Malerrekan esan ohi duten bezala: mihi gabeko joarea, erdoilak jan.

Aritz-ek, azkar erantzun zion nire arrangurari eta saihestu ezin izan dudan amua jarri zidan:

Zer eskatu? nola eskatu? Zeinek eskatu? Erabateko ezjakintasunetik ari naiz.

Hona nire erantzuna:

Dantza ikasketa arautuak egin ahal izateko eskola. Dantza irakasleek titulua eskuratzeko aukera.

Adibide bat. Azken aldian han eta hemen entzun-irakurriko zenuten Euskal Curriculumaren berri. Oinarrizko hezkuntza osatzen duen ikasleak izan beharko lituzkeen ezagutza eta edukiak zehaztea da Euskal Curriculumaren helburua. Joan den udan dantzari zegokion atala lantzeko presazko enkargua iritsi zitzaidan. Oinarrizko ikasketak bukatzen dituen gazteak dantzari buruz zer jakin behar duen zehaztu behar zen. Baina dantza ez da ikasgai hezkuntza orokorrean. Musika ikasgaiaren barruko atal bat da. Euskal Curriculumean alde horretatik aurrerapauso txiki bat eman da, eta atalak Musika eta Dantza du izena. Ondorioz, musika irakasleekin koordinatuta osatu genuen proposamena. Bakoitzak bestearen lana errespatu zuen eta dena ondo. Baina, kafe orduan lan horren ondorioetaz hizketan ari ginela eztabaida izan genuen. Ni ezkor ageri nintzen dantzari zegokion atalaz. Edukiak proposatuko ditugu. Baina nork irakatsiko ditu? Gaur egun ez dago dantza irakaslerik eskoletan. Izan ere ez dago hezkuntza orokorrera begiratutako dantza irakasle titulaziorik. Hemen ez behintzat. Beraz, musika irakaslearen esku geratuko da lan hori. Alegia, orain arte bezala. Lankide nuen musika irakasleak konbentzitu nahi ninduen kurrikulumean zehaztutako tresna horiekin musika irakasleek lan ederra egin ahal izango dutela. Eta ea ez ote nintzen fio musika irakasleetaz. Eta nire galdera: Zer pentsatuko lukete musika irakasleek, musikaren irakaskuntza dantzarion esku balego? Gainera, dantzaren irakaskuntza musika irakasleen eskuetan uzteak, irakaspenei buruzko zalantzak eragiteaz gain, inoiz dantza irakasleak egon ahal izateko bideak ixten dituela uste dut. Eta dantza irakasle profesionaleak egotea mesede handia egingo lioke gure alorrari: irakaskuntza sistemak hobetu, material didaktikoak prestatu, ikerketa alorrak zabaldu, lan-baldintzak duintzeko urratsak eman eta beste hamaika beharretan bidea egiteko lagungarri izango litzateke. Kataluinian badago unibertsitatean, majisteritza bat dantzan espezializatutakoa, eta gainera, dantza tradizionala duena helburu nagusi. Hemen ez dugu horrelakorik. Eta benetan interesgarria litzatekeela.

Beste adibide bat. Gero eta Musika Eskola gehiagotan irakasten da dantza tradizionala. Musika Eskolen legeak jasotzen du erro tradizionaleko ikasgaiak eskain daitezkeela: txistua, trikitixa, gaita, alboka,... eta dantza tradizionala. Bide horretatik hainbat Musika Eskoletan dantza tradizionala ikas daiteke gaur egun. Baina nor da irakasle? Zein titulazio aurkez dezake irakasle batek Musika Eskola batean jarduteko? Ez dago titulaziorik. Eta beharrezkoa da. Datozen urteotan bide hori oraindik gehiago zabaltzen joango baita eta funtsezkoa da dantza irakasleen titulazio bat sortzea. Orain 8-9 urte, Eusko Jaurlaritzak dantzaren alorreko lan-talde batzuk bildu zituen eta galdetu zuen zeintzuk ziren dantzaren behar nagusienak. Dantza tradizionaleko lantaldean proposamen garbi eta zehatz bat egin genuen: dantza irakasle titulazioa sortu eta habilitazio ikastaroak martxan jarri. Kultura sailak begi onez ikusi zuen, baina Hezkuntza sailari zegokiola eta hara bideratu zuen. Gaurdaino. Izan ere, dantza alorretik ez dugu gaitasunik izan gure artean antolatu eta presioa egiteko.

Zeinek eskatu horretan dago gakoa. Ez gara inor. Bakoitza gure kasa gabiltza, bakoitzak gure proiektu propioa aurrera ateratzen saiatzera mugatzen gara, eta hor konpon marianton. Nola sinplea da. Deitu, bildu, azaldu, itxoin, eta berriz hasi, deitu, bildu, azaldu....

*************

Berehala hiru erantzun iritsi dira zerrendara, gaiarekin interesa eta horrelako ahalegin batean parte hartzeko prest daudela jakinaraziz: Pedro Elosegi, Aritz Ibañez bera, eta Patxi Laborda.

Edozein bidairako kide bikainak denak. Orain kontua zera da, sokari tira egiteko prest izango al da inor? Ikusiko dugu. Ni ostiralean gogotsu nengoen. Gaur ez nago horren itxaropentsu. Hiru lagun, bikainak izanda ere -eta halaxe dira- gutxi dira horrelako ekimen bat babesteko. Ea asteak zer ematen duen.