Zer daki idazle batek?

Idazle batek ez du berez jakintza berezirik behar bere langintzarako, aski du bere hizkuntza gutxi-asko menderatzea. Alabaina, fikziozko lan batean abiatu ahala, etengabe sortzen zaio honetaz edo hartaz jakin beharra. Zure pertsonaia autoan doala eta matxura bat duela? Mekanika jakitea komeni zaizu, matxuraren nondik norakoak taxuz emateko. Protagonistaren lagunari giltzurrunetik harriak kendu behar dizkiotela? Ebakuntza horren xehetasunak ezagutu behar, nobelarekin aurrera egingo baduzu. Jakintza-behar horiek, noski, areagotu eta biderkatu egiten dira nobela bat zurea ez den garaian edo tokian girotzen baduzu. Halakoetan, ezinbestean, dokumentatu egin behar.

Dokumentazio-lana asko erraztu da Internet sortu zenez geroztik, eta gaur egun nekez topatuko duzu nobelistarik nabigazioan saiotxo batzuk egiten ez dituenik. Nik, berriz, eta barka nazatela teknofiloek, nahiago izaten dut beste bide klasikoago bat: inguruan gaiaz dakienik baldin badaukat, hari galdetzea.

Adibide polit bat. Oraintsu idazten nenbilen istorio batean, urtebeteko umearen amak beste norbaiten eskuetan utzi behar du bere haurra pare bat egunerako. Halako trantzeetatik pasatu gabekoa naizenez, lagun bati eskatu nion informazioa, kasu horretan berak zer material eta zer argibide jarriko lituzkeen zaintzailearen eskuetan. Hona, haren erantzun xehea:

Ekipoa:

•    Pix-oihalak (ugari, eguneko lau edo bost, ikus dezala maiz aldatu behar dela, ez dela egunean behineko kontua)
•    Ipurdia garbitzeko toailatxoak. (Busti horietako pakete berdea)
•    Baberoak (plastikozko bi edo oihalezko sei)
•    Arropa: hiru pijama, bost aldagarri oso (body, prakatxo edo maila, kamiseta, jertse, galtzerdi), txanoa eta eskularruak edo bisera. Zamarra parea.
•    Oinetakoak kalerako bi pare. Etxeko zapatilak.
•    Reserbako txupetea.
•    Toaila parea.
•    Botikina/nezesera:
o    Ipurdia erretzen denerako ukendua.
o    Apiretal eta Dalsy, sukarra igotzen denerako botikak, alboan papertxo batean dosiak ondo zehaztuta.
o    Eguzkitako krema uda baldin bada.
o    Bainatzeko esponja eta xaboia. (Xaboia igual ez nioke jarriko)
o    Termometroa.
o    Orrazia.
•    Papila.
•    Karroxa: haurra kalean paseatzeko. Tapakiren bat bertan lotarazteko.
•    Seaska: maindireak, koltxoia babestekoa...
•    Haurraren gogoko panpina edo jostailuak.
•    Ur botilatxoa.


Haurraren eguneroko egitaraua: (hau ez dut oso ondo gogoratzen...)

•    Esnatu, eta gosaldu
•    Jolastu edo paseoa
•    Goizeko siestatxoa. (paseatuz ere egin daiteke; loti txarra bada, onena bera)
•    Bazkaldu (12:00ak aldera)
•    Jolastu edo paseoa
•    Siesta (paseatuz ere egin daiteke; loti txarra bada, onena bera) (bi ordu)
•    Merienda
•    Jolastu edo paseoa (hiru bat ordu)
•    Bainatu
•    Afaldu
•    Lotara


Eskuliburua:

•    Pix-ohialak nola jartzen diren in situ erakutsiko nioke. Mutikoa bada txilibitoa beheraka pixak ihes egin ez dezan, izterretan ondo bilduta baina estutu gabe... Azala erretzen denean ukendua nola eman, neska bada nola, mutikoa bada nola...
•    Pix-oihala egunean lau/bost aldiz aldatu behar izaten zaio. Kaka egin orduko aldatu, ez itxaron. Pixez bete samar dagoenean ere aldatu.
•    Nola bainatu: bainugela girotu eta toaila prest eduki. Baineran hamabost zentrimetro ur jarri (asko jota), haurra bertan eseri, esponja erabiliz busti umea eta garbitu. Hamar minutu eta kanpora.
Ez utzi haurra inoiz bakarrik baineran!!! Uraren tenperaturarekin erne!!
•    Jaten ematean berari goilaretxoa eman eta zuk bestea eskuan hartuta ahora eman.
•    Erne gauza txikiekin, dena ahora eramateko ohitura dauka eta ito egin daiteke. Arriskutsua izan daitekeen ezer ez utzi bere eskura.
•    Nola lotarazi: segun eta etxeko ohitura, kantatuz, seaskan utzi eta kitto, lehenago ipuin bat irakurriz... Gaizki erakutsia baldin badago besoetan edo telebistari begira.
•    Ura maiz eskaini.
•    Ibiltzen baldin badaki, erne nora joaten den, parkean zabuak arriskutsuak dira, eskaileretan eta oraindik ez da trebea izango.
•    Ez baldin badaki ibiltzen, katamarran oso azkar dabil eta oinez bezain azkar iristen da leku guztietara. Heldulekua aurkituz tente jartzen ere badaki. Kasu!
•    Kalera ateratzean, arropa aldagai bat hartzea komeni da.
•    Mukizapia beti eskura!

Zer jaten duen:
Gosaltzeko: biberoi epela, esnea zerealekin nahastua. Biberoia eman aurretik esku gainean tanta bat boteaz neurtu tenperatura. Ez dadila haurra erre!
Bazkaltzeko: barazki pure suabea (porruak, azenarioak, patata...) eta arrain edo haragi pixka bat. (bigarrena oso txiki ebakia edo nahi izanez gero haragia edo arraina purearekin batera nahastuta). Yogurra postre.
Merienda: fruta birrindua (banana, sagar, laranja zuku...)
Afaltzeko: Biberoia. Gosarian bezala.
Otordu kanpo ogi puska bat eman nahi izanez gero, baina erne ez dezan zati handiegia irentsi eta ito. Koxkor aldea, gogor samarra hobe.

Botika noiz nola:    sukarra duela ohartuz gero, 38tik gora, ahal dela medikuarenera joan. Ezin baduzu berehala eraman, botika eman. Dalsyak sukarra jaitsi bai baina asko zuzpertu ere egiten du. Apiretalak sukarra jaitsi bai, baina, adibidez belarriko mina baldin badu, hobeto Dalsya antiinflamatorioa delako... Sukarra baldin badu deitu niri telefonoz aidian agertuko naiz eta!

Kolpe txarren bat hartuz gero (buruan adibidez), arretaz begiratu hurrengo orduetan ez dezala botaka egin, ez dadila eroriegia egon, ez dezala normala baino lo gehiago egin.